10329 Zdjęcie0262 (3)

c

/nim) zniodka Występowanie łych zminn jes! kierowane cyklicznymi /iuian;iini w wydzielaniu hoimouów płciowych żeńskich —estrogenów i progesteronu pr/c/. j.ijiuk.

/C kolei iy k I ic/jio.ść /mian w wydzielnniii hormonów płciowych jest regulowa-n.i lnu nioiiiiiiii podwzgórza i części gruczołowej przysadki oraz. innymi hor-iiioiiioui iu{tiiliicyjityini

NARZĄDY IM.CIOWE ŻEŃSKIE WEWNĘTRZNE

JAJNIK

lajiiik (ttyariiim) jest pnr/yslyin narządem, w którym zachodzi wytwarzanie ^v*^si' kominek jajowych, czyli owogcnc/a, oraz synteza i uwalnianie sleroidowych /"'»■ żeńskich hoimonów plciowyclt.

tajnik jest pokryty słabo wykształconą torebką lącznotkankową, nazywaną

liliiiii| lii-,da\Ti| (tiuiiai (illnifiiiKui). Od strony jamy brzusznej błona biaława jest pokiyia jednowarstwowym nabłonkiem sześciennym (niekiedy płaskim), nazywanym niesłusznie iiidihiiikiein płciowym. Naczynia krwionośne i nerwy wnikają do jajnika przez krezkę jajnika (mesowrium), łączącą się z jego wnęką {lulu.?

oviiru).

Na przekroju wyróżnia się w jajniku leżącą zewnętrznie korę jajnika (corlex ⁰⁰    omrii) i leżący wcwiięlr/me rdzeń jajnika (medulla ovarii). Zrębem jajnika jest

f    tkanka łączna właściwa luźna. Jest ona szczególnie obfita w rdzeniu, a w całym

jajniku poilir/.yimijc składniki miąższu — pęcherzyki jajnikowe, komórki -» śródmiąższowe, naczynia krwionośne i limfalycznc oraz nerwy.

W rdzeniu oprócz obfitych składników zrębu znajdują się liczne, pozwijane naczynia krwionośne i limfalycznc oraz nerwy.

W korze jajnika występują pęcherzyki jajnikowe {folliculi oyarici), które stanowią niiąńrz. narządu, a między nimi leżą pojedyncze miocyly gładkie.

(iiaiuca między korą i rdzeniem jest zatarta. We wnęce jajnika nie ma kory, krezką naUimiasl przechodzi w rdzeń. Znajdują się tu pozostałości rozwojowe w | insi.hi król kich przewodów, zwane siecią jajnika

Owogcncza

W jajniku powalają żeńskie knnińrhi płciowe, czyli owncyly 11 rzędu, nazywane takzr komórkami jiijnwymi (owi). Proces wytwarzania komórek jajowych nazywa się owugciiczą (ryc. 2'l.2) W czasie owogenezy komórki dzielą się

milnlyczmc i mcjotyc/nic oraz różnicują

Prekursorami komórek jajowych są komórki cktodermulne, które przez ścianę l>ęciier/yk.i /linkowego oraz tylnego i środkowego jelita wędrują do grzebicnin płciowego śródnercza (z którego powstaje jajnik) i stają się owogonlnmi. Owogomc dzidą się wielokrotnie, zwiększając swoją liczbę w zawiązkach jajników Do | miesiąca rozwoju płodowego owogonie przekształcają się

Wrru»10)i|cy I

dojrzały pęcticriyb Jajnikowy

Zapłodnienie Ciałko ki«rvnkowe

lljrc. 24.2. Stlicinal owogcnefy

Rozwal »lnbrlOnolny do 6 miesięcy

0

1    \

0    O i

1    i i \

oooo¹ i Y i ■

oooo

I'i*i «uliuj kauiiMbo

płciowo

Iłwogomł

Owocyly 1 nędo

ZOltOlKMIUlt w

diuiiolenlo

Onocyi I nędu

kui'c<i)Cy iiie|n»ę I

Owucył II iz^tlu, zapłodnienie

ZuprodinoiMi komórko jajowa, przedjijdrzn

Wchodzą ouc w profnzę mejozy I omigenczy i przechodzą przez jej leptolen, zygolcn, pachyten (dokonuje się Ui crnssiug-over) | osiągają diplolen (pali / także ryc. 23.4). W diplolenie zoslają zahamowane Jest to pierwsze zahamowanie w owogcnczic, które jest wynikiem działania czynnika białkowego nazywanego inhibitorem dojrzewaniu owocytńw (ang oocyłe ntaLuialion inhibitor I OMI) Stan zahamowania w profazie mejozy I owogeuezy nazywa się ilłkllntciiein (gr diklyon — siatka; utkanie eliromnlyny komórek w takim stanie przypomina siatkę). W dikliotenie owocyty I rzędu mogą pozostawać od nkiesu życiu płodowego do ok. 50 rż. kobiety (okres pr/ekwitania). Dalsze etapy mejozy odbywają się w czasie dojrzewania pęcherzyków jajnikowych ora/ po zapłodnieniu.

Konsekwencją tak długiego sianu zahamowaniu owocytów w ntcjozic I mogą być błędy popełniane przez owocyt w czasie dopcininuin mejozy I lub II Błędy takie są częstsze u ciężarnych kobiet powyżej 30 rz. (występują także w spermatogenezie U starszych mężczyzn) i mogą być powodem poważnych cliotób wrodzonych u ich potomstwa. Nu przykłud lucrozdziutcnic chromosomów 21 pary w anafazie mejozy I lub Ił prowadzi do pozostania dwócli cluomosomow lej pary w owocycie. W wyniku zapłodnienia po wprowadzeniu do owocyt u jednego chromosomu tej pary z plemnika powslaje trisomia (tj. li/.y chromosomy zamiast dwóch) 21 chromosomu. Wywołuje to mongoli/m. czyli zespól Downa

)l llisiolufii 4X1