60861 S0007 (2)

• i

łlr/pioczeństwo pracy

i utylizacji odczynników podawane są od kilku lat w wydawnictwie ciągłym Ornie    Synlliesis(Wiley).

Zagospodarowanie odpadów

zrastająca świadomość ekologiczna oraz unormowania prawne nakazują po-l. piłowanie działań zmierzających do segregacji i bezpiecznego unieszkodliwiani. i odpadów produkowanych przez laboratoria chemiczne. W zakresie syntezy oig,ulicznej oznacza to głównie zbieranie, segregację i utylizację resztek roz-pu ,/i zalnikow organicznych, ponieważ inne związki stosowane są w niewielkich do .(iadi.‘ Należy zwracać uwagę na neutralizację (rozkład) resztek metali alka-lu iiycli. wodorków metali i innych związków, które mogą ulec samozapłonowi, oi.i n,i zobojętnianie kwasów i zasad przed ich wylaniem do zlewu. Radzimy , |,,, • 11, u , ię ze szczegółowymi rozwiązaniami stosowanymi w konkretnym labo-

i iiI«»i nim.

Praktyczne wskazówki

Ni, t lnu' i /.yimości pojawiające się w opisach eksperymentów ilustrują fotografie I u umil s/czonc na wklejce znajdującej się na końcu książki.

N.i Wydziale Chemii UAM zbierane są rozpuszczalniłd zawierające chlorowce, rozpuszczalni-I i Ikv. t hloiowców oraz odpady zawierające rtęć.

Selektywne tworzenie wiązań

węgiel-węgiel

1.1. Reakcja Dielsa-Aldera

Reakcja Dielsa-Aldera (Nagroda Nobla w 1950 roku) jest reakcją cykloaddycji 14 + 2] dienu I i dienofila II, o wielkim znaczeniu w syntezie organicznej 111. ( y kloaddycje obok reakcji elektrocyklicznych, przegrupowań sigmatropowych i reakcji transferu grup należą do reakcji peńcyklicznych [lfj.

Dzięki reakcji Dielsa-Aldera możliwe jest tworzenie nowych pierścieni (szc scioczłonowych) oraz wprowadzanie dodatkowych podstawników i centrów stc-i eogenicznych do produktu. Bogaty w elektrony sprzężony dien reaguje w konformacji s-cis z dienofilem, któiym jest alken sprzężony z grupą (grupami) ciekli onoakceptorową. Reakcja jest syn-stereospecyficzną addycją, zachodzącą z za chowaniem względnej konfiguracji obu substratów. Produkt III ma więc konligu rację R^J/R⁴ i R²/R Ay«, zaś RVR² i R³/R⁴ natomiast produkt IV ma konligu rację R'/R⁴ i R^l!R²syn, zaś R²/R³ i R³/R⁴ anti (schemat 1.1.1).

R¹    R¹

IV

'•< Im miii! I I. I