89765 P1200760

ZE STUDIÓW NAD CMENTARZYSKAMI BI RYTUALNYMI 163

ZE STUDIÓW NAD CMENTARZYSKAMI BI RYTUALNYMI 163

n, natomiast ch jako ob-•, w wypadku ni pogrzebo-rii gospodar-czynia, które użytkowania iz analogiem surowca, jak iowe uznano tlogiczne do stosowanego iżytkowania. ównież pod

ipodarczych, ; nie mogł>' )o kategorii mplarze wy-oraz okazy e stwierdzo-.hodziły też w Siemonii, we zanoto-poświęcono

h, wykona-jak się wy-, gdyż poz-zagadnienie rzędowości. przedstawia eż zapomi-mentarzys-wykonane.

yposażenia ię wyrabo-twisko ma-rzeczycacb. letowe zes->ne wkopa-u cmenta-runkowych iotem były e praktyki czaszek⁶*, iciwie bez

j domieszka w czasie icb

; .malogii- W obrębie omawianej podgrupy jedynie f może szkieletowe groby 10 i 41 ze Zbrojewska, pow.

| Kłobuck, zostały potraktowane w podobny sposób^6-*, i natomiast w podgrupie krakowskiej za wyrabowane I uznano pochówki 104, 114 i 120 z cmentarzyska I «■ Baczynie, pow. Kraków⁶⁵. Obydwa te cmentarzyska [ _są współczesne stanowisku z Przeczyć. Stwierdzone na I nich wypadki rabunku uznać trzeba jednak za spora-I dyczne, natomiast w Przeczycach było to zjawisko I wyraźnie masowe. Obserwacje poczynione w terenie I przemawiają za tym, że przedmiotem rabunku były I wyłącznie wyroby brązowe, a więc i tu możemy poś-I rednio mówić o relatywnie bardzo wysokiej wąt łości I przedmiotów wykonanych z tego kruszcu.

Znaczna większość odkrytych dotąd grobów zali-I czonych do podgrupy częstochowsko-gliwickiej grupy | górnośląsko-małopolskiej kultury łużyckiej nie ma antropologicznych oznaczeń płci i wieku pochowanych w nich osobników. Z jednej strony jest to spowo-I dawane słabym stanem zachowania inhumacyjnego materiału kostnego, z drugiej zaś brakami warszta-[ towymi, dotyczącymi zwłaszcza starszych publikacji. I Chodzi po prostu o to, że w wyjątkowych tylko i wypadkach stan zachowania materiałów kostnych w grobach szkieletowych jest dostatecznie dobry, I by nadawały się one do badań antropologicznych,

• umożliwiających określenie wieku i płci oraz ustalenie

It danych typologicznych. Poza tym dopiero od niedawna f do materiałów archeologicznych zaczyna się podcho-f dzić w sposób kompleksowy i wciągać do współpracy ! przedstawicieli dyscyplin przyrodniczych i innych, i Stąd też opracowania antropologiczne materiałów [ kostnych mamy jedynie z cmentarzysk badanych w os-| tatnich latach. Na marginesie trzeba tu także zaz-| naczyń, że i metody badań kości z grobów ciałopal-| nych nie są jeszcze ostatecznie wypracowane.

Mimo tych, wymienionych wyżej, niedostatków [ materiały kostne z grobów omawianej podgrupy kulturowej są w stosunkowo dużym stopniu przebadane i jak się wydaje sytuacja w tym względzie jest tu i korzystniejsza niż w innych grupach kultury łużyckiej. [ Jak dotąd oznaczenia antropologiczne szczątków ludzkich zostały wykonane z prawie wszystkich grobów [ 2 cmentarzysk w Częstochowie-Rakowie⁶⁶ i Przeczycach, pow. Zawiercie⁶⁷, pochówków ciałopalnych z Dankowa⁶⁸ i Zbrojewska, pow. Kłobuck⁶⁹, grobów

^M Gedl 1966a, s. 108.

** Prokopowicz-Krauss 1967, s, 153. “ Kapica 1965, s. 225-318.

⁶¹ Kapica, Łuczak 1971.

“ A. Malinowski 1966, s. 125-145. ** A. Malinowski 1967, s. 161-171.

Ryc. 12. Przeczyce, pow. Zawiercie, grób 787 — Grab 787

Szkieletowy pochówek mężczyzny w wieku około 25 lat. Doskonale widoczny wkop rabunkowy założony niezbyt precyzyjnie, gdyż wyszedł poza obręb jamy grobowej.

Kórperbestattung cines ungeflhr 25-jahrigcn Mann es. Das dc u (lich stcht-barc Raubeingraben, ungenau durchgcfuhrt, erstrccktc lich teilwetse ausser-halb des Grabgrubcnbcreiches

szkieletowych z Szymiszowa, pow. Strzelce Op.⁷°, oraz niektórych szkieletowych zespołów grobowych, o lepiej zachowanych szczątkach kostnych, z Łabęd--Przyszówki, pow. Gliwice, i Strzelc Opolskich-Adamowie⁷¹. Niestety, wyniki tych badań zostały wykorzystane jedynie w niewielkim stopniu, w sensie prześledzenia całego szeregu typowych dla cmentarzysk zjawisk w powiązaniu z płcią i wiekiem pochowanych w poszczególnych grobach osobników.

Jak dotąd największej serii szkieletów nadających się do badań antropologicznych, a zaliczonych do

⁷⁰ Gajewski 1959, tabela. i¹ KóSka 1950, s. 187-196.