88170 P1010099 (6)

66

równomiernego odnowienia i braku zróżnicowania wysokości* co w efekcie pro. wadzi do szybkiego osłabienia i wydzielenia się jodły. Dlatego też stosowanie w drzewostanach rębni: częściowej smugowej, kulisowej, Wagnera i Eberharda, zapewniło powstanie odnowienia, ale obecnie jodła została całkowicie z nich wyparta, co wskazuje na konieczność unikania tych rębni (Dannecker 1955, Kor-pel, Vinś 1965).

Znane stwierdzenia o dobiym odnowieniu jodły na powierzchniach otwartych, np. w Karpatach Wschodnich, odnosiły się jedynie do pierwszych lat wzrostu nalotu i młodnika (niekiedy pochodzenia sztucznego)^ Stwierdzenia te były jednak nieliczne i zazwyczaj spotykały się z negatywną oceną, głównie zaś ze względu na krótki okres obserwacji (Jaworski, Zarzycki 1983).

Wieloletnie doświadczenia i analiza historyczna wykazały też, że stosowanie metod odnowienia na ekologicznie małych powierzchniach, przy wykorzystaniu wielu lat nasiennych w rębniach: Gayera, badeńskiej i stopniowej gniazdowej : udoskonalonej, zapewniło egzystencję jodły do tej pory.

Długookresowe obserwacje potwierdzają, że najwłaściwszą formą postępo- ? wania w jedlinach (lub w jedlinach z udziałem świerka i buka) jest rębnia prze-rębowa. Zapewnia ona bowiem zarówno najkorzystniejsze warunki dla powsta- = wania odnowienia, jego wzrostu i rozwoju, jak i pozwala jodle zachować żywot- | ność i długowieczność. Za rębnią tą przemawiają także postulaty ochronnej T krajobrazowe. Jest rzeczą oczywistą, że jedynie nieliczne drzewostany spełniają . warunki umożliwiające stosowanie tej rębni (struktura przerębowa — wszech-generacyjna). Drzewostany przerębowe znajdują się m.in. na terenie lasów: kry- !; nickich (LZD i lasy Gminy Tylicz), Nadl. Piwniczna (L ctwo Kosarzyska), IM Nawojowa (lasy wsi Łabowa), Parków Narodowych: Pienińskiego, Tatrzańskiego i Roztoczańskiego. Sądzić należy, że drzewostany takie znajdują się także i w r innych rejonach Karpat (Jaworski 1979a, 1990).

W jednopiętrowych jedlinach, jak też mieszanych drzewostanach.świerkowo- i' bukowo-jodłowych, bukowo-jodłowych, jodłowych Z domieszką dębu, sosny! j modrzewia, największe zalety wykazuje, dzięki długiemu okresowi odnowienia.. i elastyczności cięć, rębnia stopniowa gniazdowa udoskonalona (Jaworski 1990) V Rębnia ta ma też zastosowanie przy częściowej przebudowie jednogatunkowych <i. jedlin na drzewostany bukowo-jodłowe, dębowo—jodłowe i dębowo-bukowo-jod* łowe.

Zasady stosowania rębni stopniowej gniazdo* || wej udoskonalonej

Należy ją stosować przede wszystkim w drzewostanach wysokoprodukcy)* ^ nych, żywotnych i stabilnych. Pozwala ona w pełni realizować postulaty pro-; * dukcyjne oraz ochronno-krajobrazowe i społeczne ( wypoczynkS^B (ryc. 1-

Drzewostany objęte rębnią stopniową gniazdową udoskonaUfią należy odp^ I wiednio przygotować. Rolę tę powinny spełniać trzebieże późne, a W p&yP**⁹ j

815 m

600 m

i 200m

szlaki zrywkowe

qmnmni3

1,1 wydzielenia-jednostki kontrolne

Ryc. 15. Schemat rębni stopniowej gniazdowej udoskonalonej, stosowanej w drzewostanie bu-r kowo-jodłowym z domieszką świerka:

|    1 — miodnik, cięcia pielęgnacyjne,

[■    2 — podrost, cięcia odsłaniające i pielęgnacja podrostu,

L 3 — nalot pod osłoną drzewostanu, cięcia odsłaniające,

1    4 — starodrzew cięcia obsiewne,

|    5 — zwarty drzewostan, pielęgnacja zapasu (oryg.)