87872 P1090098

MAUKOWE UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO

STUDIA RELIGIOLOGICA Z. 39

2006

porfiriusz z tyru, grota nimf;

_ŁUJVI PJOTR ASHWIN-SIEJKOWSKI, KRAKÓW 2006

„s _z XIII księgi Odysei, opisujący jaskinię Itacką, stał się pretekstem do Słynny P^f^usza _{z Tyru na} temat ukrytego znaczenia »jaskini«. Dla niewprawnego _toZ^{1 2t3}' ,°L,6w filozoficznych zagadnienie wydaje się drugorzędne, a wykład na-

^c^^ieln,kłryczny. A jednak warto zwrócić uwagę na to małe dziełko »poety, filozofa ybyt

ihieroft".^ _{z Tynł n}i_e trzeba przedsUwiać. Zachowało się kilka tekstów tego naj-- Zaufanego, jak się sam prezentował, ucznia Plotyna. Działający w III wieku barf»^cJ _f |_cszta|_COny w Atenach, po przybyciu do Rzymu miał przebywać w szkole n-e- "'°^tZ^_ez sześć lat, by następnie, po załamaniu nerwowym, w samobójczym na-^^dać się za namową mistrza na Sycylię. O tym, że powstały tam niektóre jego pisma, wzmiankują między innymi Ammoniusz, Eliasz i Euzebiusz z Ceza-^tiórv wspomina także tytuł jednego z owych pism: Przeciw chrześcijanom. Mówi **> ⁴ porfiriusz dożył czasów Dioklecjana i zmarł około 305 roku. Jednak dokładniej-^s,ę> konstrukcja jego żywota wraz z chronologią dzieł jest zadaniem wymagającym ‘tAwnie talentu literackiego z powodu braku źródeł. W starożytności nikt nie napisał |'°^wporfiriusza choć jego Żywot Plotyna miejscami zamienia się w autobiografię. w 1913 roku karkołomnego zadania podjął się J. Bidez, pisząc Vie de Por-

przedmowie poprzedzającej pierwsze polskie wydanie Groty nimf Porfiriusza Tvru. na dodatek wydanej wraz z tekstem oryginału, autor przekładu niemal nie Lnomina o renesansowym »wypłynięciu² starożytnego tekstu dzięki przekładowi, .««teonie edycji pism Marsilia Ficino. To w sławnym hazylejskim dwutomowym iwdaniu z roku 1561, wielokrotnie wznawianym w XVI wieku, wraz z tekstami Plato-2 Plotyna, Proklosa, Jamblicha. w (neo)platońskicj rodzinie, pojawiały się ponownie dzieła Porfiriusza. Tak rozpowszechniała się tradycja .złotego łasucha⁴ ^ni^waru już przez Oemistosa Pielona, dotycząca objawienia »wiedzy il^z Parmenidesa i Timajosa po Jamblicha i Porfinusza pczekMzywJr² s^cie tylko najbliższym uczniom. Jednak^^^^^

Porfiriusza, który łączy się

W. Burkert, jest najciekawszym    wspomina w «k-

mniana już »jaskima«: jako    „jaskinia jest obrazem i symbolem fn»w-

ścic, powołując się również na autorytety, że »jaskin J ^ jęcz z jaskiń⁴.

ry] kosmosu!¹. To, co nazywa się ^ P^^^nia .ealne - pn²i-a dokładniej z możliwości .wyjścia z jaskiń⁴. Tym. co łączy znaczo-

1

• W. Burkert.StarejfJ/kówSlp^uao-i

2

PorfiriusAOramnimf.tfunt HyĄąhwją    t _%

3

recepcji »mctaTory absolutnej², jaknjcstmetaf ^J

4

’ H. Blumenbcfj. JMM³'"~²ff⁴T^