59843 skanuj0073

152 Resocjalizacja przestępców seksualnych

Krok 11. Ustalenie zadośćuczynienia. Zadośćuczynienie jest, jak wiadomo, nie tylko materialnym, ale i symbolicznym aktem rewanżu i wynagrodzenia za spowodowane krzywdy. Wprawdzie wynagrodzenie materialne nigdy nie wyrówna strat i urazów w sferze psychicznej, stanowi jednak „namacalny” dowód chęci naprawienia swych błędów przez sprawcę. Z tego też względu niezwykle ważnym elementem postępowania terapeutycznego jest złożenie przez sprawcę deklaracji na rzecz ofiary. Zwykle powinna ona dotyczyć konkretnych materialnych dowodów zadośćuczynienia. Dowody te powinny mieć charakter trwały i konstruktywny. Nie zaleca się jako aktu zadośćuczynienia kupna ofierze nowej, drogiej zabawki, sukienki, czy nawet komputera lub motocykla, lecz np. otwarcie konta docelowego oszczędzania na późniejsze studia wyższe ofiary, .na sfinansowanie lepszego programu ubezpieczeń zdrowotnych itp. Warunkiem takiego materialnego zadośćuczynienia jest to, że nie może ono odbywać się kosztem pozostałych członków rodziny, kiedy np. wpłaty na „konto reparacyjne” ofiary pomniejszałyby w jakikolwiek sposób nakłady sprawcy na całą rodzinę. Muszą one pochodzić albo z dobrowolnego ograniczenia osobistych wydatków sprawcy, albo też z podjęcia przezeń dodatkowych prac w celu zarobienia pieniędzy potrzebnych na ten cel.

Krok 12. Przeorientowanie potrzeb seksualnych. Najbardziej skutecznym zabezpieczeniem przed nawrotem czynów przestępczych na tle seksualnym jest zmiana kierunku upodobań erotycznych, jest to jednak proces trudny i wymagający od przestępcy seksualnego niezwykle intensywnej pracy nad sobą. Ze względu na tę trudność najlepszym rozwiązaniem jest dołączenie sprawcy do grupy terapeutycznej dla pedofilów, jako że najskuteczniejszą pomoc w pokonywaniu własnych słabości otrzymać można od osób znajdujących się w podobnej sytuaq’i.

Prowadzący terapię rodzinną psycholog musi dokładnie poznać treść fantazji erotycznych podopiecznego, a następnie nauczyć go szeregu sposobów przeorientowywania tych fantazji, gdyż tylko na tej podstawie oprzeć się może cała konstrukcja wielostronnej pracy korekcyjnej, której zasadniczym celem jest zmiana upodobań seksualnych sprawcy. Sprawca powinien wyrobić sobie nawyk natychmiastowego powiadamiania terapeuty o sytuacjach i okolicznościach, w jakich chorobliwe fantazje erotyczne uporczywie powracają, jest to warunek konieczny, aby opracowywać nowe i modyfikować poprzednie sposoby zwalczania takich epizodów.

Krok 13. Nauka pozaseksualnych sposobów ekspresji. Teoretycznym podłożem pracy terapeutycznej w ramach tego kroku jest pogląd, że agresja seksualna stanowi wynik zaburzenia lub utrudnienia innych, pozaseksualnych sposobów przezwyciężania doznawanych frustracji czy niepowodzeń. Zadaniem terapeuty jest więc nauczenie sprawcy, przy aktywnej pomocy wszystkich członków rodziny, całej gamy nieznanych mu dotąd nieagresywnych i nieseksualnych sposobów wyrażania swej dominacji, ważności i innych form zachowania kompensacyjnego, które nie krzywdzą w sposób ewidentny innych ludzi.

Krok 14. Zwalczanie myśli samobójczych i tendencji autodestruk-cyjnych. Sprawca czynów kazirodczych, jak wielu innych przestępców seksualnych, w miarę uświadamiania sobie krzywd, jakie wyrządził swym postępowaniem, dochodzi do wniosku, że jest człowiekiem złym i godnym wszelkiego potępienia. Takie, niejednokrotnie gwałtowne obniżenie samooceny doprowadza nie tylko do przygnębienia i depresji (które to stany psychiczne z natury rzeczy obniżają jakikolwiek „napęd psychiczny”, w tym także i ten, który jest niezbędny do samodoskonalenia się), ale i do myśli samobójczych i tendencji autodestrukcyjnych. Zadaniem terapeuty jest zapobieganie takiemu gwałtownemu obniżeniu samooceny oraz włączenie wszystkich członków rodziny w budowanie u ojca sprawcy czynów kazirodczych przekonania, że wspólnym wysiłkiem mogą dokonać gruntownego przeobrażenia jego życia, pozwalającego na przywrócenie niezbędnego optymizmu i wiary w siebie. Terapeuta powinien wpajać zarówno ofierze, jak i pozostałym członkom rodziny przekonanie, że potępienia godne są tylko czyny sprawcy, a nie on sam. Jest to bowiem droga nie tylko do odzyskania przez sprawcę niezbędnej we wszystkich przedsięwzięciach wiary w siebie, ale także w sposób bardzo skuteczny zapobiega skłonnościom samobójczym i autodestrukcyjnym.

Krok 15. Poszukiwanie sensu życia. Jak nietrudno zauważyć poszczególne kroki Ustrukturalizowanego Modelu Terapii Rodziny stanowią pewien logiczny ciąg wzajemnie zazębiających się problemów, które tworzą od nowa lepszą, bardziej zintegrowaną strukturę osobowości sprawcy. Tak więc zadaniem 15. kroku jest pomoc sprawcy czynów kazirodczych w znalezieniu wartościowych celów w życiu i takim zidentyfikowaniu się z nimi, aby stały się jego pasją. Pasją, która nie tylko zabezpieczy go przed bolesnym przeżywaniem różnego rodzaju porażek życiowych (na które przestępcy seksualni jako osoby wysoce narcystyczne są z reguły mało odporni), lecz przede wszystkim stanowić będzie trwałą zaporę przed po-wrotnością do przestępstwa, a życie poddawanego terapii sprawcy uczyni wartościowym dla innych, przede wszystkim dla członków jego rodziny.