89109 SL371944

II WYSTĘPOWANIE AZOTOWCÓW W PRZYRODZIE I ICH OTRZYMYWANIE

AZOT

Azot został odkryty przez Daniela Rutheforda w 1772 r.

W stanie wolnym jest głównym składnikiem atmosfery otaczającej kulę ziemską. Powietrze zawiera także ślady azotu w formie związanej, a mianowicie w postaci amoniaku, powstającego w czasie gnicia substancji organicznych, oraz w postaci tlenków azotu tworzących się pod wpływem wyładowań elektrycznych w atmosferze. Najważniejszym związkiem azotu występującym w przyrodzie martwej jest azotan sodu tworzący bogate złoża w Chile (saletra chilijska). Inne azotany, np. azotan potasu (saletra indyjska), azotan baru, magnezu, występują tylko sporadycznie i w małych ilościach. W przyrodzie żywej azot odgrywa niezmiernie ważną rolę jako jeden z istotnych składników białka zwierzęcego i roślinnego.

Do celów technicznych azot uzyskuje się głównie przez frakcjonowaną destylację skroplonego powietrza. Czysty azot do celów laboratoryjnych uzyskuje się najłatwiej za pomocą ogrzewania (w celu zapoczątkowania reakcji) roztworu azotanu (III) amonowego: NH4N02? N2 + 2H20 br /> Najczystszy azot uzyskuje się w laboratorium przez termiczny rozkład azydku sodu lub baru w próżni: NaN3 == Na + 1?N2

Azot elementarny znajduje szereg zastosowań. Używany jest w laboratorium I w przemyśle jako gaz ochronny, np. przy pracy z łatwo palnymi cieczami. Jest on surowcem wyjściowym do otrzymywania amoniaku i kwasu azotowego oraz cyjanamidu wapnia (azotniaku).

Azot pod ciśnieniem jest neutralny dla organizmu. Pod wyższym ciśnieniem (np. podczas nurkowania) znacznie zwiększa się rozpuszczalność azotu w tkankach organizmu, co może prowadzić do negatywnych    skutków    zdrowotnych.

III WŁASNOŚCI FIZYCZNE I CHEMICZNE ORAZ ALOTROPIA AZOTOWCÓW AZOT

Azot wykazuje w stosunku do pozostałych pierwiastków V grupy głównej układu okresowego największe różnice we własnościach fizycznych i chemicznych. Jest on najbardziej lotny i w temperaturze pokojowej jest gazem o cząsteczkach dwuatomowych, N2, podczas gdy znacznie trudniej lotne pierwiastki: fosfor i arsen, przechodząc w czasie ogrzewania w stan pary tworzą cząsteczki czteroatomowe P4 i As4.