Image018401

przy ul. Żmigród Nr. 210, naprzeciw loży masońskiej¹. Idąc za tą wskazówką, odszukałem ów dom i przekonałem się, że wychodzi z jednej strony na Żmigród a z drugiej arkadami swemi na ul. Zamojską. Naprzeciwko domu tego na Żmigrodzie są dwie kamienice: bliżej ul. Królewskiej dom, obecnie Mojżesza i Lejzora Frydlenderów i Mnasze Szpiro (Żmigród Nr. 1, hip. 7^ ), i obok dom Hersza Zyngera i Nusyna Pereca (Żmigród 3), w którym mieści się 7 klasowa żeńska szkoła powszechna. Naprzeciwko zaś b. kamienicy Wrońskich od ul. Zamojskiej mamy obecny pałac biskupi.

Według Ilustrowanego Przewodnika po Lublinie (H. Łopacińskiego)^{2 3}, zgodnie z podaniem, loża miała się mieścić w obecnym pałacu konsystorskim (Podwal 218), znajdującym się obok obecnego pałacu biskupiego. Były tam podobno sale redutowe, a po sprzedaniu pałacu przez Zawidzkiego Sąd Kryminalny i wreszcie od 1852 r. Konsystorz. Ilustrowany Przewodnik po Lublinie⁸ podaje, że był to ongi pałac wojewody Miączyńskiego. Co do obecnego pałacu biskupiego przewodnik ten wzmiankuje, iż na początku wieku 19 posiadał go wraz z obecnym pałacem konsystorskim pułkownik wojsk polskich Zawidzki. Obecny pałac biskupi nabył później rząd rosyjski i najpierw mieściło się w nim biuro pocztowe, potem aż do 1852 r. mieszkał naczelnik wojenny gubernji lubelskiej, a w roku tym cały ten kompleks przeszedł na własność biskupów lubelskich.

Zgodnie więc z tradycją lubelską loża miała się mieścić w obecnym pałacu konsystorskim.

Chcąc ustalić, czy tradycja ta jest słuszna, udałem się do Wydziału Hipotecznego przy Sądzie Okręgowym w Lublinie i w księdze hipotecznej Nr. 149⁴, obejmującej nieruchomości przy ul. Podwale Nr. 217 i 218, t. j. obecne pałace konsystorski i biskupi, odnalazłem, iż obydwa te pałace stanowiły własność Towarzystwa wolnych mularzy.

W dziale drugim owej księgi czytamy:

„Paweł Wagner i Jan Reinberger prawem własności nabyli takowe łącznie z mocy kontraktu urzędowego z d. 2 grudnia 1817 r. zawartego, a w akta hipoteczne pow. lubelskiego w księgę II d. 4 grudnia t. r. 1817 wpisanego, od Kazimierza Dolińskiego. Co tu na zasadzie pomienionego

118

1

*    Pamiętnik Lubelski. Tom I. Lublin. Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Lublinie. 1930. Artykuł: „Teatr w Lublinie i teatry w Iubelskiem” Stanisława Dąbrowskiego.

2

*    Ilustrowany Przewodnik po Lublinie, ułożony przez M. k. R. Warszawa. 1901.

3

¹ Ilustrowany Przewodnik po Lublinie. Lublin. Polskie Towarzystwo Krajoznawcze. Oddział Lubelski. 1931.

4

Nieruchomości miejskie w mieście wojewódzkiem Lublinie przy ul. Podwale pod Nr. 217 i 218 położone, numerem hip. 149 oznaczone, z przyległościami i przynależnościami.— Księga hipoteczna wydziału hipotecznego przy Sądzie Okręgowym w Lublinie.