62615 P1040667

gozdzial 40

Steroidy

Steroidy to rodzaj lipidów (związków zawierających kwasy tłuszczowe), które nazywane są popularnie sterydami. W medycznym znaczeniu termin ten oznacza zwykle leki sterydowe, głównie kortykosteroidy (hormony kory nadnerczy).

W dopingu sportowym przez sterydy rozumie się grupę steroidów wpływających na przemiany związane ze wzrostem tkanek, które fachowo nazywane są sterydami anabolicznymi albo sterydami anaboliczno-androgennymi (ang. ana-lolic-androgenic steroids — AAS). Przyjmowane są one doustnie, domięśniowo i poprzez skórę (żele i plastry) w celach pozamedycznyćh. Poza sportowcami z „pomocy” steroidów korzystają młodzi mężczyźni w celu szybszego i łatwiejszego uzyskania oczekiwanej masy ciała i sylwetki. W tych środowiskach przyjęte jest również korzystanie z substancji psychoaktywnych, takich jak marihuana, amfetamina czy kokaina.

; Steroidy są to najczęściej syntetyczne pochodne męskiego hormonu płciowego pr-testosteronu, które wywierają wpływ nie tylko na cechy płciowe (stopień owłosienia dała, rozwój organów płciowych czy brzmienie głosu), ale równocześnie na masę, siłę i wydolność mięśniową oraz na rozwój tkanki tłuszczowej. Stosowane są w rehabilitacji stanów pourazowych, a w gerontologii, np. w celu umożliwienia starszym osobom zachowania czystej masy mięśniowej pomimo ograniczonego apetytu i braku ruchu. Jednocześnie gwarantują one zwiększoną wytrzymałość i tolerancję na wysiłek (średnio wzrasta o 60%). Dłuższe stosownie steroidów powoduje jednak uszkodzenie wątroby i nerek, zmiany skórne, wzrost poziomu cholesterolu i szybszy rozwój miażdżycy oraz u mężczyzn zaburzenia seksualne, a u kobiet wystąpienie drugorzędowych cech męskich.

Syntetyczny testosteron uzyskano po raz pierwszy w latach 30., a w latach 40. i 50. sterydy anaboliczne zaczęto stosować jako środki dopingujące, ułatwiające osiąganie lepszych wyników sportowych (tzw. koksowanie). W tym celu, obok sterydów, stosowane są również i inne środki farmaceutyczne. Na przykład dzięki syntetycznemu hormonowi wzrostu (HGH) sportowcy mają bardziej rozbudowane mięsnie i zredukowaną tkankę tłuszczową. Z kolei kolarze, wioślarze, biegacze narciarscy czy lekkoatleci stosują erytropoetynę (glikopro-