82523 skanuj0017 (213)

5. Międzynarodowe aspekty ochrony przyrody 168

załącznikach. W przepisach konwencji „gatunek” oznacza także niższe jednostki taksonomiczne, a „ochrona” dotyczy zarówno zwierząt, jak i ich siedlisk.

Zgodnie z zaleceniem Konwencji Bońskiej „stan zachowania gatunku wędrownego” ma być oceniany na podstawie sumy czynników oddziałujących na ten gatunek i mogących przez dłuższy czas wpływać na jego zasięg i liczebność. W rozumieniu przepisów konwencji stan ten uznaje się za „odpowiedni”, gdy dane o dynamice populacji wskazują, że gatunek jest żywotnym elementem ekosystemu, jego areał nie jest i nie będzie także w przyszłości ograniczany, a poziom liczebności odpowiada potencjałowi odpowiednich dla gatunku siedlisk, które będą istniały także w dającej się przewidzieć przyszłości, warunkując trwałe zachowanie jego populacji. Niespełnienie choćby jednego warunku oznacza, że stan zachowania gatunku jest „nieodpowiedni”.

Konwencja Bońska ma istotne znaczenie dla skutecznej ochrony zagrożonych gatunków zwierząt wędrownych, ponieważ migracjom, odbywanym niekiedy między kontynentami w poszukiwaniu odpowiednich żerowisk lub miejsc rozrodu i wychowania potomstwa, grozi niebezpieczeństwo, jeśli na trasach wędrówek są zabijane lub jeśli niszczone są siedliska niezbędne do zaspokojenia ich życiowych potrzeb. Liczba wędrownych gatunków ryb, gadów, ptaków i ssaków, uznanych jako zagrożone i objętych Konwencją Bońską, wzrosła z pierwotnej 40 do 85, co jest skutkiem przede wszystkim rosnącej liczby państw-sygnatariuszy, na których terenie zwierzęta te przebywają.

Konwencja zobowiązuje państwo-stronę do przestrzegania jej przepisów nie tylko w granicach własnego terytorium, ale także wówczas, gdy statki pływające pod banderą tego państwa pozyskują gatunki objęte konwencją poza granicami jego jurysdykcji.

Obowiązki stron Konwencji Bońskiej

Obowiązkiem państw-stron Konwencji Bońskiej jest:

■    ochrona i odtworzenie, jeśli jest to możliwe, siedlisk ważnych dla gatunku;

■    zapobieganie, usuwanie lub minimalizowanie przeszkód, utrudniających lub uniemożliwiających wędrówkę zwierzętom;

■    zapobieganie, eliminowanie lub ograniczanie czynników zagrażających zwierzętom wędrownym, łącznie z eliminacją wprowadzonych przez człowieka gatunków obcego pochodzenia;

■    objęcie zagrożonych gatunków, w miarę możliwości, ochroną ścisłą oraz wprowadzenie zakazu pozyskiwania zwierząt na swoim terenie (z wyjątkami);

■    współuczestniczenie i popieranie badań naukowych nad gatunkami wędrownymi. W myśl konwencji państwa mogą stosować bardziej rygorystyczne zasady ochrony gatunków zwierząt wędrownych, niż określono to w jej przepisach. W stosunku do zagrożonych gatunków zwierząt wędrownych konwencja zachęca strony „do podejmowania działań zmierzających do zawarcia porozumień dotyczących każdej populacji lub każdej geograficznie odrębnej części populacji każdego gatunku lub niższej grupy taksonomicznej dzikich zwierząt, których osobniki regularnie prze-