S5008447

IN mim i v im .) Miliiyitt omówionym wyjątkiem r«*i|iilv wypoNMAroilM mimi łych nie i»i!liipyn|i| nil MMtlnlOAyoh awyoaiijów j h »w* m »*. • m < 11111«• m I • >n< i w m i i y di \v Awiwie oeltyoklm, a UWIflfdniintom pownyoh moilyrilwioj i, lilrun i hmekleryNtyrane iIIn wuchoHnle) |intwliioJI li u Kury Im I* *J. W ;p " hnch kohteoych W vm( c/| iii Jc* | u' 11* 11 imIhw o/dóli iiiIi>iv.ii tylko liruk I ii mii anlel AHprnpoIłlowyoh, k lóro wlnMnio w iiiIikImkmI Im/Io l,T II l w I.T C »i| aapaotfólnle o^hIh spoty luitto hm olwmi ritoli •IiimIUowuJ Mi i ropy ^M,( Wśród wv|MMiti|ilH huilniw wojowników awwco o wmho Jodynie mIonuiiIiowo rooHkie wysli,'powiMiii* mola Iow,voh cai/Aol tarciy, ii rówuoo/oAnlo • m!«• flmili< hełmów oraa wi,'d#ldoł (Alutl, AjkiIiIiIii, IIAIiIcn, I >« * «m 111 r, MihIIdi, 'ifliididosl k Tomi‘i'ImI ^m Wt«jk*Ai*BO * nlclt rcproaeiitujo typ eluirnklory-At ,v eony <iIm kultury lut odek lo| U kółka boóBJIf (ryp. 4/11) y, dwudzielni) okijSoUj l#ji‘Mji ii *^MI Tylko okna a MeHIao reproaehl iiJo Iyp a onowmI vmi| \vi)MUil (ryc 4 7), który Jest fornuj poi udu Iowo wschód uli), udój soowii, mi akolwiek auMiui te* u«i łereiutoh kultury lnłnóakłej Iw* *wln*ek lego ogaemplaian # imaowtalymł, .,celtyckimi" aahytka ml a lego winno wlhkłi ido jemt całkiem p«»wny Warto jmicip awróoló uwag«_t* iwi Jodon a tmAy bojowych a M||Ivm| (ryc, 4/10), który reprezentuje fortiu/ KmIIuiii-aką. MUMiti) głównie a zespołów grupy Padca Pmutgjurakl Kolonii piid cza* gdy pozostałe nulowi Ho typów charakteryatycMuyeh dln kultury lateóaklej (ryc 4 0, II)

Utnleje fowacio jeden rys awycaajów pograohowych inonych a Hlwl m (ogrodu, który poHkreAla Ich Bliny iwlgaek a pomniały ml obsrarntul wschodniej prowincji kultury lateńskiej, m mianowicie wyal t?pt>wanlo grotiów a traoniM. m czasem nawet wh»kszg llcahtt nacayó (Apahida grób a 1005 i*, urna groby nr 1 * 5, 0, 7, 0, 10, III k Itaiiaó I. KovAcsa, I )ezmlr

VS | ■i«t|Ml% iuu* im aMckotliUch hiartesch Huimmil, tuk w okolicach Armlu W iMmlii# w t’H'lf d II l* r19* n IWMIIi, n 04, 1110, Jak I \v (kuplaillu a p^liHWIhi-OMcthalnieJ łtumuioi    a u ml hi IN i tumdy w Ctumeyli (V*, Kiera I007, tli), l OM.

m< A).

" Przykład Naampatui, iidate icuuhi je«t wyatyp,iwanie awykle miry węriahlel " urokach a wozami, a zimne mą tytko a amin (hm cayAcl wozu zawierające w* UaittlM (H tlorfrojr, P Mrali Mihlui¹ 1050, « »|    j|), nasuwa praypuaa*

ozenie, Br hyc um#e )m zyuajmulej niektóre groby « wydAhllaml a Hietlmloarodu w« irtah ttiiUrr iMH'lió\vkl a WHMHml h artm tiowirm immlęlm*, Ar anatralHkH wy Uaulrl • AiuiHUIm, Alutl, Mwllua t SMnutulrftl |HH*lHHlat| a |ua>'|Hi«tk«»wych odkryO - ism np UcauB aw*lti w^laldrl tetło typu « MmhcIUhbu (W, Ki itmri* 1004, iw 4i i aiuilraukM a WtOtlct <1    11 unyH0y 1049, luhl l.tll 13) oiiu a Namiu

imnll (O Mi fli M«hInr tOTt, t«iit tsn i yt

^w XWlAonr łtkrta.i uiMli|pitv lip w «ipp|ilMch celtyckich W MMiichinMU (W, Km iurr 1004, • MW, nv, Al), AlrMitunlrarh (J, t«. PIC 1003, ttthl. XXX 13*), MuKmCmiIb (T l.rhocaki 1001, ryt*. IV 11, V, 1, It t U a11J n 1004, tnbl. VI 7,

