wyjaśnienia słuchaczom, że w całej Azji ten szczególny gest jest zarezerwowany na okoliczność przywoływania psów i prostytutek. Natomiast kilkakrotnie powtarzany ruch zagarniający wykonany prawą dłonią jest uprzejmym sposobem przywoływania tych, którym przydarzyło się nie być ani psiną, ani królową nocy.
Pukanie się w czoło. Nie-Europejczycy nieodmiennie wykazują zdumienie, że „mowa ciała” może się tak bardzo różnić na tym malusieńkim skrawku ogromnego lądu Eurazji. Dobrym tego przykładem jest pukanie się w czoło.
• We Francji, Włoszech i w Niemczech, jeśli ktoś puka się palcem w czoło lub skroń patrząc jednocześnie na kogoś innego, to mówi mu w sposób niewerbalny: „Ależ jesteś głupi!”
• Trzeba być szczególnie ostrożnym przy wykonywaniu teąo gestu
w Niemczech, gdzie jest on nazywany Yogelzeigen i może kdsztować 150 DM, jeśli Polizei złapie kogoś na nim. I
• W Hiszpanii i Wielkiej Brytanii ten sam gest odnosi] się do wykonującego go i oznacza: „Ależ jestem bystry!” /
• W Holandii trzeba się uważnie przyglądać. Jeśli Holender puka się pionowo ustawionym palcem wskazującym w prawą stronę głowy, to tłumaczy się to: „Jesteś bardzo rozgarniętą osobą”. Jeśli zaś puka się poziomo ustawionym palcem w czoło, to mówi: „Jesteś idiotą!”
Kciuk do góry. Z tym też trzeba być ostrożnym. Wprawdzie uniesiony do góry kciuk powoli staje się powszechnie zrozumiałym gestem oznaczającym: „Wspaniałe!”, ale jeszcze niezupełnie do tego doszło. Na przykład w Niemczech i w niektórych innych częściach Europy oznacza on jedynkę. Jednak dla wielu Europejczyków oraz mieszkańców Bliskiego i Środkowego Wschodu jest to nader obelżywy znak seksualny.
„Znak zwycięstwa”. Gest w kształcie litery „V” — wyciągnięte i rozchylone dwa palce: środkowy i wskazujący, z dłonią zwróconą na zewnątrz — od czasów II wojny światowej oznacza zwycięstwo [victory]. Jeśli się jednak przypadkowo przekręci dłoń i wykona ten gest dłonią zwróconą wnętrzem ku sobie, to należy się mieć na baczności. Wtedy lepiej być większym od obrażonej w ten sposób osoby, jako że odwrócony znak zwycięstwa oznacza z grubsza to samo, co wyciągnięcie w czyjąś stronę środkowego palca, czyli coś szalenie nieprzyzwoitego.
Znak „OK”. Można śmiało powiedzieć, że kółko zrobione z kciuka i palca wskazującego jest najbardziej niebezpiecznym i niejednoznacznym gestem. Oczywiście większość z jego wielu znaczeń jest całkiem niewinna:
• Dla amerykańskich astronautów oznacza on: „Wszystko w porządku. Wszystkie systemy działają!”
• Dla Japończyków kształt koła kojarzy się z monetą, toteż zrobienie kółka oznacza: „Teraz mówimy o pieniądzach”.
• Na południu Francji kształt ten symbolizuje zero, tak że znak ten wskazuje coś zupełnie odwrotnego, mianowicie: „Nic” albo „Bez wartości”.
UWAGA jednak na Półwysep Iberyjski, niektóre inne części Europy i Rosję oraz prawie całą Amerykę Łacińską! W kulturach tych znak ten jest używany jako wulgarna sugestia seksualna — w najwyższym stopniu nieprzyzwoita. Ryzyko ubliżenia komuś jest tak duże, iż całkowicie zaprzestałem używania tego gestu w obawie, że mogę go wykonać w niewłaściwym miejscu.
Możliwość błędnej interpretacji gestów przypomina uniwersalną prawdę: zachowania uprzejme i jak najwłaściwsze w naszej kulturze mogą być w innych kulturach uważane za nieuprzejme i obraźliwe.
Aby pomóc wędrującym po świecie biznesmenom w uniknięciu niebezpiecznych gaf, w następnym rozdziale skupimy się na protokole przy załatwianiu interesów.