59354 strona (56)

Ryc. 2.3. Aparat wytwarzający pulsujące pole magnetyczne z emitorami kołowymi różnej wielkości, dla różnych części ciała. Największy emitor jest zbyt ciężki, aby przemieszczać go ręcznie, dlatego jest przesuwany na prowadnicy zamontowanej w leżance

tu o wpływ pola o określonych częstotliwościach na dopasowanie torów ruchu jonów do helikalnych (łukowych) kształtów kanałów w strukturach białkowych (błonach). Transport przez błony zostaje wtedy ułatwiony.

Silne zewnętrzne pm powoduje ustawienie (orientację) osi magnetycznych elektronów lub jąder atomowych tkanek według linii sił pola zewnętrznego. Po zgaszeniu pola zewnętrznego jądra wracają (relaksacja) do położenia pierwotnego, wypromieniowując niskoenergetyczny strumień kwantów (promieniowanie elektromagnetyczne z zakresu fal radiowych) o bardzo małym natężeniu. Promieniowanie to, wielokrotnie wywołane, wzmocnione i zapamiętane w mikroprocesorze, poddane milionom operacji matematycznych, w rezultacie daje szczegółowy obraz wnętrza tkanek rysowany drgającymi nukleonami. Ustawienie i relaksacja cząstek zależą od częstości drgań i indukcji pm. Zmieniając te wielkości, uzyskujemy rezonans i relaksacje różnych cząstek. Częstość relaksacyjna dla jąder wodoru mieści się w granicach od 1 do 100 MHz. Efekt ten jest wykorzystywany w medycynie do obrazowania tkanek jako magnetyczny rezonans jądrowy, z angielskiego nazywany NMR (Nuclear Magnetic Resonance). Otrzymywane obrazy są dokładniejsze niż obrazy rentgenowskie, a przy odpowiedniej technice dokładniejsze niż obrazy z mikroskopu elektronowego i mogą być od nich tysiąckrotnie silniej powiększone.

W celu uzyskania obrazu tkanek człowieka za pomocą NMR używa się cewki elektromagnetycznej o długości 2 m i średnicy 1 m. Stosuje się pola o indukcji do 1,5 T, przy czasie ekspozycji do 30 min. Jak wynika z dotychczasowych doświadczeń, pola magnetyczne o podanych parametrach pozostają nieszkodliwe dla człowieka.

Rozważa się teoretycznie różne możliwe mechanizmy terapeutyczne, które mogłyby tłumaczyć rewelacyjne nieraz wyniki uzyskiwane dzięki magnetoterapii.

56