69159 skanuj0017 (178)

WSPÓŁCZESNA TURYSTYKA KULTUROWA 21

Krytyka „nowej” geografii kultury

Również „nowa” geografia kultury znalazła wkrótce swoich krytyków. Według M. Price i M. Lewisa (1993) zbyt szybko popadła ona w „teoretyzowanie”, lekceważ}' konieczność prowadzenia badań terenowych, jak również w nadmierny sposób krytykuje się w niej poglądy C.O. Sauera odnośnie tzw. koncepcji superorganicznej A.L. Kroebera z 1917 r. (które były wyrażane przez C.O. Sauera w prywatnej korespondencji, a nie w publikacjach).

Chociaż myślą przewodnią przedstawianego opracowania nie jest zagłębianie się w poglądy zwolenników (i przeciwników) „starej” geografii kultury i „nowej” geografii kultury, to jednak należy zwrócić uwagę na fakt, iż obie grupy badaczy inaczej spostrzegają krajobraz kulturowy. Tak więc - przyjmując, iż turystyka kulturowa jest rodzajem turystyki, która ma swoje „źródło” w krajobrazie kulturowym (chociażby w postaci występowania tzw. zasobów oraz walorów kulturowych), a jednocześnie pozostawia w nim ślady swojej obecności (np. w formie odpowiedniego zagospodarowania) - dyskusja na temat istoty krajobrazu kulturowego nie powinna być obojętna badaczom zajmującym się turystyką kulturową. Wydaje się, że głównymi wnioskami dla badaczy interesujących się turystyką kulturową, jakie wynikają z dyskusji nad „starym” i „nowym” pojmowaniem istoty krajobrazu kulturowego są kwestie dotyczące:

■    w aspekcie przedmiotowym:

•    położenia większego nacisku na krajobraz kulturowy miast;

•    zwrócenia uwagi na niematerialne elementy kultury;

•    dostrzeżenia złożonego (w sensie jej genezy) i ciągle ewoluującego charakteru kultury, jak również zmieniającego się krajobrazu kulturowego;

•    podkreślenia znaczenia „kultury dnia codziennego” (którą niekiedy można rozumieć, jako kulturę masową, czy też „kulturę popularną”);

•    zwrócenia zwiększonej uwagi na lokalny wymiar kultury;

■    w aspekcie metodologicznym:

•    dopuszczenia możliwości stosowania różnorodnych podejść badawczych (podejście humanistyczne, realizm krytyczny, strukturalizm itp.).

Uwzględnienie powyższych wniosków oznacza, że osoby zajmujące się turystyką kulturową powinny coraz częściej uwzględniać w swoich badaniach problemy nie budzące wcześniej większego zainteresowania geografów interesujących się turystyką i rekrecją (ani geografów kultury), a mającego doniosłe znaczenie w życiu współczesnego człowieka i odgrywające istotną rolę dla światowej gospodarki turystycznej.