62598 rośliny II

Lulecznica kraińska

Scopolia carniolica, A

jest roślina wieloletnia osiągającą 20-60 cm wysokości. Łodygę ma naga, słabo rozgałęziona. Wyrastają z niej duże liście, odwrotnie jajowate lub jajowato-podfugowate, na szczycie tępe, u nasady zwężone w ogonek. Obupłciowe kwiaty występują pojedynczo na długich szypulkach. Kielich rozcięty do połowy, kwiaty zwisło, korona szerokodzwonkowata o dł. 15--25 mm, od zewnątrz lśniąco brunatna, wewnątrz matowa o kolorze oliw-kowozielonym.

Lulecznica jest roślina trującą i lecznicza. Jej korzenie oraz liście zawierają niektóre alkaloidy, m.in. hioscyjaminę, atropinę i skopolaminę. W dawnych czasach była uprawiana i stosowana w lecznictwie. Występuje sporadycznie w lasach bukowych na Podkarpaciu i w Karpatach Wschodnich oraz na nizinach.

Naparstnica zwyczajna

Digitalis grandiflora, B

Ta bardzo efektowna roślina jest byliną od 30 do 120 cm wysokości. Łodygę ma słabo rozgałęzioną, u dołu nagą, u góry gruczołowato omszoną. Liście naparstnicy są podłużnie lancetowate, na brzegach i nerwach orzęsione, nieregularnie piłkowane. Duże, przypominające naparstek kwiaty (stąd nazwa .naparstnica") długości 3-4,5 cm, osadzone na gruczołowato owłosionych szypułkach, zebrane są w luźne jednostronne grona. Korona koloru ochrowo-żółtego, brzuchata, wewnątrz z brązowawymi żyłkami i plamkami. Owoc stanowi jajowata, owłosiona torebka. Naparstnica jest rośliną trującą, a zarazem leczniczą. Jej liście zawierają glikozydy stosowane w kardiologii. Rośnie w rozproszeniu w widnych lasach, zwłaszcza górskich, na suchych zboczach, w zaroślach, na glebach luźnych, żyznych. Ze względu na duże walory dekoracyjne roślina ta jest często zrywana, co powoduje zanik naturalnego gatunku. Ochronie podlegają tylko stanowiska naturalne.

Naparstnica purpurowa

Digitalis purpurea, C

Roślina dwuletnia, sięga od 30 do 120 cm wysokości. Jej wyprostowana łodyga zakończona jest graniastym kwiatostanem złożonym ze zwisłych, jasnopurpurowych kwiatów (czasami białych). W pierwszym roku powstają liście, W' drugim łodyga kwiatostanowa. Kwitnie w czerwcu i lipcu. Naparstnica purpurowa również jest trująca i lecznicza. Występuje rzadko, głównie na południu kraju. Rośnie na zrębach, w świetlistych lasach, na glebach nie zawierających wapnia. Ochraną gatunkową objęte są tylko stanowiska naturalne.

‘iftiMtesi J

5