zostaną obliczone parametry schematu zastępczego, trzeba jedynie konsekwentnie określić węzły początkowy i końcowy transformatora, a impedancje i przekładnie obliczyć od strony węzła początkowego. We wzorach (5.4) podano w nawiasach jednostki, w jakich należy podstawiać odpowiednie wartości z tabliczki znamionowej. Należy podkreślić, że w obliczeniach elektroenergetycznych wykonywanych dla sieci przesyłowych moce wyraża się w MV • A, MW, Mvar, napięcia w kV, prądy w kA, impedancje zaś w Q, a odwrotności impedancji — admitancje w S (Siemensach).
Przepływy mocy przez transformator oblicza się podobnie jak dla linii. Przyjmując, że znane są napięcia na początku p i końcu k transformatora w postaci zespolonej, można obliczyć prąd płynący przez transformator:
(5.6)
U - U. 0
T R +}X
Moce wpływające i wypływające z transformatora (wskazania watomierzy):
% -%• -Vr> i-ą+jo. - wr (5-7)
gdzie symbol gwiazdki * oznacza liczbę sprzężoną.
5.2. WYKRESY WEKTOROWE
Pracę elementów sieci przesyłowej (linii i transformatorów) można przedstawiać na wykresach wektorowych. Wykres wektorowy, na przykład dla linii przesyłowej, pozwala na rozwiązanie graficzne następującego zadania: dane jest napięcie jjgy (moduł napięcia) na końcu linii i obciążenie linii & = Pobc + jC?^ (moc czynna i bierna dostarczana do węzła końcowego), należy obliczyć napięcie na początku linii oraz prąd (moc) wpływający do linii na jej początku. Przykładowy wykres wektorowy linii przedstawiono na rys. 5.3.
Zasady tworzenia wykresu wektorowego są następujące: k Na płaszczyźnie liczb zespolonych rysujemy w odpowiedniej skali napięciowej (kV/mm) wektor o długości odpowiadającej zadanej wartości modułu napięcia na końcu linii. Wektor ten można narysować pod dowolnym kątem, na przykład w osi liczb rzeczywistych Re, a jego wartość:
(5.8)
2. Z zadanej wartości mocy obciążenia linii S.^ = Pobc + jQobc oblicza się prąd czynny i bierny (przy obciążeniu indukcyjnym prąd opóźnia się w odniesieniu do napięcia, więc część urojona Ib \v relacji (5.8) powinna być ujemna, a przy obciążeniu pojemnościowym — dodatnia, wyprzedza napięcie):
^obc + J Qobc
Ia+JIb
(5.9)
W skali prądowej (A/mm) rysujemy wektor odpowiadający wektorowi prądu /obę (prądy wyrażamy w amperach).
3. Ze schematu zastępczego linii (rys. 5.1) wynika że do prądu obciążenia %' należy dodać prąd pojemnościowy /":
l" = .(.f7* *J°) = o +j V'b (5.10)
Wł \/3
(należy zauważyć, że w (5.10) susceptancja jest wyrażana w pS, napięcie w kV, a obliczony prąd należy wyrazić w kA).
4. Do prądu obciążenia Z dodajemy prąd [", otrzymując wektor prądu w linii lL:
4. +i 4
(5.11)
5. Można teraz obliczyć napięcie &UR na rezystancji linii:
= y (5-12)
6. Oblicza się napięcie AiZ na reaktancji linii:
Ai/X -)X(Iu*]lLb) (5.13)
7. Wektor wyprowadzony z początku układu współrzędnych do końca wektora AjZ jest wektorem, napięcia na początku linii — zgodnie z prawem Kirchhoffa jest sumą wektorów:
(5.14)
97