234
235
Rys. 17.6. Przykład przetwornika cyfrowo-analogowego
proces elektrochemiczny (naczyńko elektrochemiczne)
pomiar wielkości fizyczne] (czujniki, przetworniki, detektory)
konwersja wyniku pomiaru
(przetwomM A/C. transkodery sygnałów cyfrowych)
przetwarzanie wyników pomiaru i sterowanie systemem pomiarowym (mikroprocesor z kartami Interfejsów)
wyprowadzanie wyników
(monitor, drukarka, ploter, pamięci masowe)
Napięcie wyjściowe UWf opisane jest równaniem:
m
i=0
gdzie: l'R - napięcie wzorcowe,
Aj - współczynniki informacji cyfrowej równe 0 (bit nieaktywny) lub 1 (bit aktywny),
m - całkowita liczba bitów przetwornika.
W elektrochemii stosowane są przetworniki cyfrowo-analogowe, podobnie jak analogowo-cyfrowe, 12- i 16-bitowe zarówno do wytwarzania napięcia jednopolarnego, jak i bipolarnego.
Szczegółowa analiza technicznych parametrów przetworników A/C i C/A, takich jak liniowość, dokładność, rozdzielczość, czas konwersji, przesunięcie zera, dryft termiczny i długoczasowy w zależności od konkretnych rozwiązań technicznych, wykracza poza ramy tej książki. Analizę tę znaleźć można w specjalistycznych pracach poświęconych tej tematyce.
17.3. Układy pomiarowe ze wspomaganiem mikrokomputerowym
Szybki rozwój technik mikrokomputerowych pozwala na wprowadzenie praktycznie dla każdego procesu pomiarowego układów umożliwiających współpracę przyrządu mierzącego określoną wielkość z mikrokomputerem. Uzyskane efekty dają się ująć w kilku najważniejszych punktach:
- zautomatyzowanie pomiaru, zwiększenie jego szybkości i dokładności;
- możliwość wykonywania skomplikowanych pomiarów wymagających jednoczesnego mierzenia wielu wielkości;
- zastosowanie zaawansowanych technik obróbki wyników w trakcie trwania pomiaru;
- wpływanie na badany proces poprzez wykorzystanie sprzężenia zwrotnego;
| przedstawianie wyników pomiarów z zastosowaniem nowoczesnych technik wizualizacji wyników;
- tworzenie interaktywnych baz danych zawierających rezultaty badań
Schemat blokowy najprostszego, szeregowo działającego układu pomiarowego ze wspomaganiem mikrokomputerowym przedstawiony jest na rys. 17.7. W większości układów ze wspomaganiem mikrokomputerowym występuje dodatkowo oddziaływanie systemu cyfrowego na urządzenie pomiarowe oraz na układy konwersji i na badany proces.
Ze względu na sposób działania systemy podzielone są na następujące grupy, gdzie jako kryterium przyjęty został tryb pracy systemu:
- praca w trybie autonomicznym [off linę), system gromadzi i ewentualnie przetwarza dane, natomiast czas i sposób wykorzystania wyników do sterowania procesu zależy od osoby wykonującej pomiar;
- praca w trybie bezpośrednim z otwartą pętlą sprzężenia zwrotnego (on linę - open loop), uzyskane wyniki pomiaru są bezpośrednio obrabiane przez mikrokomputer, a otrzymane dane mają wpływ na program pomiarów, przy czym program ten realizowany jest przez osobę wykonującą pomiar,
- praca w trybie bezpośrednim z zamkniętą pętlą sprzężenia zwrotnego [on linę - closed loop), zarówno programowanie pomiarów, jak i regulacja procesu są wykonywane automatycznie na podstawie opracowanych pomiaru.
Rys. 17.7. Schemat blokowy szeregowego stanowiska pomiarowego ze komputerowym