DSCN1654

«

(U2^

(L32b)

itcm, FcjCj) - węglik st to cementyt pier*-

stabilnym czy metł-iia oraz tzw. jakoklą yduje o wartości pn» ciekle żeliwo osiągnie lątku przemiany eotd:-i równowagowej los. lnym, wówczas prom 1.32a). Jeśli natomńs

0    żeliwa będzie niżsn itcktyczncj w układa cutek tycznej y+grafi, kiego żeliwa. Oznaca :tyki są prawdopodob-

1    tworzyć się cutcktyk I dyfuzją węgla będat zypadkach decydująca lotność ciekłego żeliwa

tórych najważniejszy® ;ć pierwiastków sprzy Twiastki często obecn o grafit yzatora do są-jcy szereg

tygrafityzatory j, Cr, V, S, Mg, Ce, Te,B

iowagi stabilnej. Z dno w zakresie tcmperatst] ibilnym i metastabflnyi rys. 1.44), jako piuua rrost jest determinował' wiązka z czym krysnd)

61

ę<-n

hou płatkowym (13)

IMe MorlniofM i rorkted wydzieleń grafitu pśa_tk----- _ .    .

1*8 ASTM-A247) (3)    *•»«-*»» w faliwto ««7»

IJ. Krzepnięcie odlewu

grafitu przybierają postać rozgałęzioną (ryt. 1.45). Wychwytywanio atomów węgla z otoczenia grafitu jest równoznaczne ze zubożaniem w węgiel przyległej cieczy, zwłaszcza w zagłębieniach między ramionami rozetki grafitowej. Tym samym te właśnie zagłębienia stają się najlepszym miejscem zarodkowania i wzrostu austenitu tym bardziej, że powierzchnia grafitu oddziałuje katalitycznie aa zarodkowanie austenitu [19]. W miarę wzrostu „ziarno” eutek tyczne, i poprawniej mówiąc komórka eutektyczna, przyjmuje postać jak na rys. L4Sd, często obserwowaną w tzw. żeliwie szarym, przy czym stopień rozgałęzienia grafitu rośnie ze zwiększaniem przechłodzenia.

Postać grafitu płatkowego używana do zilustrowania przemiany eutektycznej w układzie Fe-grafit (rys. 1.45) nie jest jedyną. Kształt wydzieleń grafitu, jak również ich rozkład, mogą zmieniać się zależnie od parametrów procesu, a przez to wpływać na właściwości odlewu. Zgodnie z normą amerykańską ASTM-A247, wydzielenia grafitu w żeliwie szarym podzielono na 5 typów (rys. 1.46):

•    typ A o równomiernym rozkładzie i przypadkowej orientacji,

•    typ B o postaci rozetowej i przypadkowej orientacji,

•    typ C - o zróżnicowanej wielkości i przypadkowym rozkładzie,

•    typ D - o rozkładzie międzydcndrytycznym, lecz przypadkowej orientacji,

•    typ E - o rozkładzie międzydendrytycznym i preferowanej orientacji.

■W ■* X    ,vJ