skanowanie0023

224 GATurM'WYPOwmD^:fW®fe®iE-if4i|5ftri&

SPOSÓB 1: W „wysepkach narracyjnych” S/ewnątrz (lub wokół) przytaczanych w mowie niezależnej slypoWiedzI postaci reporter szkicowo opisuje te postaci, poświadczając tym swoją obecnojf na miejscu zdarzeń, bezpośredni kontakt z bohaterami w rozmowie (która toczy się na wiejskiej ulicy) i często bardzo fragmentaryczną wiedzę o tych bohaterach, wynikającą tylko® obserwacji (por. mfjlf Ętarszy pan z rowerem, wyjaśnia kobieta przed sklepem, opośfiada kobieAza parkanem), ale niekiedy też wzbogaconej dzięki dodatkowym źródlt®, infe|Mcji (por. mowt ksiądz Marian Morga, od czterech lat nowy pmbośĘbz parafii topa^M^^f).'.

SPOSÓB 2: W cytowaniu wypowiedzi bohaterów w mowie niezależnej repośW^giarygodnia prawdziwość prezentowanego świata, ustawiając ślę jakby z bokty ukrywając swoje pytania przed czytelnikiem, a rejestrując kwestie wypowiadane przez bohaterów, pełne nie tylko treści czysto informacyjnych, ale też emocji trudnych do wiernego jłtzekazania w #0^ wie zależnej. Przy tym echo reporterskich pytań nieraz wyraźnie odbija się w słowach osób, którym udziela on głosu, na przykład:

[l]⁸ — Syn poszedł mi do ziemi. Miał tylko 44 lata - opnsztyęja Miwi stary woźny — a ty żyj z tym człowieku. Ot. co się zmieniło⁹. [Maria Nowa-Łp^ka-Majcher, „Przemienienie w Toporowie”, s. Dl]

SPOSÓB 3: Prezentując miejsce i czas spotkania z bohaterami, reporter używa zaimków Wskazujących i przysłówków, które świadczą o jego obecności w opisywanym świetle (pof, nieopodal, dziśfkj). ^{1 2}

SPQSÓB| .ihW trzeció^obp^vej narracji ^reporter zdaje się iiśpomi-ntć o sóbie jako obcjjm, kimś z zewpątrz, kto przybywa do świata bohaterów !g$iniego świata. Je^-foNaznaczanie dystagąn, mające w czytelniku wyłwo-rzyjPiluzję obiektywizmu r^pprtera. Ottf-dwa przykłady:

[21 Oni piMwsi |mówią prrybysrowi „dzień dobry [Ibidem]

[?Ą}K^iet(t%$^Arkanem miłęty długo. TakĘię stało, że o swoim grze-4hn, niechęć do obrazu nazyty&gćźefeheni Opowiada niewłaściwej oso-bieJŁzy był%iĄn$ęj zbyt długo, lĘięcWarkan musi wystarczyć za konjĘĘip-Mah [Ibidem]

SPQS9B, 5:^5$² sowach emocjona|pe i wartościująco nacechowanyj$|i, których reporter tjjjpwą, bjśicharakteryz^ić bohaterów, ujawnia on ’ Jeleń ąfmlgiku' i    ża|lhwy|if%tosui|i|sdo opisywanych postaci (pór.

SąłozmodłeiikSąWbgółe Ha^zwyczajtii...', Są bardzo biedni. Są l&MŚcMied- « nŁ czfórf i uporządkowani, że Wydają się żyć w dostatku). Jest to przejąć Subiektywizmu autora.

Wspomn||ny ^Sektywizm zyskuje na znaczeniu w reportaż^plą-||yćh niż „Przemienienie w Toporowie”, w któiych reporter ujaw^ffesię bejt&riredni&w tekście. Wskażmy więc dodatkowo kilka sposobów⁵ fciaczania owej już jawnej obecności.

SPOSÓB 6: Postaci, którym reporter udzielił głosu w mowie niezależnej, zwracają się do niego bezpośrednio i ze swojego punktu JfddŃIPua szkicują sytuację komunikacyjną reportażu, na przykład:

[4] — Ja się jeszcze nie ogoliłem — tłumaczy Mames trochę spłoszony. — Jak uzbieram trochę puszek, to sobie kupię nową żyletkę i wtedy pani zrobi mi zdjęcie. [Monika Mikolajczuk, „Między Kantem a Wolterem”,

SPOSÓB 7: W przytaczanych dialogach reporter może oddać głos “parnemu sobie — jako prowadzącemu rozmowę i skupiającemu uwagę czytelnika na wybranych przez siebie sprawach. Staje się wtedy jednym z równoprawnych bohaterów opowieści, wychodzi z ukrycia. Na przykład w reportażu Arkadiusza Bartosiaka .Jestem Bloom” reporter toczy <fialog ze swym współtowarzyszem wędrówki po Dublinie JoVce’a:

1

naszych analizsw drugiej    Aneksu podajemy też dano Wliograficzne wszystkich re

portaży z tej bazy). .JPrzemienienie w Toporowie” to tekst współczesny (pochodzi z 2001 rokti), opublikowany w ogólnop<f|§p& szeroko dostępnej gazecie („Rzeczpospolita”) i stosunkowo krótki (a więc możliwy do przytoczenia w całości w naszej książce). Należy przy 1ynHM£§g|5§fc, że ntóiflpOtiljpg tego tekstu nie figuruje na liście nazwisk najbardziej znanych repentażystów polskich ani w bibliograficznych zestawach lektur szkolnych. Sądzimy jednak, że tekst Marii Nowakowskiej-Majcher może zapewnić czytelnikom świeżości odbioru i przyjemność obcowania z niecodzienną lekturą. Na koniec sama tematyka poruszana w tym reportażu wydala sę nam zajmująca, cd również, przyczynw|śię do wyboru „Przemienienia w Toporowie" na tekst przykładowy.

2

Poprzedzające cytaty cyfry w nawiasach kwadratowych oznaczają kolejność przytaczanych fragment® reportaży. Numeracja ta przydaje się wtedy, gdy zachodzi potrzeba odesłania czytelnika do wcześniej przywoływanych cytatów.'

⁹ Podkreślenia w cytatach pochodzą o4.$utorki rozdziału. Mają na celu zwrócenie uwagi Czytelnika na ważny z punktu widzenia omawianych zagadnień fragment tekstu.