61579 studia20100525001 (5)

KUŻNICTWO

1. WIADOMOŚCI WSTĘPNE

Nazwą „kuźnictwo” objęto procesy technologiczne, narzędzia i urządzenia umożliwiające wykonanie przedmiotów metalowych za pomocą kucia. Przez kucie rozumie się zmianę kształtu obrabianego metalu spowodowaną działaniem młota, bijaka młota lub suwaka prasy przy wykorzystaniu jego własności plastycznych (zdolności poddawania się odkształceniom trwałym bez naruszenia spójności wewnętrznej). Przekuwany materiał poddany jest przy tym wszechstronnemu nierównomiernemu ściskaniu. Największe naprężenia ściskające wywołane są ruchem narzędzia i są zgodne z kierunkiem tego ruchu. Naprężenia ściskające w kierunkach prostopadłych do poprzedniego wywołane są tarciem odkształcanego metalu o narzędzie lub dodatkowym oporem bocznych ścianek matrycy, ograniczających swobodę płynięcia metalu na boki.

W zależności od tego czy kucie przeprowadza się w kowadłach płaskich (lub kształtowych bez ograniczenia swobodnego przepływu metalu co najmniej w jednym kierunku), czy też w matrycach (ograniczających płynięcie metalu na boki), rozróżnia się kucie swobodne i kucie matrycowe. Każdy z tych sposobów może być przeprowadzony przy użyciu młotów lub innych ' maszyn kuźniczych.

Przedmioty kute, będące produktem kuźni, mogą stanowić półwyrób przeznaczany do dalszej przeróbki plastycznej lub wyrób użytkowy (np. części mechanizmów).

2. WYROBY KUTE

Do najważniejszych wyrobów kuźni zalicza się: pręty kute, odkuwki swobodnie kute pod młotami lub w innych maszynach kuźniczych oraz odkuwki matrycowane.

Pręty kute wykonuje się przeważnie ze stali stopowych, przy niewielkich zamówieniach, gdy nie opłaca się walcowanie lub gdy tego wymagają inne względy technologiczne. Pręty o przekrojach małych kuje się pod młotami lub w szybkobieżnych prasach. Pręty o przekrojach większych kuje się w prasach, w tar'

Powierzchnie prętów kutych powinny być-gładkie i nie wykazywać wad (pęknięć, zakuć itp.). Normalne długości prętów kutych wynoszą od 1,5 do 6,0 m, w zależności od wielkości przekroju. Dopuszczalne odchyłki wymiarów poprzecznych d długości oraz wielkości naddatków na obróbkę mechaniczną prętów kutych podane są w normie PŃ

Odkuwki kute swobodnie wykonuje się ze stali konstrukcyjnej węglowej lub stopowej. Kucie swobodne stosuje się w produkcji jednostkowej lub małosęryjnej mniejszych odkuwek oraz przy kuciu odkuwek o dużych wymiarach i dużym ciężarze. Odkuwki małe i lekkie kuje się zazwyczaj pod miotami, duże. zaś w prasach. * ^:    ’

Odkuwki swobodnie 'kute mają różnorodne kształty. Mogą to być kostki (graniastosłupy), krążki, pierścienie, tuleje,¹ wały proste i z różnymi odsa- j