40201 skrypt 37

społeczna i polityczna;

uniwersalne prawdy i problemy człowieka (miłość, śmierć, przemijanie);

Gatunki poetyckie okresu ukraińskiego baroku

W baroku popularne były następujące gatunki literackie: poezja, latopisy kozackie, literatura dramatyczna. Sama forma poetycka zrodziła z siebie kilka nurtów, które szczególnie popularne były w epoce baroku:

-    poezja książkowa (ówczesny język ukraiński przeznaczony do druku);

-    poezja humorystyczna i satyryczna (tworzony przez anonimowych twórców młodych studentów i diaków; charakteryzowały się one wplecieniem w treść, początkowo, patetycznego utworu, zabawnych elementów z życia zwykłych ludzi, atakowały i krytykowały kler, pokazywały różnice społeczne):

-    poezja panegiryczna (opierała się ona na pochwale, gloryfikacji ważnych postaci historycznych, głównie Wasyla Ostrogskiego i Petra Mohyły);

poezja cmblematyczna (rozwinęła się w wieku XVI i XVII i ukształtowała się jako dzieło sztuki; sam emblemat składał się z trzech części - rysunku, obrazu bądź ryciny, wydarzenia i przedstawienia osoby oraz inskrypcji przedstawiającej treść obrazu; główni przedstawiciele: Połocki. Baranowicz, Prokopowicz);

akrostychy (traktowane jako popis sztuki i kunsztu poetyckiego oraz utwór mający właściwości magiczne; pierwsze litery akrostychów układały zazwyczaj nazwę jakiegoś przedmiotu, imię bądź nazwisko opisywanej osoby; szczególnym przykładem jest „Abcdariusz”, w którym każdy wers zaczyna się od kolejnej litery alfabetu, a który w całości stanowił wykład ogólnych prawd wiary, a także wydana w 1630 roku „Hymnologia”).

Rodzaje liryki barokowej:

epicedium: pieśń żałobna pochodzenia starogreckicgo. mająca stałą, określoną poetykę i konstrukcję; posiadała nawiązania do mitologii, ale także typ obrazowania poetyckiego nawiązywał do tradycji chrześcijańskiej (przykładem epicedium jest wiersz Kasjana Sakowicza, który rozpoczyna ukraiński barok); epitafium: krótki, wierszowany utwór zamieszczany na nagrobku, a także krótki utwór o charakterze pochwalnym, którego celem było utrwalenie pamięci o zmarłym.

Grzesiek Miecznikówski

21. Łazarz Baranowicz i Iwan Wełyczkowski jako typowi przedstawiciele epoki baroku.

BARANOWICZ

Zasadniczo pisał głównie po polsku, lecz w jego dorobku znajdziemy także dzieła pisane w książkowym języku ukraińskim. Na jego dorobek poetycki i pisarski składają się rówmież żywoty świętych, pisma polemiczne, listy i poetyckie utwory wierszowane, które