71222 P1030806

▼

26. Choroby układu moczowego

W. SCHEIDEMANN, G. SCHUSSER

26.1.    Wprowadzenie

G. SCHUSSER

Choroby nerek i dróg moczowych obejmują: zapalenia uwarunkowane czynnikami zakaźnymi (zakażenia dróg moczowych), zaburzenia funkcjonowania nerek (ostra niewydolność nerek i przewlekła niewydolność nerek), a także tubulopatie (nerkowe kwasice kanalikowe), kamicę układu moczowego, nietrzymanie moczu, wady rozwojowe (przemieszczony moczowód), pęknięcia pęcherza moczowego (u koni dorosłych lub u źrebiąt), polidypsję/ poliurię (zwiększone pragnienie/wielomocz) i guzy (gru-czolakorak, chłoniak) narządów moczowych.

26.2.    Zakażenia dróg moczowych, odmiedniczkowe zapalenie nerek

G. SCHUSSER, W. SCHEIDEMANN

Zakażenia dróg moczowych można podzielić na zakażenia górnych dróg moczowych (nerki, moczowody; mogą wynikać z infekcji układowych) i zakażenia dolnych dróg moczowych (pęcherz, cewka moczowa; mogą być wynikiem zakażeń wstępujących). Najczęściej opisywane są: odmiedniczkowe zapalenie nerek (pyelone-phritis) i zapalenie pęcherza (zystitis).

Objawy kliniczne odmiedniczkowego zapalenia nerek wskutek infekcji systemowej mogą zagrażać życiu. Konie poddawane są badaniu najczęściej w przewlekłym stadium choroby. Stwierdza się apatię, utratę apetytu, gorączkę, tachykardię i utratę wagi. Choroba nerek jest zazwyczaj związana z jednoczesnym przewlekłym zakażeniem moczowodów. Powiększone nerki i poszerzone moczowody stwierdza się w badaniu rektalnym oraz ultrasonograficznym. Dochodzi do dysurii lub pollaki-surii, stwierdzana jest także leukocytoza, hiperfibryno-genemia (> 4 g/1) i azotemia (mocznik > 6,7 mmol/1, kreatynina > 159 pmol/1). Mocz może być mętny i/lub krwisty. W moczu uzyskanym przez cewnikowanie stwierdza się więcej niż 10 leukocytów/40 razy i więcej niż20 mikroorganizmów/100 razy w polu widzenia. We-wnątrznerkowe reakcje zapalne prowadzą do zniszczenia miąższu i ostatecznie do niewydolności nerek.

Kliniczne objawy zapalenia pęcherza to bóle kolkowe, skurcz pęcherza, pollakisuria lub krwiomocz w końcowej fazie oddawania moczu. Omacywanie pęcherza podczas badania rektalnego może być bardzo bolesne i wywoływać u zwierzęcia gwałtowne reakcje (nagłe wierzgnięcia). Rozpoznanie stawia się przy użyciu cystoskopii (ryc. 26.1).

Etiologia. Mocz do badań bakteriologicznych uzyskiwany jest poprzez cewnikowanie lub wyłapywanie w środku mikcji, przy czym mocz w ciągu 30 minut powinien zostać przeniesiony na pożywki (ewentualnie w przeciągu 48 godzin przy przechowywaniu w temperaturze 4°C). Częstymi czynnikami zapalenia są: E. coli, Klebsiella spp., Enterobacter spp. i Protem mirabilis, rzadziej stwierdza się Corynebacterium spp., Staphy-loccus spp., Leptospira spp. i Pseudomonas aeruginosa.

Terapia. Przy infekcjach górnych dróg moczowych pacjenci poddawani są intensywnej terapii (utrzymanie izo-wolemii, izojonii, izohydrii i izotonii). Wybór antybiotyków zależy od antybiogramu (sulfonamidy 30 mg/kg dwa razy dzienniep.o., trójwodzian ampicyliny 11 -22 mg/kg dwa razy dziennie i.m., amoksycylina 10-22 mg/kg dwa razy dziennie z.v., aminoglikozydy w infekcjach dolnych dróg moczowych: gentamycyna 6,6 mg/kg co 24 godziny z.v., amikacyna 25 mg/kg i.v. u źrebiąt, ceftiofur 2,5 mg/kg /.v., i.m., enrofloksacyna 2,5 mg/kg raz dziennie p.o.). Antybiotyki podaje się przynajmniej 7 dni.

Rycina 26.1. Endoskopowy obraz krwotocznego zapalenia pęcherza moczowego.

607