68408 Strona2,113 (skan by buby77)

UKŁAD ROZRODCZY

Narządy rozrodcze męskie

Do narządów płciowych męskich zalicza się:

♦ gruczoły płciowe, produkujące komórki rozrodcze;

♦ drogi wyprowadzające nasienie;

♦ narządy płciowe zewnętrzne.

Jądro (testis) ma elipsoidalny kształt. Wyróżniamy w nim powierzchnię boczną i przyśrodkową. Obydwa jądra znajdują się w mosznie. Na szczycie jąder znajdują się najądrza (epididymis). Jądro zbudowane jest z łączno-tkankowego zrębu - błony białawej oraz z miąższu. Błona biaława na tylnym brzegu jądra wciska się w nie i tworzy klin luźnej, gąbczastej konsystencji zwanej śródjądrzem. Na miąższ składa się około 200 zrazików jądra. Każdy zrazik składa się z kilku mocno powyginanych cewek nasiennych krętych. Cewki kręte przechodzą w cewki proste, które po połączeniu tworzą siatkę jądra. Siatka jądra znajduje się w dolnej części śródjądrza. Procesy spermatogenezy zachodzą w kanalikach krętych.

UKŁAD ROZRODCZY

Najądrze {epididymis), jak już wspominaliśmy, znajduje się na tylno-gór-nej powierzchni jądra. Jest to odrębny narząd, który magazynuje nasienie. Wyróżniamy w nim głowę, trzon i ogon. Jego powierzchnia pokryta jest błoną surowiczą, pod którą znajduje się cienka warstwa tkanki łącznej. Wewnątrz głowy najądrza znajdują się przewodziki odprowadzające jądra, które wychodzą z siatki jądra. W głowie najądrza kanaliki te skręcają się i tworzą stożkowate twory-zraziki najądrza. Przechodzą one do ogona najądrza, zaginają się i tworzą nasieniowód.

Nasieniowód (ductus deferens) w czasie wytrysku z dużą prędkością transportuje nasienie do cewki moczowej. Jego poszerzony koniec tworzy bańkę nasieniowodu. W tym miejscu następuje połączenie nasieniowodu z przewodem wydalającym pęcherzyki nasienne.

Począwszy od miejsca tego połączenia, nasieniowód wnika do gruczołu krokowego jako przewód wytryskowy.

Zewnętrzne narządy płciowe męskie to prącie i moszna.

I ącie {penis) jest narządem płciowym, zwanym członkiem. Jest ono narządem kopulacyjnym i końcowym odcinkiem dróg moczowych. Ma kształt podłużnego walca zakończonego stożkiem; jego długość w stanie spoczynku wynosi ok. 9 cm, a w stanie wzwodu 15-17 cm. Można w nim wyróżnić część nieruchomą tylną i część ruchomą, którą stanowi trzon (corpus) i żołądź {glans penis). Trzon budują dwa ciała jamiste i ciało gąbczaste. Na granicy żołędzi i trzonu prącia znajduje się szyjka, której ograniczenie stanowi brzeg żołędzi zwany koroną.

Moszna (scrotum) - to kolejny narząd płciowy zewnętrzny. Jest ona workiem skórnym, wewnątrz którego znajdują się jądra. Skóra worka mosznowego jest ciemniejsza i owłosiona, charakteryzuje się obecnością warstwy mięśniowej, tworzącej tzw. błonę kurczliwą. Dzięki niej, zależnie od środowiska, w którym znajdzie się moszna, może się ona kurczyć i regulować temperaturę w worku mosznowym, co jest istotne dla funkcji jąder.

Narządy rozrodcze żeńskie

Żeńskie gruczoły płciowe to jajniki (ovarium). Są one odpowiedzialne za produkcję komórek jajowych. Jajnik ma kształt migdała; wyróżniamy w nim:

♦ powierzchnię boczną;

♦ powierzchnię przyśrodkową;

♦ koniec górny -jajowodowy;

♦ koniec dolny - maciczny.

UKŁAD ROZRODCZY

Jajnik jest zawieszony na trzech więzadłach: właściwym, krezce oraz więzadle wieszadłowym. Od końca jajowodowego ciągną się długie, cienkie przewody, zwane jajowodami. Uchodzą one do górnego kąta macicy. W jajowodzie wyróżniamy strzępki, lejek, bańkę, cieśń, część maciczną.

Macica (utems) to wydrążony narząd mięśniowy, objęty fałdem otrzewnej. Leży pomiędzy pęcherzem a odbytnicą. Możemy na niej wyróżnić powierzchnię pęcherzową i jelitową.

W samej zaś macicy wyróżniamy:

♦ trzon;

♦ cieśń;

♦ szyjkę.

113