58165 Zdjęcie1518

ak da ilt maki* najdrobnlejitaj przyczyny dla utworzenia danej mody s obiektywnego, estetycznego czy jakiegokolwiek punktu widzenia. Podczas gdy, ogólnie rzecz biorąc, nasz strój jest faktycznie przystosowany do naszych potrzeb, nie ma niczego wygodnego w metodzie, z jaką moda dyktuje, na przykład, spodnie szerokie lub wąskie, albo to, czy będzie sią nosiło kolorowe czy czarnt szale i apaszki. Z reguły materialne uzasadnienie działania pokrywa się z generalnym upowszechnieniem, ale w wypadku mody istnieje całkowita rozbieżność obojga i jednostce pozostaje tylko ogólna akceptacja jako decydujący motyw jej przyjęcia. Sądząc po brzydkich i odpychających rzeczach, jakie są czasami modne, można by przypuszczać, te moda pragnie okazać swą władzę zmuszając nas do noszenia najbardziej odrażających rzeczy dla niej samej. Absolutna obojętność mody w stosunku do materialnych standardów •życia znajduje doskonałą ilustrację w fakcie, że czasami zaleca coś całkiem odpowiedniego, czasami coś niejasnego, a czasami coś materialnie i estetycznie obojętnego. Moda respektuje wyłącznie motywację formalnospołeczną. Powodem, dla którego nawet estetycznie niemożliwy styl wydaje się distingue, elegancki i artystycznie znośny nawet w wydaniu osób posuwających się do skrajności, jest fakt, że osoby te są na ogół najbardziej eleganckie i zwracają największą uwagę na swój wygląd zewnętrzny, tak że w każdych okolicznościach odnieślibyśmy wrażenie dystynkcji i estetycznego wyrafinowania. Wrażenie to przypisujemy wątpliwemu czynnikowi mody, która apeluje do naszej świadomości jako nowy, a przeto najbardziej uderzający rys tout ensemble.

Moda od czasu do czasu wywiera wpływ na przedmioty zdeterminowane obiektywnie, takie jak wiara religijna, zainteresowania naukowe, a nawet socjalizm i indywidualizm, ale nie staje się czynna jako moda, dopóki przedmioty te nie uniezależnią się od głębszych ludzkich motywów, z których się narodziły. Z tej przyczyny rządy mody w tych dziedzinach są nie do zniesienia. Widzimy więc, ze Istnie-

Ją poważne powody, dla których mesy sewnątrzM — ubiór, zachowanie społeczne, rozrywki — tworzą specyficzne polo działania mody. gdyż tuta) brak zależności od faktycznie istotnych motywów ludzkiego działania. Jest to pole. które najłatwiej daje sic nagiąć do naśladownictwa, co byłoby grzechem w kwestiach ważnych. Napotykamy tutaj bliski związek między świadomością jednostki i materialnymi formami życia, związek, który przebiega przez historię. Im obiektywniejszy stal sic nasz światopogląd w ciągu ostatnich stuleci, tym bardziej odarł wizję przyrody z wszystkich elementów subiektywnych i antropo-morficznych i tym wyraźniej sformułował pojęcie jednostkowej osobowości. Społeczna regulacja naszego życia wewnętrznego i zewnętrznego to coś na kształt stanu embrionalnego, w którym ulegają zróżnicowaniu cechy czysto osobiste i czysto obiektywne, a działanie jest synchroniczne i wzajemne. Tak więc gdziekolwiek człowiek pojawia się przede wszystkim jako istota społeczna, nic zauważamy ani ścisłej obiektywności w światopoglądzie, ani wchłaniania 1 niezależności w uświadamianiu sobie osobowości.

( Formy społeczne, strój, sądy estetyczne, cały styl ludzkiej ekspresji — wszystko to jest nieustannie zmieniane przez modę, ale w taki sposób, że moda — tj. najnowsza moda — we wszystkim oddziałuje tylko na klasy wyższe. , Kiedy tylko klasy niższe zaczną naśladować ich styl7 zarazem przekraczając linię demarkacyjną narysowaną przez klasy wyższe 1 niszcząc ich spójność, klasa wyższa odwraca się od danego stylu i obiera nowy, który z kolei także odróżnia ją od mas, i gra wesoło toczy się dalej. Naturalnie klasy niższe wpatrzone są w wyższe i pragną się do nich zbliżyć, a najmniejszy opór napoty-¹ kają w tych dziedzinach, które podlegają kaprysom mody; bo w nich właśnie zwykłe zewnętrzne naśladownictwo Jest najchętniej stosowane. Ten sam proces zachodzi między poszczególnymi warstwami klasy wyższe), acz tutaj nie zawsze Jest równie wyraźnie widoczny, jak, powiedzmy, w wypadku pani i służącej. W gruncie rzeczy często możemy zauważyć, ii im