73866 P1070870 (2)

44

przełamania, być może bpa Andrzeja Czamkowskiego (zm. 1562), z nagrobka fundowanego przez braci zmarłego po 1562, zniszczonego 1790 wraz z kaplicą św. Jana Kantego; 1925 znaleziona w ogrodzie kanonii przy ul. Mieszka I nr 4 i umieszczona w wirydarzu dawnej Akademii Lubrańskiego, skąd przeniesiona na obecne miejsce; 6. tablica fundacyjna domu dla kaznodziei niemieckiego przy kościele farnym, 1503, piaskowcowa, z inskrypcją gotycką, pierwotnie na „Ciemnej Bramce” (przy obecnym placu Kolegiackim); 7. sześć fragmentów piaskowcowych obramowania portalowego (?) z inskrypcją gotycką, herbem Godziemba oraz insygniami bpa Jana Lubrańskiego, znalezionych w pn. wieży katedry, zapewne związanych z odbudową tej wieży na pocz. w. XVI i urządzeniem w niej skarbca; 8. fragment płyty (?) z piaskowca, z literami VoLI, w. XVI (?); 9. tablica epitafijna inskrypcyjna Walentego Floriana, profesora (?), fundacji własnej, zapewne w. XVII, piaskowcowa; 10. konsola stożkowata gładka, zakończona wałkiem, w. XVII (?), piaskowcowa; 11—12. dwa kartusze z gzymsu (?), z gmerkami: z sabotem oraz ze znakiem pseudoliterowym, w. XVI; 13—15. trzy konsole renesansowe, w tym dwie być może ze zniszczonego nagrobka bpa Jana Lubrańskiego, z 1523—25, trzecia być może z nagrobka bpa Andrzeja Czamkowskiego, po 1562, zdobione akantem, piaskowcowe; 16. fragment dekoracji renesansowej z płyciną medalionową, w. XVI (?), z piaskowca; 17—19. fragmenty dekoracji kamieniarskiej: z główką putta oraz trzy z obramowań, piaskowcowe, w. XVI—XVII; 20. dwie głowice kompozytowe z piaskowca, pocz. w. XVII; 21. duża głowica manierystycz-na, pocz. w. XVII, piaskowcowa, przyścienna, z główkami między odwróconymi wolutami; 22. fragment gzymsu lub ramy z ornamentem okuciowym, pocz. w. XVII, z piaskowca;

23.    fragment płyty epitafijnej, późnorenesansowej ok. 1600, z piaskowca, płaskorzeźbionej, z krucyfiksem w arkadzie i fragmentem inskrypcji (brak klęczącej postaci zmarłego);

24.    tablica żelazna z krucyfiksem i scenami związanymi z Odkupieniem, z fragmentarycznie czytelną inskrypcją niemiecką, manierystyczna w. XVI/XVII.

Ponadto w Muzeum Historia Miasta Poznania w ratuszu obiekty lapidarialne z katedry, odkryte w trakcie badań archeologicznych: 1. duży cios piaskowcowy z budowli romańskiej, z fragmentem polichromii gotyckiej obejmującym wimpergę między dwiema fialami; znaleziony w fundamencie gotyckiego filara tęczy; 2. fragment rzeźby z nagrobka renesansowego, ok. poł. w. XVI, z czerwonego marmuru, z górną częścią pełnoplastycznej postaci biskupa

(fig. 431) leżącej na sarkofagu, wspartej na łokciu i na wez- 431 głowiu z poduszką (być może bpa Pawła Wolskiego, zm.

1546, uchodzącej dotąd za bpa Andrzeja Czamkowskiego, zm.

1562); znaleziony 1952 w ławie fundamentowej- między pd. filarami nawy głównej (nagrobek zniszczony 1790?).

ZŁOTNICTWO. Monstrancje: 1. wieżyczkowa, go-tycko-renesansowa ok. 1610—20 (fig. 491), zapewne fundacji 491 Katarzyny Czarnkowskiej, wojewodziny łęczyckiej, dla benedyktynek poznańskich, po kasacie klasztoru zakupiona dla katedry, ozdobiona figurkami: Matki Boskiej z Dzieciątkiem (fig. 495), św. Katarzyny (fig. 496), niezidentyfikowanej świę- 495, 196 tej z palmą męczeństwa, czterech aniołów z narzędziami i symbolami Męki Pańskiej (fig. 497) oraz małymi postaciami 497 dwunastu apostołów; stopa trybowana i cyzelowana z narzędziami Męki Pańskiej, na guzach nodusa napis: AVE MAR;

— promieniste: 2. złożona z fragmentów wieżyczkowej go-tycko-renesansowej monstrancji z w. XVI (stopa, dolny nodus, zwieńczenie glorii, pasyjka), oraz promienistej, barokowej glorii z 2. poł. w. XVII, z półszlachetnymi kamieniami i ich imitacją; z tego czasu górny nodus (fig. 499); 3. barokowa 499 1712 (fig. 503), odnawiana 1781 i 1829, złota, roboty złotnika 503 poznańskiego Michała Meissnera, zdobiona emalią, szlachetnymi kamieniami i biżuterią z w. XVII, z trybowanymi scenami Pokłonu Pasterzy i Ostatniej Wieczerzy (fig. 506) oraz 506 bukietami kwiatów i główkami aniołów na stopie; na owalnym nodusie postać św. Piotra (fig. 508), wyżej Baranek, na 508 ramionach aniołki, puszka ze zwielokrotnioną liczbą pierścieni otoczonych chmurami z główkami aniołków (fig. 507), w 507 zwieńczeniu postać Boga Ojca i Ducha Św.; 4. regencyjna 3. dekada w. XVIII (fig. 500), darowana 1971 arbpowi Antonie- 500 mu Baraniakowi przez ks. Wacława Juszczaka z Ostroroga, z półpostacią Boga Ojca i Ducha Św. oraz główkami aniołków na glorii; 5. rokokowa po poł. w. XVIII (fig. 502), z pół- 502 szlachetnymi kamieniami oraz rytą dekoracją kwiatową na stopie, rocaillami na nodusie, postacią Boga Ojca w zwieńczeniu i Ducha Św. u dołu glorii; — 6. „Arka Przymierza”

(fig. 504), 1806 darowana katedrze przez Annę z Radomickich 504 Gurowską, marszałkową litewską, z puncą IGB złotnika warszawskiego Jana Jerzego Bandaua I (czynnego 1768—1817); z przedstawieniem Arki Przymierza z dwoma cherubinami na wieku, niesionej przez czterech arcykapłanów (fig. 509); 509 podstawę tworzy góra Syjon, na której postać spadającego Aarona (fig. 511) i Izraelici pokąsani przez gady (fig. 510); 511, 510 7. neogotycka 2. poł. w. XIX, z odlewanymi figurami Chry-