11379 S5001889 RGBMax

Karamlka doby lelAnakA

tmkliwlm pAIrAnlm tjigiil utulani viaoh nńla/u a JaJluh aounAlallloal, nin/llnl planakAhu panalvl jaj lolll rut<JAIII rtwtl Ifl najv4lil nitl/nn v lahdaj-ii nakoiitihó ntuimtohil - pralakA Mu/miin luń luvatvi óaakólw (nynśjil Nirodnl mutaum), Iii nónakA Franllikow (diiwt Mnmwhń tarnaki) mutaum a Hotmuaaum (dnaa Nalurblalorlaobaa muaaum) va Vldnl; vldańakA ńńnl tu tlała łupu maruda a nóklarA pralaki pfedmćly aa tlrallly &olva kdy buda moi ni Jadnolllv4 nólaty aou-alfadll u jadni ablroa, tallm Ja nulno aa apoko-Jll a lim, la aa podafllo prokAtal, la paltlly k Jad-nomu oalku

LuoMou

KalltkA yiaraokaohanta" u LudAfova lali pou-hyoh 14 km utduinou óarou od opplda na SlarOm Hradiaku Nimacky nAtav aa vlll v ar-clwologlckó larmlnologll Jako omaóanl pro ty-plcky larAnnl Otvar, lolll valy a pflkopam, obra-nldujlol CtV9ioovy nabo obd4lnlkovy proalor. Rot61 feny nśtor, la Jaou to avalyn4 a obótnlml Aachlaml a obrAmky v aouOaanA dobA ualupuja min Ani, la Jda o opavn4n4 obylnA dvoroa, pfe-ato viak ja ha aobra povalovat ta bilnś aldle Splia mOlama pfedpoklAdal, la Ja obyvall Ja-dinoi (u akuplny vyjima6n4ho poatevanl - mobil lo byl JlatA valmoll Ol druldov4; łomu by konaO-nA odpovldaly l haldarś nólaty, Jlml mólama pblknoul kultowi charaklar (napf kamannA bla-va hóroa ta MÓaokyoh Źabrovlo, dfevAn4 plan llky Jalanó t Falbaoh-Bobmladanu v Badanaku-WUriambaraku apod),

BoAirou

Jaalll aa prvolnl tAJam anhaologó obraoal k pa rtidffc4m Jadnak elrakllwlm a Jednak vy/nam nym pro tlenowni ohronologiokA poaloupnoatl, lol/i k pohfablillm, a tAtouań ragi altowi munu manlAlni alopy HdakA Olnnoall v podobA hradlit'

01    mohyl, tytkum aldlltr, lady wtnlo, tóalAual dlouho na okraj! tAjmu A pfeoa pfedavilm on mula pflnAal odpouAd! Jak na olAtky o bAlnAm, viadnlm HwlA obyvalal, lak na ilril olAtky n alauu tamAdAlaŃI, famaaal 61 obohodu, Va

2    polovln6 a tvlAHA pak ka konol 20. atol. byle tkoumAna na MorauA dllólm tpóanbam lada kailakyoh wanto (Mlalftn, Muiou, Plam, ntranholln, Valk4 HoalArAdky) a jadna i mob, u Buniuva V oblaall BoakoulokA brAtdy, była

zfskat kontaktom • vysp4lou antlckou civillzacf mnoho technickych znaloatl a zkuianoatl, ktarO posllze pouźfli, rozvinuli ći pfetvofili podia svych potrob. Zda ]a traba spatfovat impuls vytvofenl latanska kultury, ktary ja charaktorlzovan I mohutnym rozvojem vyroby a z naho plynouclml dGsledky spolećenskymi. Pfedevlfm vyroba Zalaza doznała od stfadnl doby latanska vyrazndho pokroku - kelt-•ka hutnlctvl poskytovalo dostatek żelaza na vyrobu zbranl, ale pfe-davftlm mnoha druhu nastrojCi pro radu rGznych speclallzovanych ćlnnostl a famasel. Zatlmco paco na hutnOnf żelaza zatfrn nejsou na Morava znamy (mCiżama ja vftak pfedpokiadat mimo osady po* bllż zdroju surovln a dfeva), kov4fstvl sa zfejma provozovalo v każda vatll vasnlcl. Latanska nastroje były domyślna konstruovśny a stały sa zakładam nastrojafska tachniky pro vlachna dalii obdo-bl aż do ranaho stfedovaku - objavujl se kladlva, sekery, kleśtó, piły, vrtaky, pllniky, sekOCa, prubojnlky, protahovaky drśtu, pśrovó nCiżky; nasmlrny vyznam vAak mila vyroba dokonalajllho zamodli-•kaho narad! - radllco, krojidla, kosy. Ty umożnlly lepsi obdaiavanl pudy a spoleCn# • p4stovinlm vynosnajllch plodln (pastovala se planloa, Jećmon, proso, hrach, ćoćka, vlkev, konopi, lan aj. a obili •a miało na efekt!vn4j!lch rotaCnlch młynach; z domacłch zvlfat se ohovaly pfedevA(m skot, prasa, ovca a koza, dolożan ja kur a husa, ohoval sa kCih a pas) I v#tll vynosy, która zajllt'ovaly (podle antlc-

kych autorD) nejen dostatek, ale j nadi mlo ve sv4m dOsledku osamostatnln nych ćlnnostl, Ve zmlnlnych hmćlfsky tuj fol hrnćlfsky kruh a dokonali zbożl je ve specillnlch dvoukomorovych pe<

Krom! vyśe uvedenych oborCi dozi femesfna Ćlnnostl, nśroćnś odvltvi un stvl, emallśrsWI, sklśfstv(), yyżadujlci technologlckych postupCi; tento rozvoj zmśny vćetnó rozvoje obchodu, a to ji glonu, Projevem tlchto zmln je od 3, v£ni a vzśpdt( napodobovśnl feckych i roba vlastn(ch keltskych rażeb; uźlvdn statnć usnadnilo.

VzrOst produkce a rozvoj obchodu druha urćltń konzolidace pomdrCi społu vedly v poślednich dvou stoletfch pf. n. G. I. Caesarem pouź(vany vyraz oznad sklho typu, kterś była vyrobnlmi a obc ml a patrnś i kultovnfmi stredisky jedno Opplda vznikajl na celSm Ozeml osldl

Hmćlfcki paca. Struciu

10