413 3

10.3. BLOKADY I ZABEZPIECZENIA TECHNOLOGICZNE BLOKU

Regulację turbin przedstawiono w podrozdziale 4.7, regulację napięcia generatora w podrozdziale 8.2, a regulację (mocy) częstotliwości w systemie elektroenergetycznym w podrozdziale 17.6.

10.3. BLOKADY I ZABEZPIECZENIA TECHNOLOGICZNE BLOKU

Przebieg procesu technologicznego bloku wymaga ściśle określonej kolejności uruchamiania i odstawiania urządzeń pomocniczych oraz wymaga określonych działań wszystkich urządzeń w danym torze technologicznym. Przerwanie ciągu technologicznego przez wyłączenie jednego z urządzeń powinno spowodować wyłączenie pozostałych, aby pozostające w pracy urządzenia nie uległy uszkodzeniu. Przykładem może być fragment toru technologicznego: podajnik węgla - młyn. Aby nie nastąpiło zasypanie węglem odstawionego młyna, napęd podajnika węgla może być załączony, jeżeli młyn jest już uruchomiony. Wyłączenie wentylatora młynowego powinno spowodować wyłączenie młyna. Innym przykładem może być pompa wody zasilającej. Pompy wody zasilającej nie można załączyć, jeżeli zawory na rurociągu tłocznym będą całkowicie zamknięte oraz jeżeli będzie mała ilość wody w zbiorniku wody zasilającej. Załączenie pompy przy zamkniętych zaworach na rurociągu tłocznym spowoduje znaczny wzrost ciśnienia w pompie. W drugim przypadku w krótkim czasie w zbiorniku zabraknie wody i nie będzie przepływała przez pompę. W pierwszym i drugim przypadku wystąpi zjawisko kawitacji. Zarówno wzrost ciśnienia, jak i kawitacja powodują uszkodzenie pompy. Dlatego, aby nie dopuścić do takich stanów pracy, urządzenie lub zespół urządzeń są wyposażone w blokady technologiczne. Przez blokady rozumie się zespół sygnałów występujących w układzie sterowania, zezwalających na wykonanie lub zakazujących wykonania określonych operacji. Rozróżnia się blokady wewnętrzne, zapewniające bezpieczeństwo pracy danego urządzenia oraz blokady zewnętrzne, zapewniające prawidłowy przebieg procesu technologicznego.

Część urządzeń bloku jest wyposażona w układy automatycznej regulacji pewnych zmiennych stanu parametrów procesu technologicznego. Szybkość działania w obwodach regulacji jest ograniczona, co wynika z teorii regulacji. Ograniczona szybkość działania układów regulacji oraz duże prawdopodobieństwo ich uszkodzenia oraz wyłączenia podczas eksploatacji, wymagają stosowania równolegle z ich działaniem również specjalnych układów, tzw. zabezpieczeń technologicznych. Na przykład turbina oprócz układu regulacji prędkości jest wyposażona w tzw. regulator bezpieczeństwa (p. 4.7). Podobnie kocioł, pomimo że istnieje układ regulacji poziomu wody, jest wyposażony w zabezpieczenie, powodujące awaryjny spust wody z walczaka, jeżeli poziom wody przekroczy pewien stan awaryjny. Istnieją również inne układy zabezpieczeń, działających w torach pozbawionych układów automatycznej regulacji. Na przykład przy spadku ciśnienia oleju turbinowego następuje załączenie rezerwowej pompy olejowej. Jeżeli następuje zanik płomienia w komorze paleniskowej, to odpowiednie zabezpieczenie powoduje uruchamianie

413