Kącik wokalisty jazzowego.
Jak przygotować lead sheet czyli tzw. „prymke” songu jazzowego do ćwiczeń z sekcją akompaniująca?
Z moich długoletnich doświadczeń jako opiekuna klasy wokalnej na Warsztatach Jazzowych wynika, że aby nie tyle przetrwać, co jak najwięcej skorzystać z Warsztatów, ich uczestnicy powinni przyjąć i konsekwentnie przestrzegać w praktyce zasadę: „graj (śpiewaj) dużo, mów - mało”. Z tego względu dla tych wokalistów, którzy cenią sobie każdą minutę spędzoną na Warsztatach we wspólnej pracy z profesjonalną sekcją rytmiczną, prezentujemy poniżej wzór „prymki” utworu jazzowego, którą każdy wokalista powinien przygotować przed rozpoczęciem ćwiczeń. Zawarte tu informacje są jasnym komunikatem dla muzyków-instrumentalistów, przecież wokalista jazzowy to też muzyk, a większość dowcipów o wokalistach to złośliwe insynuacje.
Aby odpowiednio przygotować lead sheet należy:
.........(1) znaleźć właściwą tonację (key), tzn. taką, która odpowiada rejestrowi głosu
wokalisty. W tym celu najlepiej jest sprawdzić najwyższy i najniższy dźwięk melodii.
.........(2) dokonać transpozycji (transpositioń) zapisanej melodii i (jeżeli to konieczne)
przenieść ją do innej tonacji.
.........(3) zaznaczyć metrum (time signature) utworu, np. 4/4, 6/8/, 2/4, 3/4, itd.
.........(4) napisać tytuł (title) utworu.
.........(5) określić styl (style, groove) utworu, np.swing, ballad, calypso, bossa nova,
latin, waltz, shuffle, funk, dixie, itp.
.........(6) wyznaczyć tempo (tempo) utworu. Warto pamiętać, że tempo ma wpływ na
nastrój i charakter wykonywanego utworu. Można użyć zapisu metronomu albo określeń słownych, np. „fast swing”, „medium bossa”, „ballad feel” etc.
.......(7) opisać numerycznie i literowo (rehearsal numbers and letters) przebieg
utworu. Jeżeli mamy 32-taktową formę AABA, to każda litera umieszczona jest na początku odcinka ośmiotaktowego. Czasami na próbach wystarczy wywołać jakąś literę lub cyfrę i wszyscy więdzą, gdzie należy się spotkać.
.........(8) zaznaczyć po każdych ośmiu taktach podwójne kreski taktowe (double
bars).
.........(9) utrzymać stałą ilość taktów (4 bars per linę)- w jednej linijce zapisu
nutowego.
........(10) zapisać nad melodią pochód akordów (chord changes) właściwy dla
harmonii danego utworu. W tym celu warto skorzystać z najbardziej wiarygodnych materiałów źródłowych, np. The New Real Book Series. Pub. Sher Musie Co: Best Chord Changes for the World’s Greatest Standards vols. 1 — 4 by Frank Mantooth. Pub. Hal Leonard, lub skorzystać z rad profesjonalistów.
.........(11) dopisać słowa (lyrics) do melodii utworu. Może to okazać się bardzo
pomocne w tych partiach utworu (np verse), które są wykonywane rubato.
22