Rys. 7.39. Pogoda nu frontuch i pionowy przepływ ma* powietrza w dojrzałym niżu
tensywniejsza od dolnej dywergencji, wyż się rozbudowuje. W dojrzałej fazie cyklonu w jego południowej części między frontem ciepłym a chłodnym leży ciepły wycinek niżu. Po osiągnięciu dojrzałości niż zaczyna się wypełniać. Front chłodny dogania ciepły i rozpoczyna się okluzja niżu. Ciepły wycinek zostaje wypchnięty na południe i niż powoli zanika. Sprzyja temu słabnięcie górnej dywergencji i konwergencji. Przechodzenie niżu wiąże się ze zmiennością pogód, szczególnie dużą w południowej części, w której występują fronty atmosferyczne.
W niskich szerokościach geograficznych ilość promieniowania słonecznego absorbowanego przez układ Ziemia-atmosfcra znacznie przekracza straty związane z efektywnym wypromieniowaniem. Bilans radiacyjny jest tam dodatni. W wysokich szerokościach geograficznych bilans radiacyjny jest ujemny, układ wypromieniowuje więcej j energii, niż pochłania (rys. 7.40). Powoduje to nierównomierny rozkład temperatury.
W strefie międzyzwrotnikowej jest gorąco, w wysokich szerokościach geograficznych panuje niska temperatura. Gdyby promieniowanie było jedynym sposobem transportu energii, temperatura w strefie gorącej stale by rosła, a w wysokich szerokościach geograficznych malała. Tak się jednak nie dzieje. Część ciepła odpływa z niskich ku wysokim szerokościom geograficznym dzięki istnieniu prądów powietrznych i cyrkulacji atmosferycznej oraz prądów oceanicznych.
Ogólna cyrkulacja atmosferyczna, tj. krążenie powietrza w skali globalnej, poprzez strefową, południkową i pionową wymianę powietrza, transportuje energię, moment
. 7.40. Śr
\1Ł|§!
pędu i Wilg
nego. i w naszej plaI
Nagrz podbiegur miast w sz uiem się o
aa obu pól posfery w wysokości przyziemił
Taki ] wznosi się wekcyjne. rozpływa i *okół włj *iegałob
170