54202 Obraz15

*

29 KAGw i 1 A Wojska Polskiego osiągnęły tylko lokalne włamania. Polacy uderzyli także przez Pilicę w rejonie Ostrołęki, przejściowo ją opanowując. Warto podkreślić, że dokumenty niemieckie wyraźnie odnotowują działania jednostek polskich, co historiografia zachodnioniemiecka skrupulatnie przemilcza ²⁴.

20    sierpnia wojska 8 AGw od rana wznowiły ataki. Ich celem było przerwanie utworzonego przez Niemców poprzedniego dnia frontu obrony. Po kilkugodzinnych uderzeniach zdobyto Chodków, Michałów i Emilów. Nastęnie jednostki 4 KAGw włamały się do Leżeńca i zbliżyły się do Głowaczowa przekształconego przez nieprzyjaciela w silny punkt oporu. Walki toczyły się też na południe od Mariampola i Jasieńca, jednakże silne kontrataki oddziałów „Hermann Góring" uniemożliwiły wojskom radzieckim przełamanie tej rubieży.

W tym dniu do działań zaczepnych ponownie przeszła 69 A. Generał Kołpakczi postanowił wykorzystać związanie 9 A walkami w rejonie Magnuszewa, 4 APanc — w rejonie Sandomierza, i uderzyć w celu powiększenia swego przyczółka. Natarcie 69 A poprzedziło silne przygotowanie artyleryjskie. Strona niemiecka oceniła, iż do natarcia rzucono pięć dywizji piechoty. Główny wysiłek skierowano na północ i północny zachód. W toku całodniowych walk wojska radzieckie uzyskały dalsze powodzenie i do wieczora wyszły w rejon Góry Puławskiej. W wyniku tych działań 69 A powiększyła swój przyczółek do rubieży: Adamówka Powiśle (na północ od Góry Puławskiej), Dobrosłów, Sosnów, Wólka Pachnowolska, Ławecko, Baryczka, Szlachecki Las, Andrzejów, Chotcza Górna, ujście Iłżanki. W ten sposób przyczółek wojsk 69 A obejmował już obszar leżący w połowie w pasie obrony 4 APanc Grupy Armii „Północna Ukraina" i 9 A Grupy Armii „Środek". Generał Vormann, mimo naprężonej sytuacji na przyczółku magnuszewskim, pośpiesznie skierował do Góry Puławskiej główne siły 19 DPanc, a także kilka armijnych jednostek wzmocnienia. Miały one wspomóc 17 DP i włączone do niej oddziały 174 DRez działające tam wspólnie z siłami 4 APanc. W dzienniku działań bojowych 9 A wydarzenia nad Wisłą odnotowano następująco: „Ciężkie walki na przyczółku magnuszewskim oraz na przyczółku na styku z 4 APanc. Cały wysiłek 9 A sprowadza się do tego, by zapobiec przełamaniu się przeciwnika na Radom"²⁵.

21    sierpnia radzieckie działania zaczepne nie uzyskały powodzenia. Najbardziej zacięte walki wywiązały się o Głowaczów. Próbowały go zdobyć jednostki 4 KAGw, lecz kontratakowała z determinacją grupa pancerna 19 DPanc

²⁴    Meldunek 9 Armii z 19 sierpnia 1944 r.. MiD WIH. t. 312. roi. 343. kl. 7916985 n.; KTB 9 A, zapis z 19 sierpnia 1944 r.. MiD WIH, kl. 7916418; meldunek Grupy Armii „Środek” z 19 września 1944 r., MiD WIH, t. 312, roi. 247, kl. 7803564-7803569; A. Karpiński, op. cit.. s. 365 n.

²⁵    Nas tup leni je strielkogo korpusu, s. 324; meldunek 9 Armii z 20 sierpnia 1944 r., MiD WIH, t. 312, roi. 343, kl. 7916981 n.; KTB 9 A. zapis z 20 sierpnia 1944 r., MiD WIH. t. 312, roi. 343, kl. 7916421; meldunek Grupy Armii „Środek” z 20 sierpnia 1944 r., MiD WIH. t. 312, roi. 248. kl. 7803597 - 7803602; meldunek Grupy Armii „Północna Ukraina” z 20 sierpnia 1944 r., MiD WIH, t. 312, roi. 1321, kl. 0000700-0000703.

80