16084 Zdjęcie0271 (5)

Jakość .{Iii/,u wydzielanego pracz gruczoły szyjkowe jest podstawą określania W pmklycc najhardziej płodnego okresu w cyklu menstruacyjnym, tj. okresu owulacji. Śluz wydzielany w tym okresie jest rzadki, a po wysuszeniu daje charakterystyczne obrazy, które przypominają liście paproci.

Ujścia gruczołów szyjki macicy ulegają niekiedy zaczopowuniu, co wobec dalszego wydzielania śluzu doprowadza do rozdęcia gruczołu i wytworzenia torbieli Nahotha.

Wielowarstwowy nabłonek plaski szyjki macicy stosunkowo często ulega transformacji nowotworowej. Dlatego nabłonek len często poddaje się analizie cytologicznej (z ubyciem metod cytologii eksfolinlywnej) w celu możliwie wczesnego rozpoznania zmian nowotworowych.

Mncicst | tolerancja immunologiczna ciąży

Macica nie jest narządem uprzywilejowanym immunologicznie, tzn. po przeszczepieniu do niej tkanek w układzie allogenicznym następuje ich odrzucenie, jak przez inńc narządy.

Zarodek i płód człowieka mają alloantygcny ojcowskie, które mogą zapoczątkowywać odpowiedź immunologiczną zc strony matki. Wszczepienie §implan-hiiio) zarodka do ściany macicy prowadzi do zapoczątkowania odpowiedzi iiniiiunologicznej, której rozwój jest hamowany przez brak naczyń limfatycz-nyclt w warstwie czynnościowej błony śluzowej macicy oraz rozwinięcia mechanizmów tłumiących odpowiedz komórek immunokompctentnych macicy. Ochrania to wszczepiony zarodek i nosi nazwę tolerancji immunologicznej ciąży. W wytwarzaniu stanu tolerancji immunologicznej ciąży bierze także udział t rafo biust, który jest wytworem zarodka i z którego powstają błony płodowe.

Ten rodzaj tolerancji immunologicznej rozwija się wrazz rozwojem doczesnej, (|. przekształconej na |>ocząlku ciąży błony śluzowej macicy. Z immunologicznego punktu widzenia doczesna (a także trofoblasl) charakteryzuje się:

1)    pojawieniem się w niej małych limfocytów supresorowycli. Pod wpływem |X)hudzonych linifocytów T pomocniczych, małe limfocyty supresorowe rozmnażają się i różnicują, a ich liczba w doczesnej bardzo wzrasta. Przechodzą także do okolicznych węzłów limfalycznych. W macicy i w jej okolicy małe limfocyty supresorowe hamują proliferację jakiegokolwiek rodzaju limfocytów odpowiadających na alloanlygeny zarodka. Doprowadza to do stłumienia odpowiedzi immunologicznej w macicy ciężarnej i jej okolicy;

2)    w ścianie macicy nicciężaruej znajduje się dużo komórek prezentujących antygeny. W momencie wszczepiania zarodka do macicy komórki prezentujące antygeny zanikają. W ciężarnej macicy nic ma zatem komórek, klóre mogłyby prezentować alloanlygeny zarodka (zwłaszcza limfocytom T). Ponadto matczyne łiuirocytyT uzyskują przejściowy stan tolerowania swoistych ojcowskich alloantygciiów;

3)    w ścianie macicy nieciężarnej znajdują się liczne limfocyty T i NK oraz mniej łiczne Ił. W momencie wszczepienia zarodka do macicy większość .limfocytów znika ze ściany macicy;

4)    komórk i macicy—nabłonkowe, makrofagi i inne—uwalniają i wydzielają prostagłandyny i cylokiny, które tłumią odpowiedź immunologiczną humoraluą

i komórkowa (patrz, także rozdział 16), Prost nghtudyiiit POR, oraz transRw* nmjacy czynnik wzrostowy—TOFfJ' i czynnik martwicy uawotwmów    1 Nbrr

odgrywają szczególnie dużą rolę w procesie takiego tłumienia; I

5)    pod wpływem TGFp i TNFa (a także innych cylokin) w komótfcarłt trofoblastu uaktywniają się inne niż normalnie geny dla t /^sieczek Ml u Dlatego niektóre rodzaje MHC klasy H niosą tutaj wylwar/.mc,a pojawiają^ nowe cząsteczki MUC klasy 1. Pomniejsza to intensywność odpowi«>l/i B munologiczncj;

6)    w powierzchownych częściach doczesnej (i błony śluzowej macicy) nie ma naczyń limFalycznych. Nie ma zatem głównej drogi odprowadzania uczulonych limfocytów do okolicznych węzłów limfatycznych. ¹ i

NARZĄDY PLCIOWR '/.KŃSKIK SZCZĄTKOWA

Do narządów płciowych żeńskich szczsjlkowych należą pozostałości praner-cza — nadjajnik i przyjajnik. I

Nadjnjnik (epoophoron) leży między jajnikiem i jajowodem. Jest zbudrrWafty z kanału biegnącego poniżej jajowodu, do którego uchodzą mniejsze kanaliki. Kanał i kanaliki są wysiane jednowarstwowym nabłonkiem walcowatym,

Przyjajnik {jmroophoroii| składa się również z kanalików uchodzących do kanału będącego przedłużeniem kanału nndjajnika i biegnącego wzdłuż Iłocz.iicj krawędzi macicy.

POCHWA

Pochwa (vagina) jest narządem rurowulyni, o długości ok. 7 cm, łączącym szyjkę macicy z przedsionkiem pochwy. Jej górna część, otaczająca szyjkę macicy, tworzy sklepienie pochwy (fornix vnf>inae)_% do którego jest składane męskie nasienie (zaplcmnicnic, czyli inseminacja) w czasie aktu płciowego. Pochwa służy też jako kanał odprowadzający krew i /hur/czunc tkanki w czasie menstruacji oraz jako kanał rodny w czasie porodu.

$c iana pochwy jest zbudowana z błony śluzowej, błony mięśniowej niw, przydauki.

Błona śluzowa pochwy wytwarza okrężne Fałdy i składa się z nabłonka i hlnuy śluzowej właściwej. Pochwę wyściela wielowarstwowy nabłonek, plaski, leżący na błonie podstawnej. W nabłonku wyróżnia się trzy warstwy: podstawiaj, |n»śrcd' nią i powierzchniową. Wśród walcowatych komórek warstwy podstawnej znajdują się komórki macierzyste. Odnawiają one nabłonek i powstająnich komórki różnicujące się, które się przesuwają ku powierzchni nabłonka, wytwarzając warstwę pośrednią i powierzchniową.

W warstwie pośredniej nabłonka są komórki o wisiułocMonncj. cyt opla/mie i pęcherzykowntych jądrach. W czasie ciąży pojawiają się w lej warstwie km norki wrzecionowate, o jądrach leżących mimośrodkowo, k i.uc są nazywam* humorkami łódkowa tymi.