46856 IMG58 (7)

M^mn «*pMiaMja ay«Mid nryf—U I ptMmta

f§|-;*!je kmewetyczne amUnammnm w pierwsso- i rtmgorsą itrnryi ti polach HpprocMwy< -h piatów ownienrnwych.

Uiwł dntgo I trascjursędowych pól korowych snałirstorów mroko*

•Np) i łosim i-tv>»m> njrlłowego w czynności pisania ma a zadanie alm:ah«3£ję ipnwkuwwa) mstrinału tnarowefo i jego organizacji ;|lNMnmnr| oraz pitkodoroue go aa program (notoryczny, w którym 4hmt*t\ grafirtru wystąpią w określoną kolejności i ukfadrif prze-Nmnnym. Jeśk czynność pttatM nic jest jeszcze do końca zautomatyzowana, proces ten jest wspomagany przez analizator słuchowy.

V mbacji programu notoryemego w pisaniu uczestniczą, oprócz śhśl phamadowego i pocapinumdowego. również ośrodki podkorowe jdfNtek. Kontrola czynności pasania u osoby sprawnie wykonującej tę czynność odbywa się na drodze krnestetycznej (w różnym stopniu uświa-dwnnnrj) oraz wzrokowej (świadomej). Piszący widzi powstający tekst was poruszającą są rękę, oo pozwała aa bieżąco kontrolować zapis mówno na poziomie oceny strony technicznej, jak i semantycznej.

W przypadku osoby mniej sprawnej w pisaniu, dodatkowym systemem kontroli jest układ artykutacyjno-shjchowy. Dziecko podczas pisania wypowiada półgłosem zapisywany tekst, co pomaga mu w kontrolowaniu treści I poprawności piania.

W powyższej charakterystyce uwzględniono tylko funkcje orientacyj-so-poznawcze. Należy podkreślić, że zarówno w przebiegu pisania, jak i czytania uczestniczą złożone funkcje intelektualne oraz językowe, dzięki którym moi h we jest nadawanie, a także odbiór zdań i tekstów o wysokim sttofmlkt złożoności syntaktycznej i semantycznej.

5.1.3. Asymetria funkcjonalna mózgu a czynność czytania

Oprócz wyjaśnień funkcjonalnych i procesualnych podejmowane są próby poszukiwania mózgowych mechanizmów czytania uwzględniające funkcjonalną specjalizację półkul mózgowych. DJ. tiakker przyjął założenie, iż im półkula związana jest z językiem i pracuje według strategu językowych, prawa zaś ot^iowiada za percepcję kształtu i przestrzeni, wykorzystując: strategie percepcyjne. Ni podstawie badania aktywności Ipkktrycmą mózgu (EEG) oraz potencjałów wywołanych badacz ten swoskąe, 11 w czynność czytania zaangażowane są obie półkule, choć w różnym stopniu. Stopień udziału każdej z nich zależy od poziomu ussejęmosci czytania i cech graficznych tekstu. W początkowej fazie ąwki czytam* dominują strategie percepcyjne. prawopółkulowe. Najwai- 145