73947 str287

E. BnjkicwKż-Griibowika.Z. Mikulski HydrvU<ieki OKt^mi Wkuzowh 2005 ISBN S3-OI-H579 X. O by WN PWN 21105

a)

Prąd Północnorównikowy Prąd Południoworównikowy

profil poprzeczny

□

$

Cl

C

7T

C

S> Hydrologia ogólna - Elżbieta Bajkiewicz-Grabowska, Zdzisław Mikulski - iLibrary Reader

Rys. 233. Schematy upwellingu równikowego (a) i upwellingu przybrzeżnego (b)

Prądy morskie rzadko wywołuje jedna przyczyna. Zwykle powstają pod wpływem działania kilku sił, których rola w ich formowaniu jest różnorodna. Przykładem może być Prąd Zatokowy, który jest jednocześnie prądem dryfowym, gęstośćiowym i spływowym.

Zasadniczy układ stałych prądów w oceanie kształtuje się pod działaniem przeważających wiatrów w poszczególnych porach roku; wszystkie inne przyczyny wprowadzają do tego układu tylko nieduże zmiany. Stałe prądy morskie pobudzają cyrkulację wód oceanu, która określa ilościową wymianę ciepła, energii mechanicznej i substancji między oceanem i atmosferą, między powierzchniowymi i głębinowymi wodami, a także wodami szerokości zwrotnikowych i polarnych.

O

rr.

a>

ro

co

-o

co

co

co

Prądy morskie odgrywają ważną rolę w kształtowaniu mas wodnych oceanu. Zakłócają strefowość w rozkładzie temperatury na globie ziemskim: anomalie dodatnie są związane z przenoszeniem przez prąd ciepłych wód od równika ku biegunom, anomalie ujemne są spowodowane przeciwnie skierowanymi prądami zimnymi. Ujemne anomalie temperatury powoduje także podnoszenie się wód głębinowych przy zachodnich wybrzeżach kontynentów (upwelling) (rys. 233).

287

o

©

©

&