70669 P3109015

Część II. Podmioty gospodarne

udział kapitału prywatnego w podmiocie gospodarczym o różnej formie organi cyjnej wynosi co najmniej 50% kapitału ogółem (rys. 4).

Podmioty gospodarcze można pogrupować według innych jeszcze kryteriów. Przyjmując za podstawę podziału lokalizację, można wyróżnić jednostki gospodarnie, których lokalizację determinują określone czynniki, oraz jednostki o swobodnej lokalizacji. Czynnikami wyznaczającymi lokalizację mogą być: baza surow cowa, baza energetyczna, terenowe zasoby siły roboczej, lokalny rynek zbytu lub zaopatrzenia itp. Związane z bazą surowcową są zakłady wydobywcze (np. kopalnie

GOSPODARKA NARODOWA

SEKTOR PUBLICZNY

Własność państwowa . Przedsiębiorstwa

^ HBpsobowe spółki Skarbu Państwa

^.fcospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych

Zakłady budżetowe

|Jhn<£państwowc jednostki gospodarcze

Własność komunalna I Komunalne zakłady

-- Spółki z udziałem gmin Własność mieszana

Spółki prawa handlowego z przewagą udziału kapitału:

— Skarbu Państwa

siębiorstw państwowych

h państwowych osób nich

i Jednostek stanowiących Blasność komunalną

I SEKTOR PRYWATNY

Własność prywatna krajowa oraz pochodząca z innego kraju Unii Europejskiej

prawa handbwego Cywilne

e prowadzące gospodarczą

Zielni

^^gospodarcze orga-Izacji społecznych, połky-

i związków zawodowych

— Fundacje zakłady fundacji

fak zakłady kościołów wyznaniowych)

Własność zagraniczna

JHR&gtwa i Inne ^fin^gospodarcze spoza Unii Europejskiej (UE)

!| przedstawicielstwa osób pych spoza UE ki z przewagą kapitału UE

— Własność mieszana

I 32

l|i. 4* Klasyfikacja podmiotów gospodarczych według form własności

z mniejszośćimwn lP*d«twa

1/r-wagą pohkłego U Uf)

ńhnago

||, /układy eksploatacji surowców mineralnych) oraz niektóre przedsiębiorstwa Iwur/ujące surowce (np. koksownie).

Kolejnym kryterium podziału może być stopień stabilności lokalizacyjnej. Kry-Mim to dzieli podmioty gospodarcze na zakłady stałe (np. zakłady przemysłowe. Htyndurstwa rolne, większość przedsiębiorstw handlowych), półstałe (np. kioski t Miuąimy na targowisku), ruchome (np. firmy budowlane, ruchome punkty usługo-A, handel obwoźny).

V Kod/ial można też. przeprowadzić ze względu na formę prawną podmiotów go-r/>ch. Działają firmy o różnej formie prawnej, wśród nich zaś osoby fizycz-■(pMmicślnicy. kupcy jednoosobowi), osoby prawne, a także jednostki organiza->t|m nlcmąjące osobowości prawnej, utworzone zgodnie z przepisami prawa (np. HRlI cywilne). Do osób prawnych zalicza się na przykład przedsiębiorstwa pań-dwtiur. spółdzielnie i kapitałowe spółki prawa handlowego.

K*5b Formy własności przedsiębiorstw

Pa5-1a Przedsiębiorstwa prywatne

11* • wektora prywatnego należą:

•    i»nl(l/iclnie. będące własnością członków tworzących organizację spółdzielczą;

•    jfldnostki stanowiące własność organizacji społecznych (np. stowarzyszeń twórczych i organizacji zawodowych), politycznych i związków zawodowych;

•    jednostki prywatne krajowe lub zagraniczne o różnej formie organizacyjno-praw-np|, np. osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, spółki handlowe

ki I cywilne, fundacje, jednostki organizacji wyznaniowych.

Dość burzliwy rozwój prywatnych jednostek gospodarczych o różnej formie organizm vino-prawnej rozpoczął się w 1990 r. Obecnie liczba tych jednostek w Polsce Mino z roku na rok, powiększa się również ich wielkość w miarę przesuwania się taliitorcsowania prywatnych właścicieli z działalności handlowej na przemysłową, łnfcluwluną. transportową, finansową.

Indywidualna działalność gospodarcza

D/iułalność gospodarczą można prowadzić w różnych formach organizacyjno-prawnych Wybór formy zależy od rozmiarów działalności, liczby osób w nią zaangażowano h. celów tej działalności itp. W podstawowej klasyfikacji podmioty gospodarcze tUlcli się na przedsiębiorstwa jednoosobowe i spółki. Przedsiębiorstwo jednoosobowe jfst prowadzone przez osobę fizyczną, która zarejestrowała indywidualną działalność gospodarczą w Ewidencji Działalności Gospodarczej. Przedsiębiorstwo takie stanowi część składową majątku właściciela i nie ma osobowości prawnej. Indywidualną il/lululność gospodarczą może prowadzić np. kupiec, wytwórca, właściciel gospodarstwu ogrodniczego, osoba świadcząca usługi w wolnym zawodzie (np. adwokat. Ifkarz. tłumacz).