(3)
r_ 9 r,h__4_
2(P,~Pw)g 0,0Id]
gdzie:
h — droga cząstki (cm),
0,01 — współczynnik przeliczeniowy z mm na cm,
pozostałe oznaczenia jak we wzorach (1) i (2).
Tak więc, opierając się na przekształconym wzorze Stokesa oraz przyjmując określone wartości h i dT, można znaleźć kolejne wartości czasu T, odpowiadające opadaniu cząstek o różnych średnicach dT na głębokość h. Jeśli więc w tym momencie z głębokości h pobierze się próbkę zawiesiny o objętości a cm3 i oznaczy w niej masę suchych cząstek gruntowych, to po przeliczeniu na całą pierwotną objętość zawiesiny otrzyma się procentową zawartość w badanej próbce cząstek o określonych wymiarach.
Krzywe uziamienia otrzymane jako końcowy efekt analiz granulometrycznych gruntów pozwalają na określenie rodzaju gruntów i ich nazw, a ponadto służą do obliczenia współczynnika filtracji,.do wyboru wielkości oczek siatki filtru, oceny zdolności gruntu do sufozji, do wyboru mieszanek optymalnych itp.
2.1. Sprzęt pomocniczy
1. Komplet 8 sit o wymiarach bolców kwadratowych: 40, 25, 10. 2,0, 1.0, 1,5, 0,25, 0,10 mm oraz 0,071 lub 0,063 mm. Dopuszcza się zastąpienie sit o wymiarach oczek 0,071 i 0,063 mm sitami o wymiarach oczek 0,074 i 0,06 mm.
2. Wstrząsarka.
3. Parowniczki średnicy 5-7 cm.
4. Moździerz z tłuczkiem i nakładką gumową,
5. Szczotka do czyszczenia sit.
2.2. Przebieg badania
1. Próbka gruntu przeznaczona do oznaczenia uziamienia metodą analizy sito wej nie powinna zawierać ziam o wymiarach większych niż 40 mm. Przed przy stąpieniem do oznaczenia należy więc usunąć je z próbki.
2. W przypadku domieszki cząstek iłowych należy rozetrzeć próbkę w wodzit tłuczkiem i przemyć ją na sicie ó wymiarach oczek 0,074 lub 0,06 mm i d» analizy używać tylko pozostałość na sicie (cząstki drobniejsze ewentualnie należ) rozdzielić na frakcje jedną z analiz sedymentacyjnych).
3. Przygotowywaną w ten sposób próbkę suszy się w temperaturze 105-11(K do stałej masy.
4. Z wysuszonej próbki gruntu odważa się z dokładnością nie mniejszą ni 0,1% próbkę do badań. Masa próbki zależnie od rodzaju gruntu wynosi: 200-250) dla piasku drobnego, 250-500 g dla piasku średniego, 500-5000 g dla piasku grubego, pospółki i żwiru.
5. Komplet-czystych,_suchych sit ustawia się w kolumnę (ryc. 12) w len sposób, że na górze znajdujesięsito o największym wymiarze oczek (40 mm), a pod nim sita o kolejno coraz mniejszym wymiarze oczek. Pod siteni dolnym umieszcza się płaskie, dopasowane do sita. naczynie do zbierania najdrobniejszych frakcji przesiewu. Każde sito powinno być osadzone sztywno, tak aby podczas przesiewania nie następowały przesunięcia sit względem siebie.
6. Zestawione sita umieszcza się na wstrząsarce, na górne sito wsypuje wysuszoną i zważoną próbkę, przykrywa górne sito szczelnym wieczkiem, całość przymocowuje się uchwytami i uruchamia wstrząsarkę.
7. Wstrząsanie powinno trwać 5 minut.
8. Po upływie 5 minut i wyłączeniu wstrząsarki należy sprawdzić, czy frakcje zostały całkowicie rozdzielone. W tym celu wyjmuje się z uchwytów wstrząsarki sito o najmniejszych wymiarach oczek i wstrząsa się je ręcznie przez co najmniej 1 minutę nad czystym arkuszem białego papieru lub kalki technicznej. Jeżeli na arkuszu po tej czynności znajdą się cząstki gruntu, przenosi się je do naczynia z najdrobniejszą frakcją, a całą próbkę wstrząsa się ponownie przez co najmniej 3 minuty.
9. Po zakończeniu przesiewania pozostałość na każdym sicie przenosi się do zważonej parowniczki i waży z dokładnością nie mniejszą niż:
0,01 g — jeśli masa ważonej frakcji mt nie przewyższa 50 g,
0,1 g — jeśli masa ważonej frakcji wynosi 50-500 g,
1,0 g — jeśli masa ważonej frakcji jest większa niż 500 g.
2.3. Obliczanie wyników
Zawartość poszczególnych frakcji Z, oblicza się w procentach w stosunku do próbki wysuszonej według wzoru:
m,
71