65385 P1170476

1%-*—

f

ni ■    '^tU*^{łury h}“^3rc***i i>“ Pomorzu z motywami figuralnym*-' l ..S&&0**:

*    ^J Od«tM* BraliiŁpow Bad Freienwalde: 3 Chojna.    ^

sEU!” ^AnBOT,ńnd« «    Ostrowice, woj. Koszalin; 7 ZwteTO**

¹¹⁰ Bmtzccw. woj. Szczecin; 9 Płońsko, woj. Szczeń

_clny warsztat pra historyk a nie wystarcza jednakże dla badan na etapie „historycznym”. Teorie uzyskane na tym etapie przy pomocy procedur badawczych religioznawstwa muszą być jednak przez prahistoryka •eryfikowane.

Przedstawione uwagi precyzują zakres opracowania ikonografii kultury łużyckiej. jakiego można dokonać na obecnym etapie badań tego problemu. Wśród przedstawień ikonograficznych kultury łużyckiej na Pomorzu B. Gediga (1970) wyróżnił następujące:

1    - gliniane figurki zwierząt: fragment figurki bydlęcej z Ostrowic. *oj. szczecińskie (ryc. 1:6) i figurki ptaków z Chojny i Świerczewa (ryc. Bk

2    naczynia zoomorficzne (ryc. 1:2 i 4) z Czachowa koło Chojny I (wierzę czworonożne). Rathsdorf, po w Bad Freienwalde (z główką

bydlęcą), Schmiedeberg, po w. Angermunde (o kształcie ba rana). Wartin. pow. Angermunde (z głową bydlęcą), Oderberg-Bralitz. po w Bad freienwalde (o kształcie ptaka z rogami bydlęcymi);

I 3 - naczynia o kształcie stopy lub buta (ryc. 1:5) z Wartin, pow. Angermunde; Klein Ziethen. pow. Eberswalde. Templin, m. pow.;

4    - wyobrażenia figuralne ryte na ceramice: postaci ludzkiej z Bez-rrecza, Płońska i Zwierzynka w woj. szczecińskim (ryc. 1:7 — 10) oraz |wyobrażenia zwierząt z Neuenhagen, pow. Freienwalde: Stawu i Węgorzy w woj. szczecińskim;

5    — model glinianego wózka trójkołowego z ptakami z Brzeźniaka w woj. szczecińskim (ryc. 1:1);

6    - brązowa zapinka z tarczami spiralnymi i wyobrażeniami ptaków z Kalisza Pomorskiego, woj. szczecińskie.

Analizując powyższe zabytki autor ten doszedł do wniosku, że wyobrażenia figuralne kultury łużyckiej na Pomorzu są w sensie ferma litym analogiczne jak w kulturze zachodruołuzyckiej. zwłaszcza zebszaru Lużyc. Śląska i zachodniej Wielkopolski, w sensie zaś ńinkcjo-nalnym są symbolami kultowymi, których treść można określać tylko ■ bardzo ogólnych ramach kultów solamych i lunamych. Treść tych symboli nie pozostaje w związku z ich zróżnicowaniem formalnym (B.

| Ć-ediga 1970. s. 174).

Powyższe ustalenia chciałbym uzupełnić dalszymi, opartymi na Wizie ornamentów geometrycznych występujących na naczyniach ffauanych, to jest tzw. talerzach, misach i zewnętrznych powierzeń aiach innych naczyń oraz na wytworach brązowych z kręgu kultury łużyckiej na Pomorzu.

Są to:

1 - motywy kół koncentrycznych, ceęsto z układami promienisty-®izwiązanymi z kołem wewnętrznym lub czteroczęściowym podziałem