61360 P1110767

na urobku. Wodę do urządzenia zraszającego mocowanego na kombajnie doprowadza się z rurociągu przeciwpożarowego lub specjalnego agregatu pompowego. Do zraszania służą dysze rozpylające, umieszczone w pobliżu organu urabiającego. Do uzyskania właściwego efektu zraszania potrzebna jest odpowiednia ilość wody i odpowiednie jej ciśnienie. W stosowanych u nas kombajnach chodnikowych przewidywane zapotrzebowanie na wodę wynosi około 201/min, a jej ciśnienie około 1,5 MPa (15 at). W celu zmuszenia załogi przodku do stosowania urządzeń zraszających stosuje się tzw. aparaty wodne typu AW-2. Aparat ten, zamontowany na doprowadzeniu wody do dysz, ustawiony jest na wymagane parametry przepływającej wody i w przypadku ich niedotrzymania wyłącza bądź uniemożliwia załączenie silnika elektrycznego organu urabiającego. Blokada ta działa w układzie elektrycznym, uzyskując impuls od przepływającej wody.

W niektórych kombajnach woda przed doprowadzeniem do dysz wykorzystywana jest do chłodzenia silnika elektrycznego organu urabiającego. W takim układzie aparat wodny obok względów bhp zabezpiecza jednocześnie silnik elektryczny przed przegrzaniem się w przypadku braku wody.

Stosowanie zraszania, obok wymienionych poprzednio zalet, zapobiega powstawaniu niebezpieczeństwa wybuchu pyłu węglowego wskutek iskrzenia noży w czasie urabiania, chłodzi noże urabiające, a w przypadku użycia noży obrotowych stosowanych w kombajnie AM-50 woda ułatwia obrót noży w uchwytach.

Urządzenia pianotwórcze

Do najnowszych urządzeń stosowanych do zwalczania zapylenia należą urządzenia pianotwórcze, w których wytwarzana piana — kierowana na-

Rys.

92

stępnie w pobliże organu urabiającego — bardzo skutecznie absorbuje powstający pył. Jak wykazały badania urządzeń pianotwórczych, zmniejszają one zapylenie o 50 do 60% i więcej w stosunku do urządzeń zraszających. W polskim przemyśle węglowym stosuje się obecnie urządzenia pianotwórcze typu AERO-Ch.

Urządzenie pianotwórcze AERO-Ch pokazane na rys. 92, przykładowo zainstalowane na kombajnie AM-50, składa się z dwóch wytwornic piany, umieszczonych po obu stronach organu urabiającego, oraz typowych elementów instalacji doprowadzenia wody i instalacji elektrycznej zasilania silników napędu wentylatorów wytwornic.

Doprowadzona do wytwornic woda miesza się w dozownikach ze środkami pianotwórczymi i zrasza znajdujące się wewnątrz siatki metalowe, na których pod wpływem podmuchu wentylatora wytwarza się piana. Z wytwornicy (tym samym podmuchem) piana wyrzucana jest na ocios i na głowicę skrawającą. Silniki wentylatorów w wytwornicach sprzężone są z instalacją wodną kombajnu w ten sposób, że załączane są równocześnie z włączaniem silnika organu urabiającego. Wydajność wytwornicy reguluje się zaworem odcinającym dopływ wody.

W warunkach ruchowych najlepsze wyniki uzyskuje się stosując razem urządzenia zraszające i urządzenia pianotwórcze. Urządzenie zraszające powinno działać przez cały czas pracy kombajnu, a urządzenie pianotwórcze uruchamia się tylko podczas urabiania warstw przy stropowych w okresie najsilniejszego wytwarzania pyłu.

Urządzenia odpylające

Do zwalczania zapylenia podczas pracy kombajnów chodnikowych wykorzystuje się urządzenia wentylacyjne stosowane w przodkach lub specjalne urządzenia odsysające zabudowane na samym kombajnie lub dostarczane jako urządzenia dodatkowe.

Na rysunku 91 pokazano przykład zastosowonia specjalnego urządzenia odsysającego zamontowanego na kombajnie 4PU. Na górnej części organu urabiającego, w pobliżu głowicy skrawającej, umieszczone są rozgałęzione płaskie wloty lutniociągu odsysającego. Wentylator umieszczony poza kombajnem zasysa lutniociągiem zapylone powietrze, które przed wydostaniem się na zewnątrz przechodzi przez komorę zraszaną wodą, która absorbuje pył. Na drodze przepływu powietrza znajdują się odpowiednio ustawione kierownice, które powodują odśrodkowe oddzielenie od powietrza wody z pyłem.

Urządzenia odpylające stosowane są zwykle w połączeniu z urządzeniami zraszającymi i w takim zestawieniu dają dobre wyniki w walce z zapyleniem.