plastnews
8

Vv    \ Zip«f'V    *■*'*■ '*'!\ *?' ‘♦■W‘'^'•‘ ¹ ‘5* -■'** •*'«r^,t^“ \^s ' WdW* »' .***ł»rar

TERMOFORMOWANIE - WŁASNOŚCI TWORZYW

Nierozłączne - tworzywo i skurcz

Skurcz materiału, z jakiego produkuje się dany wyrób, ma zdecythwany wpływ no dokładności wymiorowf, jakie pragnie osięgnąć wytwórco. Dlatego takie w procesach termo -formowania podobnie, jak i w innych metodach przetwórstwo tworzyw sztucznych, zjawisko skurczu tworzyw należy uwzględnić już na etapie projektowania. Z jakim rodzajem skurczu spotykamy się w tej technologii?

I Skurci włosny W procfMich termoformowania i płyt mimy do ciynienii t thmjibcp) rodtaju tkuKKm, Itb    wymitmt ntltlf skurci, wynl*

kaiący i procetu wytwarzania płyty, i twlin-ny i mpręitniMii wewnętrznymi, jakie pod* v!i«x takiego procesu t| w niej „umniiM* Skurci ten w daUtet ctfki nuyvn{ będziemy skurczem własnym. Mottu go idetiniowić jako zmianę wymiarów płyty termoplastycznej, której ksitałt zmienił się pod wpływem ciepła bet tastoiowania jakiejkolwiek dodatkowego mechanicznego naprężenie prze* ciwdziałzjącego zmianie jej wymiarów

Jak sprawdzać skurci włoiny?

Zaleca się, aby katdoratowo prted prtyztą* pieniem do termoformowania nowych płyt, wykonać test sprawdzający Ich skurci własny Uki można przeprowadzić w następujący sposób;

| wymierzyć i wykonać próbkę o wymiarach 100 irim xl00 mm (300 mm x 300 min), na której należy tatnactyć sirtełką kierunek wytłaczania lub kierunek wykrawania i tr-kuna,    *

BI nagrzać piec lub komorę cieplną do temperatury, prty której arkusi ma być następnie termoformowany.

BI przygotować podkładkę, np pbaiki| dceectkę okrytą (dUą ttikmową posypaną talkiem; na tym położyć przygotowaną próbkę; jełeli ogrtewana próbka zwija się co jeat wynikiem różnych naprężeń w górnych (dolnych ivir stwach płyty podetas jej wytłaczania; w takim przypadku próbkę, po ułożeniu w komorze, nalely takie i wierzchu posypać talkiem i przykryć folią teflonową; brzegi folU przykrywającej przytwierdzić pinezkami do deseczki, na której leży próbka,

B włożyć do nagrtanego pieca lub komory grzewczej (najlepiej z termoobtegiem),

BI czai przebywania w pi ecu/komorze cieplnej wyra tony w minutach można wyliczyć mnożąc grubość płyty przez; ctas ten nie mole być jednak króttty nil S minut,

■ po upływie wyznaczonego etatu próbkę nalely wyciągnąć i ochłodzić do temperatury otoczenia,

Bi po ochłodzeniu próbki nalely zmierzyć jej wymiary (długość, szerokość I grubość), BI skurci obliczyć z wzoru;

skurcz w% » ((wymiar przed tanem • wymiar po ochłod leniu) / wymiar przed testem) xi00

Przeprowadzony test skurczu powinien być dokładnie adokumentowany, by przy ponownym badaniu była możliwość zastosowania tych aamych warunków. WZrtości akurciu nalely okrellić w obu kierunkach (wzdłuż i w poprzek kierunku wytłaczania). Uftyzka my w ten sposób dodatkowo informacię o anizotropii formowanej płyty. Nierówne wartolci skurczu w obu kierunkach nie oznaczają wcale, te mamy do czynienia ze złym materiałem termofbrmiersklm. Przykładowo folia polipropylenowa charakteryzująca się skurczem w kierunku wytłaczania +55% i skurczem *18% w kierunku poprzecznym mole być bet problemów poddawana przetwarzaniu metodą termoformowania. Takie niskie wartolci skurczu nie są jeszcze dowodem na wysoką jakość półwyrobu. Mimo to nalely stwierdzić, i« powytszy test jest prostym sposobem na totpotnanle różnych dostaw spoltód półwyrobów o tej samej jakości.

W przypadku gdy podczas tertnuformowania wystąpi łałdowatdt się płyty/folU, jeśli półwyrób będzie wyrywany z ramki zaciskowej lub jeili podesta grzania kontaktowego wystąpi silny skurcz, celowe jest wykonanie testów porównawczych skurczu na próbkach te Starej i nowej dostawy półwyrobu Różne wartości skurczu wskazywać będą na różne temperatury przetwarzania w procesie wytwarzania półwyrobów, a to może skutkować różną ich jakością.

I Skurcz przetwórczy

Drugi tódzaj skurczu, jaki występuje podetas termoformowania, to skurcz, który powstaje w wyniku procesów termoformowania. Na jego wartość wpływ mają: naprężenia podetas odkształcania, temperatura formowania i jej równomierność, chłodzenie (tóżnke po obu stronach kształtki' Nie bez wpływu jest także grubość półwyrobu i potem ksatałtkt. Skuter ten nazywany będtie dalej skurciem przetwórczym termoformowania. Oblfctamy go te wtóru:

PlnatNewa 4*2009