81131 str149

iu wkiumuic: pozycję / mlnlmtiliu| < /nslotllw.....Ig l' ■>

11. Mlnć możliwość pr/olwnrznnln danych ińżuti owy h /godnie ze standardem RTCM SC-1U4.

Przodstawlono powyżej wymagania lo dmlmy wycinek dokumentów normatywnych w tym zakresie. Zainteresowany czytelnik znajdzie Je w rezolucjach: A.694(17), IEC 721-3-6, ll^:C 945 IIEC 1108-1.

10.2. Podział i klasyfikacja

Klasyfikacje i dzielenie całości na czworo można prowadzić na większości materiału do itnnllz przez wiele stron książki. Aby jednak nie zanudzić czytelnika, pozwoliłem sobie przytoczyć kilka kryteriów podziału odbiorników GPS. Uzmysławiają one różnorodność aplikacyjną milolltnrnych technik GPS, a z drugiej strony zwracają uwagę na zaawansowanie techniczne wcpólczosnych urządzeń satelitarnych.

/e względu na metodę pomiaru pseudoodległości odbiorniki GPS można podzielić na 2 zasadnicze grupy:

- odbiorniki kodowe (korelacyjne) - wyznaczające odległość na podstawie korelacyjnych właściwości kodów pseudoprzypadkowych GPS (C/A, P),

-• odbiorniki fazowe - wyznaczające odległość na podstawie pomiaru fazy częstotliwości nośnych GPS (L1, L2).

Należy podkreślić, że większość powszechnie stosowanych odbiorników GPS wykorzystuje pomiary kodowe, ze względu na ich prostotę oraz jednoznaczność pomiaru współrzędnych I m i/yr;|l, Odbiorniki fazowe wykorzystywane są w pracach związanych z precyzyjnym miernictwem (geodezja, geodynamika, sterowanie, automatyka i inne) i nie znalazły dotychczas po-wri/uohnego wykorzystania w praktycznej nawigacji. Nie bez znaczenia jest również cena lego typu zestawów, która rozpoczyna się od ok. 100 000 PLN (2006 r.). Inną przypadłością technik lożowych jest nieoznaczoność pomiaru fazy nośnej - powodująca trudności w reakwi-/yojl sygnału.

Innym kryterium podziału odbiorników GPS są możliwości w zakresie śledzenia częstotliwości nośnych transmitowanych przez satelity, stąd dzielimy je na:

» jednoczęstotliwościowe - śledzące częstotliwość L1,

" dwuczęstotliwościowe - śledzące częstotliwości L1 i L2.

Odbiorniki jednoczęstotliwościowe stanowią najliczniejszą grupę. Są one wykorzystywane powszechnie zarówno w rekreacji, jak i wszelkich rodzajach nawigacji, w których nie jest wymagane uzyskiwanie submetrowych dokładności wyznaczenia współrzędnych pozycji. Odbiorniki dwuczęstotliwościowe posiadają bardziej złożoną budowę wewnętrzną oraz cnchujo je znacznie wyższa cena.

Ze względu na możliwości śledzenia kodów pseudoprzypadkowych odborniki GPS dzielimy nn:

> odbiorniki z możliwością śledzenia kodu C/A,

» odbiorniki z możliwością śledzenia kodu C/A i P,

>- odbiorniki bezkodowe.

Możliwość Alnd/niiln laniu |<< .| lunkcją dostępu użytkowniku do konkretnego typu ruirwltiu pozycyjnego <»!’■. t tdhlumlkl ślnd/ącn kod C/A ttlnnowią grupą ur/ądzoń cywilnych, nntomlrmt możliwości ślod/onin olm kodów charakteryzują odbiorniki wo)»kowe,

Ze względu nu przu/nnc/onle nawigacyjne wyróżniamy:

>    odbiorniki morskie,

>    odbiorniki lądowe,

>    odbiorniki lotnicze.

Ten z pozoru oczywisty podział odbiorników na morskie, lądowe oraz lotnicze nie tylko mu swoje implikacje w stosowanym nazewnictwie wyświetlanym na ekranie odbiorniku Jest on również związany z aspektami konstrukcyjno-technicznymi takimi jak: charakterystyka odblon /u anteny, częstość wyznaczeń współrzędnych pozycji, zastosowanych metod filtracji pomiarów, czy właściwościami eksploatacyjnymi. Z tego powodu przed zakupem określonego modułu odbiornika należy jasno określić jego przeznaczenie. Szczególnie należy unikać montowania odbiorników morskich czy lądowych na statkach powietrznych, co z przykrością li/ohu pi/y znać, miało miejsce wcale nie jednokrotnie.

Ze względu na rozwiązanie techniczne toru odbiorczego odbiorniki GPS można pod/lnlii* na

>■ odbiorniki z równoległymi torami odbiorczymi (ang.: parallel receivors), odbiornik sekwencyjne (ang.: seęuencing receivers),

>    odbiorniki multipleksyjne (ang.: multiplexing receivers).

Powyższe kryterium zostanie szczegółowo rozważone w kolejnych podrozdziałach toj książki

Szeroka gama dostępnych na rynku odbiorników GPS powoduje, że próba Ich klasyfikacji i grupowania ze względu na różnorodne kryteria nie jest dziś ścisła i precyzyjna. Niejednokrotnie dla specyficznych aplikacji tworzone są jednostki odbiorcze systemu GPS, łączące w sobl# cechy kilku grup. Takim przykładem może być zestaw odbiorczy spełniający funkcję syslnnu stabilizacyjnego, czyli wypracowujący przechyły i przyspieszenia jednostki w trzecłi osim I symetrii. Jest on połączeniem odbiorników kodowych C/A ze wspomaganiem wysokośclowyn pomiarów opartym na technice fazowej (rys. 10.2).

Rys. 10.2. Urządzenie pozycyjno-stabilizacyjne. „TRANS VECTOR” firmy Trimble Navigation.

30