89397 P3109064

liściach gromad/* Kg Stopniowo szkodliwe substancje. Zmniejsza się możliwość pozyska* drewna z tych lasów, ginie runo leśne i las traci swe walory rekreacyjne dla człowieka. Gromadzące się w glebie związki azotowe oddziałują również negatywnie na roślinność. Związki fluoru, emitowane głównie przez zakłady metalurgiczne, szkodliwie działają tu rośliny, a pośrednio na bydło domowe i człowieka.

Według badali OECD (Organizalion for Economlc Cooperation and Dewlopmew ~ Organizacja Współpracy i Rozwoju Gospodarczego) wśród europejskich krajów należących do tej organizacji właśnie w Polsce poziom emisji głównych zanieczyszczeń powietrza. m.in. dwutlenku siarki i dwutlenku azotu, należy do najwyższych bezwzględnych poziomów. Najważniejszą przyczyną tego stanu jest stosunkowo niski stopień redukcji w urządzeniach ochronnych zanieczyszczeń gazowych emitowanych głównie przez przemysł. Różne zakłady przemysłowe (energetyka, hutnictwo, cementownie i inne) wprowadzają do atmosfery, oprócz zanieczyszczeń gazowych, ogromne ilości pyłów zagrażających zdrowiu człowieka oraz wywierających bardzo szkodliwy wpływ na florę, zatykają bowiem szparki oddechowe roślin i utrudniają asymilację. Szczególnie szkodliwe są pyły zawierające związki metali toksycznych, zwłaszcza cynku, ołowiu i kadmu oraz niektóre węglowodory Szkodliwość zanieczyszczenia atmosfery potęguje jeszcze fakt. że wskutek stopniowej kumulacji toksycznych substancji w glebach, mogą one stanowić późniejsze zagrożenie dla organizmu ludzkiego.

Jednym ze sposobów ograniczenia emisji gazów cieplarnianych może być nałożenie limitów emisji dla przemysłu. Unia Europejska zamierza stworzyć system handlu limitami emisji. Na początek zostaną ustalone limity emisji dwutlenku węgla. Polega to na tym, że przedsiębiorstwo o dużym zapotrzebowaniu energetycznym top. stalownia. elektrownia, rafineria ropy naftowej, zakład papierniczy, huta szkła, cementownia itd.) otrzyma pozwolenie na wyemitowanie danej ilości CO2 w roku. Jeśli emisja będzie niższa, to przedsiębiorstwo będzie mogło sprzedać pozostałą część limitu innemu podmiotowi, który z kolei wypuścił do atmosfery więcej dwutlenku węgla niż mógł to zrobić. W ten sposób tworzy się zachętę dla przedsiębiorstw, by używały ..czystych” technologii, gdyż mogą dzięki temu osiągnąć dodatkowe korzyści ze sprzedaży swojego limitu emisji. Firmom, które przekraczają dozwolone limity emisji. pozwulu się na zakup dodatkowych limitów i wyznacza im czas na dostosowanie się do obowiązujących wymagań. Stworzenie rynku handlu emisjami skutkuje wprowadzeniem zasady „zanieczyszczający płaci”. Słabą stroną tego systemu może być problem I ustaleniem odpowiedniej wielkości limitów najpierw dla poszczególnych krajów. I potem dla konkretnych przedsiębiorstw. Wprowadzenie zbyt dużych limitów emisji może spowodować, iż nikt nie będzie zainteresowany kupnem dodatkowych emisji I wtedy ceny spadną i rynek w praktyce przestanie istnieć.

Zanieczyszczenie wody jest spowodowane głównie wprowadzeniem ścieków przemysłowych I komunalnych wprost do środowiska, tj. rzek. kanałów i jezior, które ulegają znacznej degradacji i zatruciu. Ścieki przemysłowe zawierają wiele szkodliwych substancji chemicznych. Na przykład ścieki z hut żelaza i zakładów metalowych mogą zawierać popiół oraz pewne ilości siarki, fenolu, wodorotlenku Ścieki I zakładów przemysłu papierniczego i włókienniczego powodują znaczne

obniżanie poziomu tlenu w wodzie, co eliminuje życie w tych wodach. Fabryki przemysłu włókien sztucznych wprowadzają do rzek sok cynku, siarczki sodu, kwas siarkowy i dwutlenek węgla, a fabryki chemiczne i produkcji nawozów sztucznych odprowadzają ścieki zawierające wiele różnych substancji toksycznych.

Odrębny problem stanowią wody dołowe z kopalń węgla kamiennego, mające znaczną zawartość soli kuchennej. Odprowadzane w większości do rzek, powodują znaczny wzrost mineralizacji tych wód, co w dużym stopniu utrudnia wykorzystanie wód rzecznych przez ludność, gospodarkę i rolnictwo. Górnictwo stara się stopniowo ograniczać zasolę nie rzek. między innymi przez stosowanie różnych metod odsalania i oczyszczania wód kopalnianych.

i W 2004 r. oczyszczalnie ścieków obsługiwały 59% ludności kraju (w krajach Europy Zachodniej oczyszczalnie ścieków obsługują ponad 78% ludności). 375 miast i 416 gmin miejskich było w 2004 r. wyposażonych w nowoczesne oczyszczalnie ścieków o podwyższonej redukcji związków azotu i fosforu.¹ >

W procesie produkcji powstają różnorodne produkty uboczne, które są gromadzone w postaci usypisk, zwałowisk i hałd na terenach przyległych do zakładów przemysłowych.

I W 2004 r. przemysł wytworzył około 124 min ton odpadów uciążliwych dla środowi-ska, z czego 78.5% poddano odzyskowi, unieszkodliwiono 18,2%, a resztę składowano.⁷¹ Wśród tych odpadów najwięcej jest odpadów górniczych z kopalń, a na dalszych pozycjach są s/Jamy i odpady popłuczkowe przemysłu siarkowego, barytowego, miedziowego, cynkowo-ołowiowego oraz popioły lotne i żużle z elektrowni. Polska według OECD zimuje jedno z pierwszych miejsc w Europie pod względem ilości wytwarzanych odpadów . przemysłowych.

Od 2000 r. notuje się stały spadek masy nagromadzonych odpadów przemysłowych, co jest wynikiem wzrostu wykorzystania odpadów, a przede wszystkim ich unieszkodliwiania (np. spalanie lub kompostowanie), które wzrosło z 0,2% w 1997 r. do 18,2% ogółu odpadów w 2004 r.³>

Wprawdzie głównym źródłem hałasu i wibracji, czyli zanieczyszczeń akustycznych. jest dla mieszkańców głównie komunikacja i transport (w tym również lotniska), to zakłady przemysłowe odpowiednio niezabezpieczone są również niemałą przyczyną tych zanieczyszczeń. Źródłem hałasu emitowanego przez zakłady przemysłowe mogą być różnego rodzaju urządzenia techniczne, np. sita wibracyjne, piły tarczowe do metali, tokarki, urządzenia transportujące, młoty, urządzenia udarowe pneumatyczne, chłodziarki. Hałas i wibracje są czynnikami wywierającymi szkodliwy wpływ nie tylko na narządy słuchu, ale na cały organizm człowieka, co wyraża się przede wszystkim w zaburzeniach systemu nerwowego.

¹¹ Tamże, i 49. | Hunie, s. 55. ^J) Tamie, ». 54.