CCF20120605001

przemiany kaolinitu i mulityzacja - uogólniony opis przemian w min, ilastych w funkcji temperatury

•    kaolinit przekształca się metakaolinit w temp. 500 -600°C: AI₂0₃'2Si0₂2H₂0 — AI₂0₃-2Si0₂ +2H₂0; dehydroksylacja częściowa, 12% OH- pozostaje w strukturze

•    metakaolinit przechodzi w spinel: AI₂0₃ 2Si0₂ -« Si₃AI₄0₁₂ + Si0₂ w temp. 930 - 980°C; zanik struktury metakaolinitu

•    zdefektowana faza spinelowa przekształca się w mulit 3(Si₃AI₄0₁₂) — 2(3AI₂0₃-2Si0₂) + 5Si0₂; „nadmiar” bezpostaciowej krzemionki krystalizuje jako krystobalit pow. 1200°C

gliny ceramiczne są polimineralne i bogate w składniki akcesoryczne

a

illit, montmorillonit, chloryt oraz kwarc —*

-» spinel (-1000 °C), mulit (-1200 °C)

powstaje faza ciekła

inne fazy krystaliczne: kwarc, krystobalit, hematyt, korund, enstatyt (MgSi0₃), anortyt (CaAI₂Si₂0₈)

wypalanie ceramiki - spiekanie z udziałem fazy ciekłej

składniki główne surowców ceramicznych - tlenek glinu i krzemionka; składniki akcesoryczne: tlenki Na, K, Ca, Mg, Ti, Fe(ll), Fe(lll) (Fe₂0₃ > 5% - barwa!) skład tworzywa można rozpatrywać posługując się układami trójskładnikowymi Si0₂ - Al₂0₃-domieszka; składy leżą w trójkątach kompozycji: krzemionka - mulit - minerał utworzony z domieszki w poszczególnych układach trójskładnikowych istnieją punkty zerozmienne, które określają temperaturę pojawienia się fazy ciekłej (właściwości „topnikowe” poszczególnych, w/w domieszek)

Podstawowe dane dotyczące układów Si0₂ - Al₂0₃- domieszka (w/g Nadachowskiego)

Układ	Min. X-tt. pq	Trójkąt S-A3S2- X	Punkt „0” PCI	%f.c.z1% domieszki
A-S-K	1150	k2as6	985 (eut.)	10,5
A-S-N	1180	nas6	1050 (eut.)	13,0
A-S-F"	>1500	cli A S ^r 2^m2°5	1210 (per.)	3,1
A-S-F"-F	1590	F"F	1380 (eut.)	2,4
A-S-C	1550	cas2	1345 (eut.)	10,2
A-S-M	1470	M2A2S5	1440 (per.)	10,6
A-S-T	1860	AT	1480 (per.)	8,1

Alkalia są topnikami bardzo aktywnymi W atmosferze redukującej uaktywnia się Fe"		skurcz
		• skurcz jest wynikiem spiekania (z udziałem fazy ciekłej);
Pojawienie się stopu przyśpiesza zagęszczanie tworzywa oraz reakcje w fazie stałej (transport masy - tu: przejmowanie krzemionki); wpływa też na pokrój produktów krystalicznych (formy iglaste mulitu) i strukturę (skurcz —* zmniejszenie porowatości) (SPIEKANIE Z UDZIAŁEM FAZY CIEKŁEJ) O właściwościach stopu decyduje lepkość i napięcie powierzchniowe (zależne od składu)		ograniczenie skurczu uzyskuje się przez obecność/dodatek do masy minerałów nie wykazujących zmian objętości lub wykazujących rozszerzalność (kwarc, składniki łupków - serycyty, glina prażona (palonka) t, im nmdukt knńmwu zawiera stnn h<viatv . w krzemionkę oraz obok pozostałości ■ . (p pierwotnych ziaren fazy krystalicznej, ziarna nowej fazy krystalizującej ze stopu; * ^ (przeważa igiełkowaty mulit)