49140 P4210024

UTOMM % ł€££4Ci MOIODMM

UTOMM % ł€££4Ci MOIODMM

itx^^K* hcsytf od onim) niś 10 do snactnie pruwrn* wflwtu-Hp do ktoomki esy duchownego diece-pćp wiyffwwć am snteeftjjwf meacs iweyo pobytu, mei nn* bW wymęczany, Iwz wybierany¹ Senre<ycznvK W większych klasztorach konwentach teAdoch — k.siemh W raniej*-

W>

cofib W

ttW?

pitMd h

mm.

*^r*^uf "ł^fcWł (prH-na;mn tfi « ITRuły (f(t

s*.ych W^AhmIi (Mb kbatmdi kafedmliiych. gdzie biskup był tytularnym IRMnu w koPoeic i w kapitularzu przewodniczył przeor. Klasztory *®***tdor bjły ąpawukmo specyficznym w średniowiecznej Anglii — prawie połowa bMr nłełnieini byki przez mnichów benedyktyńskich.

Sprawy Utntm ramrtfih w kapitularzu wszyscy członkowie wspólność Oceni w kJąmtorach me było podziału na kanoników i duchownych Mnyib ad rura myt. wewnątrz wspólnoty istniał podział obowiązków, • mkgsca a%M0waoe w kaściełe przyznawano według starszeństwa. IN Si tatą liturgii monastycznej będzie przedmiotem rozważań w dalszej części książki.

W niektórych zakonach monastycznych znajdowali się również świeccy ąraoą » mostrt. czasami ijaz cwani ksmgragagajj (cenoersi) Byli to mężczyźni i fraćsety pochodzący z niższych klas społecznych, słabo wykształceni,

■ nawet utłftłen Składali om słuby częściowe, mieli swoją własną (tamę? fieMną) liturgię, sprawowaną w oddzielnej części kościoła. Domy cysterskie wykorzystywały tę grupę ludzi do prowadzenia swoich rozległych działań gospodarczych.

Bracia . . j / . j-", 0. */ i/jy

u v *    '    / "oc

Już w pierwszym rozdziale została zwrócona uwaga na rolę nowych zakonów tmo. których rutwó) datuje się/0 XHIJwieku. W tym miejscu wydąje się rzeczą ważną odróżnić braci i ich praktykę liturgiczną od innych zakonów. W przoawieństme do większości zakonników, hcaeta zaniechali życia w klasztorze i j nissan nłi jin ii wspólnotą jako duszpasterze, kaznodzieje i nauczyciele Chociaż bracia także tworzyli wspólnotę i mieli swój kościół, liturgia byia dla nich podstawą duszpasterskiego posłannictwa poza murami kla-aztoru, nie zaś oclem samym w sobie Główne zakony posiadały silne związki z papiestwom i Rzymem. Bracia oddawali się surowemu ubóstwu i nie posiadali uposażeń tani wspólnotowych, ani indywidualnych). Utrzymywali się z darowizn pieniężnych i dlatego ich zakony określano- mianem „żebrzą--cycb” (mendy konto wj. Należeli do nich głównie franciszkanie (Zakon Braci Mniejszych, czasami określani jako Bracia Szarzy), dominikanie (Zakon Kaznodziejów lub Bracia Czarni), karmelici (Zakon Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel lub Bracia Biali) oraz augustłanie (Bracia Augustyna).

Mając na uwadze sprawy liturgii, trzeba bezwzględnie docenić długofalowy wpływ franciszkańskiej pobożności i dominikańskiej teologii. Ścisły związek franciszkanów z Kurią w Rzymie zachęcił ich do przyjęcia zwyczaju Kurii Iłżymskici; nastąpiło także przystosowanie liturgii do ich potrzeb. Owocem połączonego wpływu Kurii i franciszkanów było powstanie Iz w. Brewiarza rzymskiego (zwartej, podręcznej księgi Ofięjum) oraz wypracowanie takiego stylu liturgii, który był bardziej odpowiedni dla osób zajętych oprócz Opus Dci także innymi ważnymi pracami. Św. Dot minik dla kościołów swoich braci zaadaptował liturgiczny zwyczaj kanoników premonst-ratcńskich.

'OUMAl k.i

Po reformacji

Wskutek procesu reformacji klasztory, demy zakonne oraz fundacje kościelne w krąjach protestanckich uległy/rozwiązaniuj podobnie zresztą jak większość fundacji kolegiackich. Tam, gdzie nowe wyznania zrezygnowały z biskupów i struktury diecezjalnej, rozwiązane zostały również fundacje katedralne.^Podstawową jednostką opieki duszpasterskiej stała jgjgjrarafjai a liturgia skierowana została do parafian. W obrębie Kościoła anglikańskiego katedry utrzymywane były jako kościoły kolegiackie; w rzeczywistości jednak ich liczba wzrosła. Przetrwała także stosunkowo nieduża liczba fundacji kolegiackich: kolegia w Oksfordzie, Cambridge, Eton, Winchester, średniowieczne Kolegium św. Jerzego w obrębie zamku w Windsorze i założone nieco później Kolegium św. Piotra w Westminster (wcześniej opactwo). W kilku innych instytucjach na nowo ustanowiono skromne kolegia (np. Manchester, Ripon). Okres .kontrreformacji^ zahamował rozwój fundacji monastycznych i kolegiackich w Kościele rzymskokatolickim. f Niektóre najważniejsze nurty w zakresie sprawowania kultu publicznego miały bardziej charakter nabożeństw niż ściśle pojętej liturgii i wywodziły się z praktyk świeckich konfraterni (zwłaszcza we Włoszech). Jednocześnie zaś ąowę. regularne zakony kleryckie, szczególności Tbwarzystwo Jezusowe^ zyskały dużo większe znaczenie niż ocalałe zakony monastyczne.

Wybrane przykłady średniowiecznych instytucji kościelnych w Anglii:

Kościół kolegiacki Kościół kolegiacki służący jako katedra Kościół kolegiacki połączony z kościołem parafialnym Kolegium edukacyjne

Beverley; Ripon; Southwell Chichester; Hereford; St. Paul’s, Londyn; Wells, York

Manchester; Ottery St. Mary, Devon; Tattershall, Lincolnshire Kingś College, Cambridge; Eton College; New College, Oksford

49