Drewniane konstrukcje dachów są zazwyczaj ustrojami przestrzennymi. Obciążenia działają zatem zarówno w płaszczyźnie dźwigarów, jak i w płaszczyźnie prostopadłej do niej. Najprostszą konstrukcją drewnianą wymagającą stężeń przestrzennych jest wiązar dachowy, na który działa obciążenie pionowe w jego płaszczyźnie oraz boczne parcie wiatru. Deskowanie połaci dachu w znacznym stopniu usztywnia konstrukcję. Jednak już w najprostszych ustrojach krokwiowych bez ścian stolcowych stosuje się wiatrownice o wymiarach przekroju 80x100^ -=-80x140 mm, przybijane ukośnie od dołu do każdej krokwi .
W wiązarach typu jętkowego usztywnienia podłużne składają się z deski (płatwi) kalenicowej i podłużnych elementów umieszczonych w poziomie jętki. Dodatkowym elementem stężającym mogą być również wiatrownice , umieszczone powyżej jętki.
Wiązary płatwiowo-kleszczowe nie wymagają stosowania wiatrownic. Płatwie, zwłaszcza w połączeniu z mieczami lub zastrzałami, w dostateczny sposób stężają podłużnie dach . Usztywnienia poprzeczne powstają w wyniku połączenia krokwi z murłatami i kleszczy z krokwiami. Przy większych rozpiętościach wiązarów należy zastosować zastrzały podpierające słupki ram stolcowych
Stężenia połaciowe przenoszą siły od parcia wiatru ze ścian podłużnych lub poprzecznych na ściany do nich prostopadłe. Zwiększają również sztywność ściskanych pasów górnych kratownic dachowych, zapobiegając ich wyboczeniu.
Stężenia połaciowe wykonuje się najczęściej jako kratownice umieszczone w poziomie pasa górnego lub dolnego wiązarów dachowych
. W zależności od stateczności ścian w budynku mogą być tylko stężenia poprzeczne (jeśli ściany podłużne są w stanie przenieść parcie wiatru) albo tylko podłużne. Jeżeli ściany nie wykazują odpowiedniej sztywności w obu kierunkach, stosuje się stężenia połaciowe zarówno poprzeczne, jak i podłużne. W budynkach długich oprócz stężeń przy ścianach szczytowych należy, w celu zwiększenia sztywności konstrukcji, zastosować dodatkowe stężenia poprzeczne co 20-=-30 m
Stężenia połaciowe mogą być wykonane jako kratownice drewniane lub drew-niano-stalowe, a przy mniejszych rozpiętościach jako kratownice deskowe z desek łączonych na pióro i wpust. W stężających kratownicach drewniano-stalowych krzyżulce mogą być z prętów okrągłych zaopatrzonych w śrubę naciągową (śrubę rzymską). Stężenia połaciowe kratowe podłużne ma ją wysokość równą pojedynczej lub podwójnej odległości między płatwiami, spełniającymi w tym wypadku rolę pasów kratownicy.
Rysunek , Sposób wykonania najprostszych stężeń połaciowych: a) kratownica z desek, b) kratownica drewniano-stalowa; 1 - dachowy dźwigar drewniany, 2 - płatwie dachowe, 3 - elementy stężeń wykonane z desek, 4 - stężenia z prętów stalowych