59554 Zdjęcief5

ag

kształceniu w Dni Morza. W programie obchodu tych dni do dziś zachowały się elementy sobótkowe.

We wszystkich regionach kraju wieczorem w dniu 21 czerwca organizowane są tradycyjne wianki, sta. nowiące swoistego rodzaju folklorystyczną imprezę o czysto ludycznym charakterze. Przy czym jest to impreza ściśle powiązana z obchodami Dni Morza. Należy także wspomnieć, iż święta poświęcone morzu występowały już w bardzo odległych czasach w kulturach różnych ludów, a najczęściej zaś pod postacią świąt obchodzonych ku czci morskich bóstw.

Starożytni Egipcjanie już w VII w. p.n.e. obchodzili marcowe Święto Żeglugi poświęcone bogini Izydzie. Ofiara dla bogini w postaci specjalnego statku wypełnionego darami była kulminacyjnym momentem tego święta. Statek spychano na wody Nilu, aby fale rzeki doprowadziły go przed oblicze Izydy. W Imperium Rzymskim uroczyście obchodzono w dniu 23 lip-ca Święto Boga Mórz i Oceanów — Neptuna. Współcześnie Dni Morza obchodzone są w różnych krajach posiadających marynistyczne tradycje, ale w innym czasie i często pod odmiennymi nazwami. Dla przykładu: w Związku Radzieckim — Święto Marynarki Wojennej (ostatnia sobota i niedziela lipca), w NRD — Tydzień Morza Bałtyckiego (czerwiec), w Finlandii — Święto Morza (koniec lipca) itd. Oczywiście podobnie jak w Polsce są to święta o świeckim charakterze.

Z morzem związana jest również określona symbolika. Każdy okręt znajdujący się na pełnym morzu stanowi jednocześnie cząstkę rodzimego kraju. Fakt ten symbolizuje bandera. Pierwsze polskie bandery pojawiły się na kaperskich statkach w okresie trzynastoletniej wojny z Zakonem Krzyżackim (XV w.). Nie wyrażały one jeszcze jednolitego symbolu państwowego, a stanowiły jedynie potwierdzenie przy-

należności do określonego miasta portowego (Gdańsk,

Elbląg i Braniewo), na banderach tych bowiem widniały herby danych miast. Dopiero w XVI w. nad wodami Bałtyku załopotała polska bandera państwowa: biały orzeł bez korony na czerwonym tle. Na przestrzeni minionych czterystu lat symbolika polskiej bandery ulegała różnym przemianom. Współczesna nasza bandera nawiązuje do najstarszej symboliki, z tym, że czerwona tarcza z białym orłem bez korony umieszczona została na białoczerwonym tle flagi narodowej.

Dla ścisłości trzeba jednak nadmienić, że zasadniczo polska bandera państwowa znana była już w XI w. Wywieszanie jej na statku następowało jedynie wówczas, gdy na jego pokładzie znajdował się władca kraju. W tym więc wypadku bandera była pojmowana jedynie jako symbol majestatu władzy. Obecnie bandera symbolizuje przynależność okrętu do danego państwa, a na okrętach wojennych zastępuje symbolikę sztandaru. Stąd też sposoby jej podnoszenia i opuszczania objęte są specjalnym ceremoniałem.

Do symboliki morskiej zaliczyć należy także nazewnictwo statków. W Polsce statkom nadawane są różnorodne nazwy: zasłużonych ludzi, postaci literackich, mitologicznych i fantastycznych, miast, rzek. gór, jezior, krain geograficznych, hut i kopalń, zwierząt, ptaków i ryb, astronomiczne, ideologiczne i symboliczne. Nadawanie imion statkom wiąże się z kolei z tzw. ceremoniałem chrztu, który pierwotnie miał charakter obrzędu religijnego. Najstarszy zapis takiego chrztu pochodzi ze starożytnego Egiptu (około 2100 r. p.n.e.). U niektórych ludów chrzest statku związany był z krwawymi ofiarami, np. Wikingowie posługiwali się do tego celu krwią zabitych niewolników. Od czasów wypraw krzyżowych datuje się chrześcijański ceremoniał chrztu statków. Przy czym w koń-