Scan0004 (61)

Nit' httijrjii atiliśłdiit jr i iiH.iiwii jt nit n i 'pii *, i mini j :>l=    - t * ł rut hm rn/

t .-.tliif osntly 'U| mniej luli hnul/,it*| m/pus/c/ulne i ’n« su- •= nr/lwuui* mul osadem trudno rozpuszczalnym znajduje sit; pewna Ile ha |..m.. i> j til»    ji

powstałych z dysocjacji w stanie nasyconym. Pomiędzy ro/lwmun a osadem ist nieje bezustanna wymiana, gdyż część osadu stale się rozpuszcza, a część jonów w zależności od stopnia jego nasycenia stale się wytrąca.

Jeżeli między jonami substancji M^nl i A"¹' przebiega reakcja, w wyniku której tworzy się trudno rozpuszczalny osad związku M_nA_mj, to zgodnie z prawem działania mas stała równowagi reakcji odwracalnej przyjmuje postać:

strącanie

M^,vh+A^m' ^    ~* M_nA_m!

rozpuszczanie

rM^m+TrAⁿ-Tⁿ

K = -—-----—7-^— = const.

[M„A„]

Jeżeli rozpatrzymy osad w równowadze z jego jonami to:

K [ M_nA_m ] = const,

wówczas [M" ] [A^m'j = /,. nosi nazwę iloczynu rozpuszczalności.

Iloczyn rozpuszczalności jest to iloczyn ze stężeń jonów w roztworze pozostającym w równowadze z trudno rozpuszczalnym osadem tych jonów w roztworze nasyconym. A jest wielkością stałą. Jest to wielkość charakterystyczna dla danego trudno rozpuszczalnego związku. Na przykład reakcja:

AgN0₃ + NaCl -> AgCl i + NaN0₃

uwzględniając jony, które biorą udział w reakcji tworzenia się trudno rozpuszczalnego osadu, przybierze postać:

Ag⁺ + er -» AgCl I

Reakcje strącania osadów mogą przebiegać z:

a) tlenkami

b) wodorotlenkami

c) kwasami

d) solami

Ca(OH)₂ + C0₂ -> CaC0₃ i + H₂0

Ca²⁺ + 20H + C0₂ -> CaC0₃ i + H₂0

FeS0₄ + 2NaOH -> Fe(OH)₂1 + Na₂S0₄

Fe²⁺ + 20H" -> Fe(OH)₂ i

Na₂Si0₃ + 2HC1 -» H₂Si0₃1 + 2NaCl

Si0₃²" + 2H⁺ -> H₂Si0₃ i

BaCl₂ + Na₂S0₄ -> BaS0₄ 1 + 2NaCl

Ba

2+

+ so₄²-

BaS0₄ i

!» jnl • i'it ti m u i jjuiyjitwi w, tm = -mi- - ,_:=    j u ul « > * iujfik pująi >

•    i i.. Js i vv\ ni! H|i|i ( / i It li /\ mi n*/|HI - < /aliii.i. i

JllH illllo UHlulll trudno IO/|Mifj/ł /fłlii* j stdi * * ■ # | M u \IUl ślę |I(I ju.-rl mi ł-iiiii w roztworze tok id) stężeń joilń-- ! )■ i-, li lim /yn mu Wili Ułśi i Uh -y nu rozpuszczalności lej soli;

je/.cl i w roztworze obecne są dwa luli więcej jonów reagujących / jonem dodawanym z utworzeniem się trudno rozpuszczalnego osadu, to jaku i pierwszy zacznie strącać się osad, którego iloczyn rozpusze/nlnn-u i je a najmniejszy, dopiero potem następne w kolejnośei wzrastających wintu ści I_r;

zmiana stężenia jednego z jonów w roztworze pozostającym w rówuu wadze z osadem powoduje odpowiednią zmianę stężenia drugiego |i.nu tak, aby ich iloczyn pozostał stały; nadmiar jonu strącającego .pi . _(i więc pewniejszemu wytrącaniu osadów.

Znając iloczyn rozpuszczalności substancji można obliczyć stężenie ptv,/<

•    4hvc.li jonów w roztworze nad osadem i odwrotnie znając rozpuszcza lnu-,r .....

uiv obliczyć I_r.

i i li.-lii Iloczyny rozpuszczalności niektórych elektrolitów

Związek	Ir	Związek	1,
AgBr	4 • 10'^13	MnS	2,4 • 10 ^|V
AgCl	1,1 -10'^10	Hg2Cl2	1,5 • 10
Agi	1,5 -10’^16	BaC03	8,0 10'
BaS04	1,08 -10’^10	Al(OH)3	3,7 ■I0’^h
ZnS	1,2 -10’^23	PbS04	2,2 •l()^H

|b zykład

Iloczyn rozpuszczalności AgCl, I_r= 1,110'¹⁰. Oblicz stężenie molowe chlorku mi i ^oi w wodzie oraz rozpuszczalność chlorku srebra w gramach w 100 cm³ wods i »śnie:

i.hjio-¹⁰

IA_l]i’i⁼ 143,32 g/mol

równania reakcji: AgCl <-» Ag⁺+ Cl" wynika, że [Cl"] = [Ag⁺] = [AgCI|, wyslm --y więc obliczyć stężenie jonów chlorkowych lub srebrowych, aby odpowiedz u Mii pytanie jakie jest stężenie chlorku srebra w roztworze.

¹ '/itaczmy: [Cl"] = x, więc oczywiście [Ag⁺] = x ([C1‘J = [Ag⁺]).

»le li niej i iloczynu rozpuszczalności: I_r = [Cl"][Ag⁺] = x², czyli 1,1*10'¹⁰    \ nląd

x/l, 1 • 10”^¹⁰ = 1,049 • 10^⁵. Stężenie chlorku srebra wynosi 1,049 • 10 niol/dnó

ii