DSCN6714 (Kopiowanie)

0*»«*

y.7J. Choroby układu wydalniczego

Poza wadami rozwojowymi układu moczowego do głównych schorzeń nerek i dróg moczowych uleżą: kamica układu moczowego, przewlekła i ostra niewydolność nerek, zespół nerczycowy, pierwotne klębuszkowe zapalenie nerek, zakażenia układu moczowego, śródmiąższowe zapalenia nerek, nowotwory układu moczowego i nefropatie wtórne.

rozwija się dlatego, iż wiele substancji osiąga w moczu tak wysokie

stężenie, iż mocz staje się przesycony. Wówczas nawet niewielka dodatkowa ilość substancji mineralnych wystarcza, aby ich nadmiar całkowicie się wytrącił. Także obecne w moczu bakterie, złusz-czone nabłonki lub krwinki mogą rozpocząć proces krystalizacji - wokół nich odkładają się substancje chemiczne. powodując powstanie i wzrost kamienia. Kamienie mogą być zbudowane z różnych substancji -np. z kwasu moczowego (kamienie moczanowe), soli wapnia (kamienie wapniowe), jest też kamica struwitowa (w przypadku zakażenia moczu bakteriami), ksantynowa i cystynowa. Najczęstszym objawem kamicy układu moczowego są silne bóle o charakterze napadowym (tzw. kolka netkowa). Kamienie można usuwać operacyjnie (gdy są bardzo duże albo gdy utkną podczas wędrówki np. w moczowodzie). ale bardzo ważnym elementem leczenia jest zabezpieczenie prawidłowego metabolizmu - np. właściwego poziomu kwasu moczowego w organizmie, uzyskiwane przez odpowiednia dietę i leczenie.

Przewlekła niewydolność nerek to stopniowo narastające pogorszenie ich czynności wydalni-czej, prowadzące do zatrucia organizmu przez gromadzące się produkty metabolizmu. Objawy nie są charakterystyczne -są to przed wszystkim osłabienie i uczucie zmęczenia, brak apetytu, nudności i wymioty, czkawka, nadciśnienie tętnicze. W przypadku zniszczenia ponad 80% nełronów występuje tzw. mocznica - schyłkowa postać niewydolności nerek, w której większość substancji gromadzi się we krwi (np. mocznik - stąd nazwa choroby). Ostra niewydolność nerek występuje wówczas, gdy nagle dochodzi do zaprzestania pracy nerek (na przykład po zabiegu operacyjnym lub wskutek działania czynników toksycznych); następuje zatrzymanie wytwarzania i wydalania moczu. Odpowiednio szybkie i prawidłowe leczenie pacjenta prowadzi do jego wyzdrowienia. Kłebuszkowe zapalenie nerek to schorzenie o podłożu immunologicznym; jednym z pierwszych jego objawów jest białkomocz. Choroba ta może prowadzić do niewydolności nerek.

W przypadku niewydolności nerek w zasadzie jedyną metodą leczenia pozostaje dializoterapia lub przeszczepienie nerki. Dializoterapia polega na regularnym przeprowadzaniu dializ (tj. oczyszczaniu krwi albo poprzez dializę otrzewnej, albo z zastosowaniem tzw. sztucznej nerki); średni czas zabiegu wynosi 4-5 godzin. Zabieg z zastosowaniem sztucznej nerki określany jest jako hemodializa i wykonywany 3 razy w tygodniu. W celu jej przeprowadzenia tworzy się przetokę tętniczo-żylną, czyli połączenie tętnicy i żyły w obrębie przedramienia. Poprzez wkłucie się do przetoki krew jest doprowadzana do sztucznej nerki i oczyszczana. Natomiast przeszczepu nerki dokonuje się w ośrodkach transplantologii; istnieje w Polsce centralny rejestr osób oczekujących na przeszczep nerki.

Pierwszy udany przeszczep nerki w Polsce miał miejsce 26 stycznia 1966 r w I Klinice Chirurgii 'khrszawskiej Akademii Medycznej. Zabieg przeprowadzili prof. Jan Nielubowicz i prof. Tadeusz Orłowski. Było to w 4 lata po pierwszym zakończonym sukcesem przeszczepie nerki na świecie. 'Atenie w Polsce przeszczepia się ponad 1200 nerek rocznie. Czas oczekiwania na przeszczep wyno-| przeciętnie od jednego roku do kilku lat.