77760 IMG
79 (16)

XVI (JIMDKK »PIKLGRZYMA«

Zajęcia redakcyjne ląozyl Mickiewicz z intensywną pracą literacką: od jesieni 1832 poc hłaniał go Pan Ta-deus:, w tym leż czasie wykończył przekład Giaura Byrona. Okres „pisania i drukowania z gorączkowym zapałem i w konwulsyjnych rzutach“ (wedle wyrażenia poety w Hicie do Wiery Chlustin, z 24 listopada 1832) przerwała w końcu czerwca 1833 konieczność wyjazdu do Szwajcarii. Mickiewicz rzucił wszystkie paryskie zajęcia, aby pielęgnować umierającego na gruźlicę Gar-czyniskiego. Tak też skończyła się jego praca redakcyjna w »PicIgrzyniic«. Gdy po śmierci Garczyńskiego poeta wrócił do Paryża w październiku 1833, nie podjął na nowo działalności publicystycznej. »Piolgrzym« pod redakcją Jańskiego wychodził jeszcze do grudnia, za-czem nie uniknął naturalnego końca czasopisma, które miało połączyć emigrację wspólną ideą patriotyczną, a które nieoczekiwanie dla wydawców znalazło się poza głównym nurtem myśli emigracyjnej, zaprzątniętej dyskusją nad programem przyszłego powstania.

Miokiewiez odsunął się od życia politycznego. Zwątpił o możliwości zdobycia wpływu na emigrację, którą osądzał bardzo surowo:

Wewnątrz siebie emigracja kłóci się o arystokracją i demokracją. Nic wchodzę w wartość, polityczną tej kłótni, której nigdy zrozumieć nie mogłem; to tylko pewna, że i całej tej kłótni nic może Polska obiecywać w przypadku powitania ani pułków, ani broni, ani pieniędzy.

(Do przyjaciół galicyjskich)

Najważniejszą wszakże przyczyną pesymizmu poety byk) załamanie się nadziei na bliski wybuch rewolucji europejiskiej. >V pierwszych latach po rewolucji lipcowej sytuacja była napięta, organizacje spiskowe, zwłaszcza karbonarskic, szykowały powstania zbrojne we Francji, Włoszech, Niemczech, Polsce. Miał to być wspólnie zorganizowany, równoczesny wybuch rewolucyjny. Ale akcja zakończyła 'się niepowodzeniem. Ruchy^- nie miały dostatecznego oparcia w masach, były źle przygotowane i wzajemnie nieuzgodnione. Począwszy od powstania czerwcowego 1832 w Paryżu, poprzez partyzantkę Zaliwskiego w Królestwie Polskim i rozruchy we Frankfurcie w r. 1833, obóz rewolucji europejskiej poniósł szereg klęsk. Ostateczne jego rozgromienie nastąpiło w r. 1834 po nieudanej wyprawie sabaudzkiej i uipadku powstania kwietniowego w Lyonie i Paryżu.

Dla Mickiewicza najważniejszym doświadczeniem był tragiczny koniec wyprawy Zaliwskiego, który jasno pokazał, że nie można spodziewać się fpoważniejszej akcji powstańczej w kraju skrwawionym w r. 1831 i przygniecionym represjami państw zaborczych. Nadzieja na rychły powrót zbrojnych hufców emigracyjnych do .kraj-u kazała uprzednio poecie rzucić cały swój hutorytet w walkę o utrzymanie jedności uchodźców. 'Załamanie się tej nadziei doprowadziło Mickiewicza do zwątpienia w znaczenie emigracji, do mai odsunięc ia się od życia politycznego.

Bibl. Nur. Ser. I. Nr 17 (Mlckicwici: Księgi Narodu)