Janu<1 2 Orfoja-Zagóraki [|<h j
.«-6b do Aomphkowanego zagadnienia. jakim jrat -• M-UrhJ
*t»2y 2 w okrwi2 |ute,2fkui1 " in,rr«uHct'j n“ •‘31
tV2 •,3'1 ^ | - Zagadnienie to jut 2 prawą złożoną, wymagają j
fc4lrt5 -^rigfólnym jej składnikom: a więc zarówno wydają^ I
•»cir'ł'‘, ^"'"ctnym eksploatowanego pro2/ daną grupę środow iska poy I
»t >a| HLilfCII UVI||I Hi iKlUIllM Wi™ j
rod*****" fgbocw ipoBTtftoui, któri nie mogą onywilak ^I
*>V'; .j.u» v do <i.»Kvcłl sformułowań. Są to jedynie prób, I
hod2-i< ' di w intaewsijącym iuu ukrraie pradziejów wąpól1
n' , ; v nirv aa wydajność .łużyckiej’ goapodarki rolnej miali j ■ ■ «,vhnika oprawy ziemi. Problem ten w odniesieniu do okrem I rr7j|f|1 jp;,}--.. nam uznać ta ostatecznie rozwiązany. Wydaje się, j| I _ p'm .iji yif wystęj^iw.mł.i różnych ayntemńw agrotcchnkb I - • • .. -Ypairfiiikowrgo, owobki ziemi za pomocą różnego rodzaje!
- ... ii rodeł <’'3 to'h' iki «vT«-!kovioj. Dyskutować przy tym możemy, I
r, _ ’ -^-jfoionrdi systemów uprawy ziemi był dla mieszkańców grodkr I ... ekonomicznym opłacalny.
Va korzyść tezy o ruzpowmecnnmnlu aię na większą skalę ręcznej uprawy I ■ ogródkowego) przemawiają liczne motyki rogowa występujące '
lalnutn w wami wach kulturowych ponczcgólnych grodów Stosowanie I ^ ^n|ę tego właśnie systemu zdają się uzasadniać również i względy i )iłturv ekonomicznej. Rottay motylkowe dają bowiem znacznie wybml . ‘ jjjj ,1^ uprawiane na analogicznym co do wielkości areale ziemi®. I
Otasarami nadającymi 2ę najlepiej dla tego rodzaju upraw były niewąi-pbwir tereny terasy zalewowej regenerowane okresowymi falami zalewie ■iownno zimowych” Dalszą strefę upraw dla mieszkańców grodów typa bi«kuiHÓ2kieso 2tar.owiły eytoowaoe w niewielkich odległościach oil pa| szczególnych osiedli (np. w przypadku Jankowa, woj. bydgoskie, w odlegle od 200 400 m od linii brzegowej jeziora) rejony stałych upraw rozlokowane I wtdhrf brzegów zbiorników wodnych, głównie jednak na terenach uadzak- I wowycb Eksploatowanie tych stref potwierdzają liczne znaleziska zbóż J znajdowanych w warstwach kulturowych poszczególnych zenpołów osad-1 niczych3.
Wspomniana uprzednio presja demograficzna przypadając2 w intmm-1
łowiectwa i rybołówstwa.
H'v ol,lM ,,h- “Głowić, w jakim stopniu, przy o-ra liczonych artystko w dalszym ciągu nwUfiwośriaeh rluploaUeyjnyeh faodo-wiska przyrodniczego, zdołano pokrywać roanąre zapotrzebowanie na środki mów.2 Z.»godił| ile to rozpatrywać musimy w dwóch płartnrntuaeh: "1 Aologiczuoj rksploatowaoogo środowiaka i wW4ko-i grupy luilz3 ldej. której miało ono upewnić utrzymani. Udzielenie pełnej odpowiedzi m postawione wyżej pytania jcat i tak w chwili obecnej niemożliwe, a to głównie z uwagi na ciągle jeazcar odczuwalne braki w zakresie badań podstawowych: przyrodniczych i paleodemografiiwnychM. Przedstawinne poniżej s}swtrzężenia aą jedynie zbiorem sygnałów mających zwrócić uwagę na pewne zjawiska i prorrey zachodzące w strukturze guspodanwj „plemion łużyckich" na Autek konieczności poszukiwania stale nowreh sposobów pokrywania rosnącego nieustannie deficytu środków irwnońctowch. Spostrzeżenia te poczyniłrm a trakcie analizowania tych zjawisk w ramach akwmrny osad2 nksej wyznacz..--ej przez gród kahrtada w Jankowie w woj. bydgoskim3, ale wydaje ię.ai uwagi na analogiczną strukturę taailnifią panującą w pozostałych rejonach badanej strefy mogą mice one charakter wstępnych uogólnień. n dalazej części poaiżnych rozważań chciałbym zająć się uzasadnieniem wspomnianych wyżej spattnaul.
ROZMIARY KKUMEN WYZNACZANYCH PRZKZ POSZCZEGÓLNE GRODY A WIELKOŚĆ STREF EKSPLOATACJI GOSPODARCZEJ
Jednym z bardziej dyskusyjnych zagadnień, nawet w odniesieniu do najlepiej w skali kroju rozpoznanych obszarów północno-wschodniej Wielkopolski i Kujaw jest kwestia wzajemnych relacji między wielkościami po-
M Pewną poprawę unoiawać —1— mmmy aa jdnnku wmfaów yibuhaps Acsajreb. chociaż w biajra nago jwuinr w tym akw aa i2«pw ffwmóarom danych. iiiy^kiwamTh w liwfccw badań obiektów wpulkmktTch pmlaapt aa pad3 m— nowych sałoaró mKwdymiyeh. Por. w lej kwertiii J. Slraalko. J. 0«lo|a-la-góraki. IF f2xnr3 badań ptUodmor^enr2 • i’ołwc. l'«op» p4sw. Slavia Ali2 tii|un. I. 21. 1974, v 108, tychże. Z# ttmdwm' nad ttmtturą sabałNimM pdkWM mrknd-niej 2lr2fy dorzecza Odry» lf»Wp w wńyltoayaż >aa»d rpah H«a « w okraw Wgkiróim. SpmwociliuiM AralKolopetne. I. 27. 1975 s. I71-27A
•• J.Oato ja-Zftgór«ki. OródkatgkwMs /anta— wai Jcwr—m»sMm Crimy
« am utMw, i xxui
* Sa rtmląk n^flay^i ■mii różnych sjSirtz nwt3duu««ytii awtóeż f r 8. K—aamaiki (por. (•goi. Prali—y Iwńwiki syrnwy w aaańt mięim epoki H2 • map frifcini cw. Studu z DtwjówGospodarstwa Wiejskiego, t M#4Ż
W I0t s»b. tez J. Ostoja Zagórski. #W» lA/ SlwUu.,., •. 132 - 133.
" P«r. ostatai3 8. Kurnatowski. V2agi o badmiath..., s. 88.
“ Ibidem, a. 89.
" J3 O sto ja-Zagórski. A’nm 0» Studiu .., § 128, tabl. I.