S5008505

hhft 1 llatortftty kultury lateńskie) t* Wschodniej Rumunii i i'\viązku Ra* śd«cfci«*>

I - groby t\Urory UwUOtUsJ, I - «m*\U kultury uuonsku-.l. * '    »n*l**UZ» luiur

i ffnftny ..uwukw" w mpofcctk t*njrt4\ kultur

i siwfaftiogrotiakich i węgierskich stanowisk kultury lateńskiej *¹, leci wywodzący się i fortu miejscowych, Podobne dzbanki występują teś na współczesnych stanowiskach kultury trackiej i getyjskiej ^a. Jesteto weksle wątpliwości budii przynalctnosć kulturowa ręcznie lepionego naczynia i Zalesia na Kijowstciyinie, które posiada pewne nawiązania do fortu toczonych naczyń kultury lateńskiej*\ lecz takre do ceramiki „trackiej". Obetnie trudno podtrzymywać hipotezy o lwiątku x Celtami naczyń toczonych i kurhanów tiw. zachodniopoiskiej grupy scytyjskiej

14T

(a Serwatyńców i Nowiwtółkl Cłraymałowsklej)^u. które do niedawna były powszechnie uwalane m Importy celtyckie i odnoszone do l»T B**.

Analiza rozprzestrzenienia form kultury lateńskiej faay B na terenach potosonych na wschód od Karpat wy kara la istnienie ich koncentracji w centralnej części Mołdawii (mapa 3). Porta tym występują one w olbrsymim rozrzucie sięgając Polesia, okolic Moskwy? i zapewne Kaukazu Spotyka sic je do\N» sinic w .*i*s polach kultury pomorskiej (Dubla-ny, GoUwno, TrostJanica). póinoacy ty Jakich (Parkany. Yerchnaja Chor-tica?), kultury djnkowskiej? (KaiUra). getyjakiej (Polana, MAtbaru, Ceii\(cui-Museel. Zimntcea), mihątradiklej (Gorośkoe). helleniatyranych lT*rłvrrdc. Pantikapca). być mole sarmackich (znaleziska a północnego Kaukazu), a być mole ter sarublenieckich (Cersk. Upljaca), Takie ich rotmieare zenie poswala usnąć Je aa prsejaw wpływów kulturowych.

Inaczej mole sic tłumaczyć obecność elementów kultury lateńskiej w środkowej 1 północnej Mołdawii prtede wszystkim dlatego, il wystąpiły tu 2 groby zapewne kultury lateńskiej (szkieletowy w GUvene*ti Yeche owi ciałopalny a Ttrgu Ocnah a s kulturą lateńską być mole łączy sic tcl grób szkieletowy i lonAfeni. Pozostałe ubytki typu kultury lateńskiej — i Trusegti. Horodlątea. Ichimeni. Cucuteni i Zvorlgtea ("). nie są iwiąiane z współczesnym i omawianym materiałom poathal-sztackimi grodziskami typu Stinceąti. Nie można więc wykluczyć mol* liwuści istnienia w tym rejonie przejściowego osadnictwa ludności kultury* lateńskiej (Celtów), a w kaldym razie trzeba się liczyć a Jej dość intensywną penetracją (..handlową" lub militarną) prtea Karpaty. Punktem wyjściowym był przypuszczalnie sąsiedni Siedmiogród, a grób a Tlr-gu Oona. lezący u wylotu najdogodniejszego przejścia przez Karpaty, mole wskazywać na główną drogę przenikania na teren Mołdawii.

Wydaje sic. ie przenikanie elementów kultury lateńskiej w fazie LT B przez Karpaty Wschodnio nie tylko do Mołdawii, lecz na wszystkie omawiane tu obszary (wyjąwszy Muntemę), było dosc krótko!rwa-łym epizodem. Sądzę, ze brak fibul „miinsingeńskich" przemawia za zawaleniem okresu napływu omawianego zbioru zapinek do stosunkowo krótkiego czasu. Fibule te, ujmując rzecz generalnie, występują praat całą fazę LT B. Z Siedmiogrodu znamy jednak tylko j pólne okazy tego typu. przypuszczalnie wiec istniał tu okres w czasie fazy LT B, w którym nie ulywano fibul mitnsingcńskich. Byłby to czas domniemanego,

« G, i, SmIrnov« IMS; itjir IMt, x 14*18. il B Trzeba jednak aaaaa-cayć, ix' kwestia taj grupy naczyń Kv*>łiych ale >»i w pełni wy Miniona i MB Punktów w argumentacji Smirnoeej budzi Wm    iM Dulek IND.

♦* Por, np. J .Iteaan-Przewotaka |£    a. SH a; T Suliminti

IMlb, t. Słi    Ju. V. Kucharenko IMt, i M 43.

2010/03/01 23:15

1

i\tr |1 pt|g | OwmiU tV. Z n r a 1MT. ryc, 48 u, Apahkly* Sawn« iwJ*k*or. Ifctorotnu-Hallppuata | innych (I. łlunyady 1041. tabl. 1*XXIV 5, :s LXX» | m LXX1U l*T). Uggradu-Roapl Cuprljl (J. Todorov 1ć 18W» tyc. $5*

I l\tr I. I Criian lM8a.«.m-lM.

| j Ro**n*Pr«ewor*ka 1M41MT, a, 184 n., ryc, 3&1; tam tal niektóre kiwketc. 1 tym równie# i nieatuMnie aaUcsonych do kultury lateńskiej stanowisk tsw podohkiej grupy kultury scytyjskiej (Serwatyńce).