71493 P sylvestris

Sosna zwyczajna - Pinus silvestris

1.    Występowanie.

Występuje w całej Europie od Pirenejów po Ural. Występuje także w Azji, na Syberii, Chinach, Mongolii, na Kaukazie, na Krymie.

Jest to najbardziej rozpowszechniony gatunek. W Polsce stanowi około 71 % składu gatunkowego lasów. Można mówić że występuje na terenie całej Polski. Wyjątek stanowią Bieszczady gdzie sosna nie występuje. Sosna charakteryzuje się bardzo dużą plastycznością. Może rosnąć na bardzo różnych siedliskach. Jest bardzo wrażliwa na zanieczyszczenia pochodzenia pyłowego i gazowego co można zaobserwować na Śląsku.

2.    Cechy gatunku

Jest rośliną jednopienną, Zaczyna obradzać w wieku 35 lat. Najwcześniej może zacząć obradzać w 15 roku życia, l ata nasienne występują co 3-4 lata (lata nasienne - więcej nasion w szyszce i są one lepszej jakości).

Kwiatostany męskie barwy siarkowożółtej, są one jajowate, ułożone są w kłosy. Kłosy są skupione u nasady tegorocznych pędów. Występują one w nieco ocienionej części korony. Składają się /. licznych, dwupylnikowych pręcików.

Kwiaty żeńskie wyrastają na szczytach tegorocznych pędów. Są barwy purpurowej, w postaci kulistych, drobniutkich, „stojących” szyszeczek. Występują pojedynczo lub po kilka.

3.    Fenologia kwitnienia sosny zwyczajnej

Pączki kwiatowe zawiązują się w roku poprzedzającym kwitnienie. Po zawiązaniu pączków, w maju roku kwitnienia kwiaty żeńskie sąjuż gotowe do pobrania pyłku.

Po zapyleniu kwiaty żeńskie odchylają się ku dołowi. Zapłodnienie następuje w czerwcu, w roku następnym po zapyleniu. Po zapłodnieniu szyszki rosną. Osiągają one długość od 3 - 8 cm. W okresie jesiennym szyszki dojrzewają. Na przełomie lata i jesieni nasiona sąjuż dojrzałe fizjologicznie. To znaczy że są one zdolne do wykiełkowania ale nie są jeszcze dojrzałe morfologicznie. W związku z tym nie można ich jeszcze przechowywać. Jesienią szyszki zmieniają barwę z zielonej na szarawą, drewnieją a nasiona uzyskują dojrzałość morfologiczną. W 3 roku po kwitnieniu w kwietniu (1 rok po zapłodnieniu i 2 lata po zapyleniu) szyszki wysypują nasiona.

Zbiór szyszek na nasiona należy wykonać po pierwszych przymrozkach, na przełomie 2 roku po kwitnieniu, na przełomie grudnia i lutego (przed wysypem nasion).

4.    Morfologia nasion

Nasiona mają długość od 4 - ó(cm Jjśą one jajowate z wydłużonym końcem.

W zaokrąglonej części są grubsze i wyraźnie cieńsze w ostrej części. Barwa od jasnokremowej do ciemnobrązowej, czasami pstrokate. Często się zdarza że nasiona jasne są nasionami pustymi ale są także drzewa które obradzają wyłącznie nasionami jasnymi które są pełne.

Skrzydełko jest 3-4 razy dłuższe od nasionka. Obejmuje nasionko kleszczowato. Mają barwę płową lub brązową, z ciemniejszym obrzeżem bądź plamkami.

Skrzydełka mają charakterystyczny kształt. Z jednej strony mają ostry koniec i prosty brzeg, a z drugiej strony brzeg jest zaokrąglony.