10), m nawri w nittlor a wtiarm w t*hM»iny w Hamn)umtt tH Joffroy. D, HftMl Makler 10A0, B W n, ryv 10/10)

** fkir, ooidstadl tli.

grób I # (Hiatrllei, Mndlnf?) ** Dość powszechnie Jest też potwierdzony ogólnoeeltyckl zwyczaj wkładania do grobu porcji mięsa (z kośćmi) • zwykli* A wini,

/ powyźMZnyo przeglądu podstawowych elementów uchwyconych archeologicznie zwyczajów pogrzebowych ludności siedmiogrodzkiej grupy kultury lateńskiej wynika, że różnią się ono Jedyni# w niektórych dziedzinach od obserwowanych na Innych obazarnch tej kultury, a zwłaszcza w pozoatałych rejonach J#J wschodniej prowincji. Zwraca uwagę tylko wystąpienie (tu I nad górną Cisą) grobów z wozom! bojowymi oraz zdecydowana dominacja ciałopalenia w Siedmiogrodzie Już w' fitfJlc LT H_v, ii może nawet w fazie 1<T Bj, Plcrwazy z nich można |.| umączyć przybyciem grupy ludności celtyckie] z odległych obazarów zachodniej prowincji kultury lateóaklej. Zwycięstwa zaś kremacji nic można wyjaśnia oddziaływaniami ewentualnego subatratu. Jako że w epoce poprzedniej dominowała tu inhumacja, ani też wpływami sąsiednich grup kulturowych (Dako-Gctów). Te ostatnie bowiem, chociaż paliły zmarłych, to Jednak stosowały głównie popielnicową formę pochówka Należy się więc liczyć z możliwością, lż grupa Celtów, która przybyła do Siedmiogrodu. Już przed osiedleniem się tu zarzuciła Inhumację. Bardziej prawdopodobne byłoby może doszukiwanie się tu wpływów grupy Szcntes-Vcrkrrzug (charakteryzującej tlę blrytuallzmcm), a szczególnie — kultury kuaztnnowicklej. Dalszymi przejawami oddziaływań miejscowych, lecz niekoniecznie starszego subatratu r. Siedmiogrodu, n równie dobrze subatratu z obszarów nadcisańskich, może być występowanie W części grobów większej liczby naczyń oraz wędzideł ^M.

Specyfika siedmiogrodzkiej grupy kultury lateńskiej w mniejszym stopniu odbija się w odmiennościach form odkrywanych tu zabytków, choć I w tej dziedzinie dają się zauważyć pewne odrębności. Jest faktem charakterystycznym, Iż najstarsze zespoły zawierają wyłącznie typy znane z całego prawic obszaru kultury lateńskiej. W tym czasie zresztą, na przełomie LT B₍ i LT B|, odrębność wschodniej prowincji kultury lateńskiej z Kotliny Karpackiej zaznacza się Jeszcze słabo. Najwcześniej Jest ona widoczna w materiale ceramicznym. Już bowiem np. w Media? pojawiły się formy nie znane poza Kotliną Karpacką (dzbanek z uchem, flasza odmiany wschodniej — ryc 5/3). Stopniowo, w LT B, i szcze-

Por, np, tl. Iinuullk BMW, S, 888 n.

** Obecność wędzideł w grobach wojowników można uwrAać o reruitat (l*l«ływ*u\ miejscowego subatratu askUdaJąe. Że były to sr»by Jeźdźców, flj

jednak możliwość (poi\ pnę? z rydwanów, a wędzidło było syn

I okucie WOZÓW uiealy misarwn

■>,_A % fc___- ł <    ...    ..mL. OA\    huftt* • -« łtt«\hw    ttllrAtt*

2010/03/01 23:04